'Crypto bij kalveren is prima aan te pakken'

Cryptosporidium is een zoönose en komt op meer dan de helft van de Nederlandse melkveebedrijven voor. Een infectie kan hevige diarree veroorzaken bij kalveren. Omdat een goede behandeling zou ontbreken, is er een internationaal project opgestart, 'Health for Dairy Cows'. In Nederland is ZLTO de kartrekker. 'In totaal draaien er tachtig bedrijven mee in het project', aldus projectleider Janine Roemen.

Maar volgens Siert-Jan Boersema, jongveecoach en dierenarts bij Dierenkliniek De Rijp, is het wiel allang uitgevonden. Hij heeft een protocol voor de aanpak van crypto. En er zijn medicijnen beschikbaar. 'Het is prima dat er meer aandacht komt voor deze ziekte, dat is heel belangrijk. Maar waarom zou je boerengeld stoppen in onderzoek en het herontdekken van bekende inzichten?'

Crypto-epidemie

Volgens de dierenarts draait het vooral om hygiëne, een liefdevolle verzorging en de juiste inzet van diergeneesmiddelen. Zijn aanpak deelt Boersema met veel melkveehouders, zeker de afgelopen twee maanden. Toen denderde crypto door veel veestapels.

'Dat komt vooral door de hitte van deze zomer', legt Boersema uit. 'We zagen het vorig jaar ook. Koeien en de ongeboren kalveren raken in de stress, hun weerstand daalt en ze scheiden meer ziektekiemen uit. Dus ook crypto.'

Zeker als er veel koeien in een korte periode afkalven, stijgt de infectiedruk in de afkalfruimte. Tijdens het afkalven raken de kalveren besmet. En in de kalverhokken gaat de crypto-infectie vervolgens als een lopend vuurtje rond.

Sneltest

Het geheim van de juiste crypto-aanpak zit 'm in de consequente werkwijze. Hebben de kalveren last van diarree, dan raadt Boersema aan om een sneltest te doen zodat duidelijk is wat de ziekteverwekkers zijn. 'Dien allereerst de pijnstiller NSAID en oraal elektrolyten toe bij kalveren met diarree en dus buikpijn.'

Wordt er met een diarreesneltest bij zieke kalveren inderdaad cryptosporidium vastgesteld, dan schrijft Boersema een medicijn voor met de werkzame stof paromomycine. 'Uit de literatuur blijkt dat dit goed werkt tegen klinische cryptosporidium. Het middel is niet geregistreerd voor het behandelen van crypto, maar het wordt wel gedoogd. We hebben de NVWA ook eens naar de werkwijze laten kijken, die was ook enthousiast.'

Bij de kalveren op hetzelfde bedrijf waarbij geen crypto is vastgesteld of die geen diarree hebben, schrijft Boersema preventief een medicijn voor met de werkzame stof halofuginone. 'Gebruik dit niet binnen 24 uur na de geboorte. Dat is schadelijk voor het kalf. Halofuginone is een chemische stof. Op de eerste levensdag staat de darm van het kalf nog open en is de stof toxisch', weet Boersema.

'Begin bij het begin'

Het gebruik van diergeneesmiddelen is een optie, maar nog liever ziet de dierenarts dat de kern van het crypto-probleem wordt aangepakt. 'Je moet beginnen bij het begin', zegt hij.

Boersema ziet regelmatig dat de ziekte wordt doorbroken door hygiënischer te werken. 'Ik ken de voorbeelden van boeren die crypto spuugzat waren. Op een middag mestten ze het hele afkalfhok en de kalverhokjes uit. Daarna spoten ze de boel goed schoon en ontsmetten ze de ruimten. Het probleem was meteen verholpen.'

Driehoeksgesprek

Het is verder vanzelfsprekend dat het biestmanagement en het droogstandsrantsoen klopt. Een driehoeksgesprek met de dierenarts en veevoeradviseur is gewenst.

Op een bedrijf met veel crypto-problemen raadt Boersema aan om de droogstaande koeien te vaccineren voor extra biestantistoffen tegen het rota- en coronavirus en E.coli. 'Kalfjes krijgen meer weerstand en we zien dat dan de crypto-problemen ook minder worden.'