NVM signaleert trek van Randstedeling naar buitengebied

De trek naar het platteland blijkt ook uit de verkoopdata van vastgoed. 'Vorig jaar kwam 18 procent van de kopers van landelijke woningen in de provincie uit de Randstad', zegt Klijsen. Landelijke woningen zijn overigens niet per se voormalige boerderijen. 'Het zijn woningen in het buitengebied of in de bebouwde kom op een ruim perceel met landelijke sfeer.'

De lagere prijs buiten de Randstad is een van de redenen dat Randstedelingen kiezen voor een landelijke woning buiten de grote steden. 'In Noord- en Zuid-Holland en Utrecht kost een landelijke woning gemiddeld 560.000 euro, daarbuiten gemiddeld 450.000 euro.'

Rust

Volgens Klijsen is 'rust' een belangrijke reden om te kiezen voor de provincie. 'En de woningmarkt in de Randstad is op een hoogtepunt. Nu daar verkopen en terugkopen in de provincie is financieel aantrekkelijk.' Zo'n 12 procent van het woningaanbod van NVM is te bestempelen als 'landelijk'. Drenthe is de uitschieter: daar maken landelijke woningen 26 procent van het aanbod uit.

De komende tien jaar zal het platteland drastisch veranderen, voorspelt NVM. De agrarische sector krimpt onder invloed van schaalvergroting en milieumaatregelen waardoor steeds meer agrarische gebouwen leeg komen te staan. NVM verwacht dat op deze manier tot 2030 50 miljoen vierkante meter (5.000 hectare) bouwblok beschikbaar komt.

Sloop of andere bestemming

De helft van de bedrijfsgebouwen wordt gesloopt. De ruimte die dat oplevert, wordt ingezet voor woningbouw. 'Hetzij ter plekke, hetzij via de Ruimte voor Ruimteregeling met andere kavels in de gemeente.' De andere helft van de agrarische gebouwen krijgt een andere bestemming. 'Denk aan een bed and breakfast of aan verhuur voor opslag.'

Tot voor kort was NVM bang dat de sanering van de agrarische sector zou leiden tot blijvend leegstaande stallen en bedrijfsgebouwen en daarmee tot verloedering van het platteland. 'Maar gelukkig werken gemeenten en provincies steeds vaker mee aan een goede herbestemming. Daarmee wordt de kwaliteit van het buitengebied gehandhaafd', stelt Klijsen.

Belangen

Tegelijkertijd wil NVM de belangen van boeren die hun bedrijf willen voortzetten, niet uit het oog verliezen. 'Als makelaar moet je staan voor de belangen van de verkoper, maar herbestemming moet wel passen in een gebied. Dat mag niet ten koste gaan van de ontwikkelingsmogelijkheden van omliggende agrarische bedrijven', merkt Klijsen op.

Vooralsnog lijken de effecten van de coronacrisis op agrarisch vastgoed beperkt. 'Natuurlijk, onzekerheid en onrust nemen toe. Het aantal transacties stagneert wat en het aanbod lijkt wat toe te nemen. Maar de gevolgen zijn nu nog lastig in te schatten. Veel hangt af van de verdere ontwikkeling van het virus.'

Stikstof laat sporen na

Nog voordat het coronavirus de kop opstak, werd de sector geconfronteerd met de stikstofproblematiek. Die laat wel zijn sporen na. Ten opzichte van 2018 werden minder veehouderijbedrijven te koop gezet (-10 procent) en minder veehouderijbedrijven verkocht (-15 procent).

De akkerbouw heeft weinig last van stikstof: in 2019 steeg de prijs voor akkerbouwland met 3,3 procent tot 71.200 euro per hectare. Grasland steeg veel minder in prijs: met 1,1 procent tot 56.500 euro. NVM verwacht, onder druk van stikstof, dat het aanbod sneller zal stijgen dan de vraag met dalende prijzen tot gevolg.

Saneringsregelingen

Klijsen ziet een grote animo voor saneringsregelingen van de overheid, vooral onder varkenshouders. 'In een aantal gevallen kan een veehouder kiezen: saneer ik eerst met subsidie en verkoop ik het perceel zonder stallen of verkoop ik zonder sanering aan een collega-veehouder. Een van mijn klanten zit nu in zo'n positie.'