PvdD verstevigt basis, CDA en VVD stabiel

De PvdD deed in vijftien gemeenten mee aan de verkiezingen. In vijf plaatsen was dat voor het eerst. In Almere komt de partij vanuit het niets op 3 zetels, in Alkmaar en Heerlen start de PvdD met 2 zetels. Ook in Zaandam en Nijmegen komt de partij met een zetel voor het eerst in de raad.

In gemeenten waar de partij al actief is behoudt de beweging van Marianne Thieme haar zetel of wist ze er meer te veroveren. Zo gaat het in Apeldoorn en Arnhem van 1 naar 2, in Leiden van 1 naar 3 en Den Haag van 1 naar 2 zetels.

Stalbrand

In de gemeente Buren stijgt de partij ook van 1 naar 2 zetels. Hier lijkt het te profiteren van de ophef die daar ontstond na de grote stalbrand in varkenshouderij de Knorhof. Dierenactivisten protesteren daar al enige tijd tegen de voorgenomen herbouw van het bedrijf.

Het succes van partijen als de PvdD, Denk, PVV een de lokale partijen zorgt voor een verdere versnippering van de lokale politiek. Volgens de ochtendkranten zijn GroenLinks en de lokale partijen de grote winnaars van de verkiezingen.

GroenLinks is van de landelijke partijen de grootste winnaar, met 8,4 procent van de stemmen tegen 5,0 procent in 2014. De partij van Jesse Klaver is nu in twaalf gemeenten de grootste, waaronder Amsterdam, Utrecht, Delft, Haarlem, Nijmegen, Arnhem, Wageningen, Nijmegen en Culemborg.

Traditie

Ook de VVD staat op winst (1,4 procentpunt meer dan in 2014) en breekt daarmee met de traditie dat regeringspartijen deze eeuw nog steevast verloren bij de raadsverkiezingen. Het CDA lijkt ondanks een klein verlies van 0,6 procentpunt de grootste landelijke partij te blijven. Die staat op 13,5 procent, de VVD op 13,2 procent.

D66 lijkt nu al te zijn gestraft voor deelname aan het kabinet Rutte III. De partij had het afgelopen decennium alleen maar gewonnen bij zowel landelijke, lokale als Europese verkiezingen, maar moest woensdag een terugslag incasseren. Het verlies aan zetels bedraagt landelijk zo'n 25 procent.

Onder de verliezers zijn ook PvdA en SP. Het is eerste verlies werd gezien de afstraffing tijdens de Tweede Kamerverkiezingen verwacht. De teruggang in raadszetels voor de SP komt onverwachts. De vervanging van Emile Roemer door Lilian Marijnissen heeft de partij lokaal geen goed gedaan.