Tarwemarkt in ban van Russische export

Achtergrond Akkerbouw Haijo Dodde 17 jan 2019 om 08:21uur

Het wel of niet instellen van exportbeperkingen door Russische autoriteiten heeft grote invloed op de tarwemarkt. Tegenvallende exportcijfers vanuit de Europese Unie en de Verenigde Staten zorgen voorlopig voor enige druk op de tarweprijzen.

De tarwenotering van de granenbeurs Matif in Parijs varieert vanaf oktober 2018 tussen 200 euro en zo'n 207 euro per ton. In augustus was er een opleving van de tarwemarkt met prijzen tot 216 euro per ton. Dit was vooral vanwege de verwachte kleine wereldoogst.

Van eventuele schaarste op de tarwemarkt is evenwel nauwelijks sprake. De wereldvoorraden zijn nog steeds groot. Verder exporteert vooral Rusland grote hoeveelheden tarwe ondanks de oogst van 72 miljoen ton, die ruim 16 procent kleiner is dan vorig jaar.

Export stijgt

Rusland groeide in twee jaar uit tot het grootste exporterend land voor tarwe. In het seizoen 2017-2018 steeg de Russische export met bijna 50 procent tot 41 miljoen ton. Van oogst 2018 is tot en met december bijna 24 miljoen ton tarwe naar het buitenland verkocht. Dat is nu alweer 12 procent meer dan vorig seizoen.

Op ranglijst van tarwe-exporteurs zakt de EU naar de vierde positie

De vraag is hoeveel tarwe Rusland dit seizoen beschikbaar heeft voor de export. Regelmatig zijn er signalen dat Russische autoriteiten heffingen willen instellen om de uitvoer in de hand te houden. Berichten hierover zorgen veelal direct voor een reactie op de termijnmarkten.

USDA

Maar de regulering van de Russische export wordt steeds weer uitgesteld. In december draaiden de exporteurs nog op volle capaciteit met een exportvolume van 3,4 miljoen ton. Het Amerikaanse landbouwministerie USDA verhoogde in het WASDE-rapport van december de verwachte export uit Rusland van 35 tot 36,5 miljoen ton.

Verder meldde het Russische landbouwministerie zelf onlangs dat 37 miljoen ton tarwe beschikbaar is voor de internationale handel. Dat is 7 miljoen ton meer dan in oktober werd gecommuniceerd.

Europese Unie

Vooral de Europese Unie lijkt het slachtoffer van het aanhoudende relatief goedkope aanbod vanuit Rusland. Uit exportcijfers van de Europese Commissie blijkt dat de lidstaten in de periode van 1 juli tot en met 30 december iets meer dan 8 miljoen ton tarwe hebben verkocht naar bestemmingen buiten de EU. Dit is ruim 26 procent minder dan vorig jaar de eerste seizoenshelft.

USDA raamt in het WASDE-rapport de totale export van tarwe vanuit de EU voor dit seizoen op 22 miljoen ton. Dat is opnieuw minder dan vorig jaar. Op de ranglijst van tarwe-exporteurs zakt de EU daarmee naar de vierde positie achter Rusland (36,5 miljoen ton), de Verenigde Staten (27,2 miljoen ton) en Canada (24 miljoen ton).

Meer zelfvoorzienend

Wereldwijd daalt de internationale handel in tarwe jaarlijks met 1 tot 2 procent, blijkt uit de cijfers van USDA. Het is een aanwijzing dat importlanden geleidelijk proberen om meer zelfvoorzienend te zijn. Vooral landen in Noord-Afrika, het Midden-Oosten en Zuidoost-Azië kopen nog steeds veel tarwe in op de exportmarkt.

De verwachte wereldwijde tarweproductie komt voor 2018-2019 op 733 miljoen ton, 30 miljoen ton minder dan vorig jaar. Het verbruik van tarwe stijgt een fractie tot 745 miljoen ton. Deze cijfers zorgen ervoor dat de berekende wereldvoorraad aan tarwe daalt van 280 miljoen ton naar 268 miljoen ton. Wereldwijd is dit genoeg voor 18,7 weken consumptie. Meer dan de helft van de voorraad ligt opgeslagen in China.