Vermijd het gestrekte been

In een NRC-column met de titel 'Oude boer op dood land' deelt Wieringa zijn zorgen over landbouw. Wieringa is een vlot schrijver. In een gloedvolle uiteenzetting neemt hij de lezer mee over land dat de boer met 'wraaklustig genoegen' egaliseert. In 'graswoestijnen' is het bodemleven 'zo goed als dood'.

De boer die plezier beleeft aan terugbrengen van soortenrijkdom op de grond, is 'een witte raaf'. In het vrije veld zijn de weidevogels 'zowat uitgestorven'. De voedingswaarde qua vitaminen en mineralen van 'turbogewassen' met hoge groeisnelheid 'neemt al decennia af'.

Volledig uitgeput

En last but not least is het eind in zicht, nog 'een keer of vijftig oogsten' en dan is de grond 'volledig uitgeput'. Je zou er haast depressief van worden.

Wieringa gaat er met gestrekt been in. Het is niet makkelijk om dan rustig te blijven. Boeren worden hard aangevallen. Het beeld dat Wieringa schetst, doet geen recht aan de vele boeren die proberen met respect voor bodem en milieu te boeren. Het is ook verdraaid moeilijk in gesprek te blijven, met al die onjuistheden die er worden uitgestort door de columnist.

Geen afname van vitaminen en mineralen

Want nee, de bodem is niet zo goed als dood. Het bodemleven onder intensief land is anders dan onder extensief land, dat wel. Nee, hoge groeisnelheid gaat niet gepaard met afname van vitaminen en mineralen.

En nee, de bewering dat er nog maar vijftig oogsten te gaan zijn voor de grond volledig is uitgeput, is alarmerend, maar zeker niet op gedegen wetenschappelijk onderzoek gebaseerd.

Wieringa's column blijft niet bij de feiten en is niet constructief. Het frame (harde sneren) van Wieringa wordt op sociale media grif gedeeld. Dat leidt duidelijk tot polarisatie. Het beeld van landbouw zonder hoop of toekomst vindt instemming. Deze en gene beseft wel dat er nogal wat niet klopt in de column, maar: 'het doel heiligt de middelen'.

Ongefundeerde aanval

Aan de andere kant zijn er boeren die het zat zijn. Weer een ongefundeerde aanval. Weer gebrek aan waardering voor hun inzet. Sommigen worden moedeloos en gooien de kont tegen de krib. Waarom zou ik nog een plasdras inrichten voor weidevogels? Waarom dat deel met inheemse bloemen en kruiden voor de insecten nog verzorgen? Die polarisatie gaat het doel beslist geen goed doen.

Ik begrijp het, als u geen zin meer hebt in dit gedoe. Dat u geen tijd wilt verspillen aan destructieve columns. En toch, hoe lastig het ook is: probeer steeds het gesprek aan te gaan. Vermijd het gestrekte been.

Minder weidevogels

Er zijn vast allerlei zaken waar je het met elkaar over eens bent. Bijvoorbeeld, (bijna?) iedereen vindt het jammer dat het aantal weidevogels daalt. Dat is een goed, gedeeld startpunt om constructief de problemen, maar ook het mooie van de landbouwsector te laten zien.

Benoem wat er is bereikt. Zoals een 30 procent lagere stikstofgift uit kunstmest per hectare sinds 2000 en 60 procent daling in antibioticagebruik sinds 2009. Natuurlijk zijn er nog stappen te maken, maar zet de hakken niet in het zand. Want één ding is zeker: je bereikt niets als je je in je schulp terugtrekt en het praten met een ander opgeeft.