'Geen boer geworden om lisdodde te kweken'

In die nota's wordt een beeld geschetst van de problematiek in veenweidegebieden. Bromet en De Groot pleiten voor diverse maatregelen om bodemdaling en de daar bijbehorende uitstoot van CO2 tegen te gaan. Een van die plannen is het verruilen van de melkveehouderij voor nieuwe natte teelten. Die mogelijkheden moeten eerst worden onderzocht.

CDA-Kamerlid Jaco Geurts is sceptisch. 'Ik zie de boeren nog niet zomaar overstappen van het houden van melkvee naar het kweken van lisdodde. Daar zijn de boeren volgens mij geen boer om geworden.' Het kan niet zo zijn dat wij zomaar van de ene op de andere dag zeggen: ga het peil maar omhoog brengen, melkveehouderij ga maar lisdodde kweken. Dat zal ook zeker de steun van de CDA-fractie niet krijgen.'

Ook VVD-Kamerlid Remco Dijkstra uitte zijn bedenkingen. 'Een omslag, ook in het boerenbedrijf zelf, kan en mag, maar mag nooit opgelegd of geforceerd worden. Nieuwe gewassen bieden beslist kansen. Die beweging moet vooral van onderop, van de boer zelf, komen. Op het moment dat je gaat zeggen: u moet bepaalde gewassen gaan telen waarvan we nog niet weten of het rendabel is, dan help je een sector eigenlijk om zeep.'

Ook Chris Stoffer (SGP) heeft bedenkingen bij deze handelswijze en stelt dat de initiatiefnemers 'boeren en koeien juist onder water zetten'.

Onderwaterdrainage

De politici waren wel eensgezindheid over de constatering dat er iets moet gebeuren in de veenweidegebieden en dat er ruimte moet zijn voor experimenten met nieuwe verdienmodellen. Over de wijze waarop, verschillend de meningen. VVD, CDA en SGP spraken zich nadrukkelijk uit voor technische mogelijkheden, zoals onderwaterdrainage. Hiermee kan een hoger waterpeil in een polder worden gehandhaafd. Daardoor komt minder CO2 uit de veenbodem vrij.

Geurts: 'Onze fractie is redelijk positief en optimistisch over onderwaterdrainage. Volgens het PBL kost de aanleg van onderwaterdrains gemiddeld 200 tot 300 euro per hectare per jaar aan kapitaal- en onderhoudskosten. Dat is veel geld, maar het geeft wellicht ook de beste oplossing.'

Bromet verwacht daarentegen geen wonderen van onderwaterdrainage. 'As je onderwaterdrainage gaat plaatsen, kost dat heel veel geld. Dat moet terugverdiend worden. De partijen die dit inbrengen willen niet dat de sector aan een subsidie-infuus gaat, maar weten ook in welke benarde positie sommige melkveebedrijven nu al zitten. Onderwaterdrainage zorgt ook maar voor 50 procent van de reductie van CO2. Het is dus een maatregel die het proces vertraagt maar zeker niet stopt.'

Kerende grondbewerking

De initiatiefnemers willen een verbod op kerende grondbewerking in het veenweidegebied. Zij stellen dat kerende grondbewerking zorgt voor een snellere veenafbraak. Dat versnelt het het proces van veenbodemdaling en de uitstoot van CO2, lachgas en methaan. Daarbij zijn er alternatieven voorhanden, zo vinden zij.

Geurts LTO wil geen verbod op kerende grondbewerking, de initiatiefnemers wel. Maar ik vraag mij af of het probleem wel zo groot is als de initiatiefnemers schetsen. In veel gemeenten is het al verboden vanwege de natuurwaarde en het is voor boeren een kostbare aanpak. Weiland omploegen gebeurt gewoon niet zo veel. En als het gebeurt, is het regelmatig om regelgeving werkbaar te houden.

Minister Schouten (LNV) wil ook niet van een verbod weten. 'We weten dat het voordelen heeft als je kerende grondbewerking kunt beperken. Maar er zijn soms redenen waarom het wél nodig is.'

Veencommissaris

Een aantal partijen voelde voor de aanstelling van een veencommissaris. Deze bestuurder moet de provinciale plannen coördineren en voorkomen dat er dubbel werk wordt gedaan. Suzanne Kröger (GroenLinks) vergelijkt deze functie met die van Deltacommissaris. 'Een veencommissaris gewoon de kans om het geheel naar een hoger plan te tillen.'

Ook voor dit plan voelt Geurts weinig. Hij spreekt van een extra bestuurslaag en vraagt zich af wat de toegevoegde waarde van deze functie kan zijn. Ook Stoffer is sceptisch. Hij denkt dat de veencommissaris de gebiedsprocessen kan doorkruisen en daarmee afremt.

Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat ziet een veencommissaris evenmin zitten. 'Ik denk dat het belangrijker is dat wij allemaal zelf onze taken goed oppakken, dan dat we weer een nieuwe commissaris in het leven roepen die eigenlijk ons werk moet gaan doen.'