Achtbaan in polders leidt naar goede toekomst

De familie Van Adrichem woont sinds 2001 in de Halspolder, een van de polders langs het Haringvliet. Ze kwamen uit Delfgauw. Daar hadden ze een jarenlang proces achter de rug, omdat de overheid hun land nodig had voor woningbouw en natuur.

Enkele jaren na hun verhuizing kregen ze ook op de nieuwe plek te maken met overheidsplannen. Die kwamen in 2016 in een stroomversnelling. In het gebied, waar tien boeren zaten, moest onder andere 70 hectare natuur komen en 78 megawatt windenergie. Een andere doelstelling was versterking van de agrarische structuur. Voor andere delen van de rand langs het Haringvliet had de gemeente ook andere doelen.

Windmolens

De gemeente Goeree-Overflakkee trok het proces en kreeg daarvoor het land van de provincie dat het Bureau Beheer Landbouwgronden destijds had gekocht. Natuurorganisaties konden daarvan 70 hectare overnemen voor natuurontwikkeling, onder voorwaarde dat ze geen bezwaar zouden maken tegen de komst van eventuele windmolens. Ook niet als die in het natuurgebied zouden komen. De tien boeren konden de resterende grond kopen onder dezelfde voorwaarde. Daarna namen zij het initiatief om de 78 megawatt windenergie te ontwikkelen.

De wethouder bedacht een plan om met een vorm van kavelruil de boeren de kans te bieden de beschikbare grond te kopen. Hij liet het kadaster een opzet maken waarin alle overheidsdoelen waren verenigd. De tien boeren werden door de wethouder uitgenodigd met de mededeling dat ze grond konden kopen voor de getaxeerde waarde. Diezelfde dag zouden ze het eens moeten worden over welk perceel naar wie zou gaan. Anders zou de grond in de openbare verkoop gaan. 'Dat was een spannende sessie', weet Koos van Adrichem nog.

Twee bedrijfsopvolgers

De familie Van Adrichem wilde graag groeien, omdat er zich twee bedrijfsopvolgers aandienden: hun zoons Maarten en Peter. Maarten woonde antikraak op een van de boerderijen die in het bezit waren van de gemeente. De boerderij waar hij woonde was al sinds 2011 niet meer in gebruik. Tot die dag was er al zo'n vijftien jaar geen grond meer te koop in de polders langs het Haringvliet, legt Maarten van Adrichem uit. 'Als er wat beschikbaar was, kwam dat gelijk in handen van de overheid. Daardoor hebben wij vijftien jaar niet kunnen uitbreiden.'

De familie had van tevoren met de bank goed gekeken hoe ver ze financieel konden gaan. 'We boeren hier heel efficiënt en gelukkig was het geld ook toen niet zo duur', geeft Koos van Adrichem aan. Daarom konden ze een goede stap zetten.

Het eind van de dag lag er een deal. Van Adrichem kocht 40 hectare grond, plus het leegstaande bedrijf waar Maarten al woonde. Direct na de koop ging het jongvee naar die locatie. De vergunningen waren nog gewoon beschikbaar. De familie besloot om die te benutten. Ze melken sinds vorig jaar op die locatie. Ze schaften daarvoor een melkrobot aan. Sinds enkele weken draaien er op de hoofdlocatie ook vier melkrobots.

78 megawatt windenergie

Ondertussen was de groep boeren al jaren bezig met de opgave om 78 megawatt windenergie te realiseren. Dat vergde veel tijd en geld. Ze maakten met hun adviseurs een plan waar de windmolens qua windrendement het beste konden komen, los van de vraag op wiens land dat zou zijn. Dat resulteerde in een opzet met negentien windmolens. Deze komen ook in het natuurgebied.

De betrokkenen hebben nu de vergunningen voor de windturbines binnen. Het project is overgedragen aan een partij die het verder gaat ontwikkelen. 'Er zat lange tijd al aardig veel geld in het windproject voordat het rendement zou opleveren', zegt Koos van Adrichem. 'Het scheelt ons enorm veel tijd', vult zijn echtgenote Simone aan. 'Wij zijn boeren, geen windenergiebedrijven.'

De bouw van de negentien windmolens heeft veel impact op het gebied. 'Zoveel windmolens, dat wordt best wel een ding', aldus Simone van Adrichem. 'Het wordt een heel ander gebied.' Komend najaar start het graafwerk.

Verbreding watergangen

Ondertussen kregen de boeren in het gebied ook nog te maken met de verbreding van watergangen, in verband met het Kierbesluit. Daardoor kan er meer zoetwater worden geborgen in de polders. Ze raakten daardoor grond kwijt, maar konden soms andere watergangen dichten.

Langzamerhand lopen alle projecten op hun eind. 'Het waren intensieve jaren', blikt Simone van Adrichem terug. 'Heel intensief', zegt haar man. 'Er speelden zoveel ontwikkelingen naast elkaar. Je moet alles wel goed op de rails houden.'
Tegelijkertijd beseft de familie dat het een kans was. Simone van Adrichem: 'Het bedrijf kan nu vooruit met twee opvolgers. Dat had anders niet gekund.'