Commissie-Hordijk: 'Aerius door onbalans ongeschikt'

De berekeningen van emissies en depositie van stikstof over heel Nederland zijn voldoende, maar er zijn verbeteringen nodig. De toepassing van de rekentool Aerius Calculator moet worden verbeterd, stelt Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof dat onder leiding van Leen Hordijk staat.

Het rekenmodel en de toepassing ervan kan op korte termijn worden aangepast, zodat het geschikter is voor gebruik. Om het model in te blijven zetten voor vergunningverlening, adviseert het adviescollege Aerius gelijkwaardiger, robuuster en transparanter te maken.

Voorzitter Leen Hordijk: 'De werkwijze en modellen voor het berekenen van stikstof zijn geschikt, maar we hebben als adviescollege wel bezwaren bij het gebruik van Aerius. Het belangrijkste bezwaar is dat er sprake is van een onbalans tussen het detail dat het beleid vraagt en de mate van wetenschappelijke onzekerheid in het berekenen van de depositie, oftewel de hoeveelheid stikstof die neerkomt. Deze onbalans is wel te verbeteren, zodat Aerius beter toepasbaar is voor het verlenen van vergunningen.'

Tussenrapportage

Hordijk had op 5 maart al een tussenrapportage gepresenteerd, maar daar was de rekentool Aerius nog niet in meegenomen. Commissie-Hordijk moest beoordelen of de huidige meet- en rekensystematiek voor stikstofemissie en -depositie voldoende wetenschappelijke onderbouwing biedt voor het stikstofbeleid. Het onderzoek vond plaats in opdracht van landbouwminister Carola Schouten.

Het eindrapport 'Meer meten, robuuster rekenen' van de commissie geeft een verdere duiding van de conclusies die het adviescollege in het eerste rapport al naar buiten bracht. Nu zijn bevindingen over de modellen NEMA (voor de landbouwemissies) en Aerius toegevoegd. Schouten stelde het adviescollege in nadat de onderbouwing voor het Nederlandse stikstofbeleid in het maatschappelijke en politieke debat ter discussie werd gesteld.

Aanbevelingen

Het adviescollege is van mening dat het rekenhart van Aerius gelijkwaardiger, robuuster, eenvoudiger en transparanter moet worden gemaakt. Gelijkwaardiger door voor verkeer op eenzelfde manier te rekenen als voor andere bronnen en dus de depositie na 5 kilometer ook mee te nemen.

Het uitgangspunt voor vergunningverlening moet blijven dat er minder stikstof op gevoelige natuurgebieden neerkomt. Hiervoor geldt momenteel een zeer lage drempelwaarde van 0,005 mol/ha per jaar. Het adviescollege is van mening dat deze waarde hoger kan worden als door stikstofbeleid aantoonbaar substantieel minder stikstof op Natura 2000-gebieden neerkomt.

Verschillende modellen

Andere aanbevelingen hebben betrekking op het optimaliseren van het meet- en rekensysteem. Door verschillende modellen te combineren (modelensemble) wordt het geheel sterker dan de delen. Ook het gebruik van satellietmetingen draagt bij aan de versterking van het systeem.

Voor goede modellering is het van belang om meer te meten en dit ook te doen voor meer stoffen en voor de droge depositie. Aan de voorkant verdient de bepaling van de hoeveelheid emissies meer aandacht.

Een beter toezicht kan bijdragen aan een transparanter en robuuster modelinstrumentarium. Door het inrichten van een nationaal onderzoeksprogramma komt nationale en internationale kennis bij elkaar en kan er meer geleerd worden van andere landen.