Meer opname door goede grasbenutting

Achtergrond Algemeen Pieter Stokkermans 09 maa 2018 om 10:40uur

Smakelijk gras met een hoge voederwaarde én voldoende structuur. Dit zorgt niet alleen voor een maximale ruwvoeropname, maar ook voor optimale benutting van dit ruwvoer. Zeker de vaak voorkomende hoeveelheid gras op voorraad. De maaidatum speelt daarbij een cruciale rol.

'Hoe completer het gras, des te minder stro en hooi hoef je bij te voeren', stelt Edward Ensing, productmanager grassen en inkuilmiddelen van Barenbrug. 'Daarbij komt dat hoe meer stro je voert, des te minder ruwvoer een koe kan opnemen. 2 kilo stro extra is 3 kilo ruwvoer minder. Van dat ruwvoer is extra te melken. Goed gras telen zonder te hoeven bijsturen is de kunst.'

Robin Wolf, productmanager Veehouderij bij Eurofins Agro, ziet het ideale maaimoment hierbij als maatwerk. 'Een jong gewas heeft een hoge verteerbaarheid en daarom ook een snelle passage door de pens. Dat is mede bepalend voor de verteerbaarheid. Vanuit Eurofins hebben we de kinetic degree neutral detergent fiber (kdNDF) op de kuiluitslag staan. Dit geeft de afbraaksnelheid in percentage per uur weer.'

De najaarssnede bevat vaak veel voederwaarde. © Pieter Stokkermans

Een goede kuil heeft 48 NDF, 16,5 procent ruw eiwit en 950 VEM

Edward Ensing, productmanager grassen en inkuilmiddelen van Barenbrug

Weekmaaien

Martin Keuper van Forfarmers adviseert al enkele jaren het 'weekmaaien'. Hij merkte dat als gevolg van het mestbeleid minder werd bemest, waardoor eerder verhouting optrad. Bij dit weekmaaien wordt om de vier weken gemaaid, voor een goede graskwaliteit.

'Bij de eerste snede kun je gerust een week langer wachten met maaien, dan vindt geen enkele vorm van verhouting in het gras plaats. Later is dat wel het geval. Een iets vroegere maaibeurt houdt het gras beter verteerbaar, wat ten goede komt aan de energie- en eiwitbenutting. Iedere procent hogere verteerbaarheid komt overeen met 13 VEM per kilo drogestof.'

Hendrik Nagelhoud, salesmanager Benelux bij DLF zaden waarschuwt: 'Omdat dit gras een andere samenstelling heeft, moet er ook een op dit gras afgestemd krachtvoer worden verstrekt. Dat wordt nog wel eens vergeten.'

Eurofins Agro vermeldt nu ook de fosforbeschikbaarheid en fosfor index op de analyse van kuilvoer. © Ida Hylkema

Planning

Een ander voordeel van dit weekmaaien is volgens Keuper dat de planning iets gemakkelijker gaat. 'Na een snede kun je op de kalender zetten wanneer de volgende wordt gemaaid. Het komt niet op een dag neer, de weersomstandigheden moeten ook goed zijn.'

Als nadeel ziet Keuper dat er gemiddeld een keer vaker moet worden gemaaid, waardoor de bewerkingskosten hoger liggen. 'Aan de andere kant heb je hierdoor meer gras met een hoge kiloVEM-opbrengst.' Ensing stelt echter dat ondernemers niet moeten doorslaan in verteerbaarheid. Een goede kuil moet volgens hem aan drie zaken voldoen.

'Voorop staat dat de NDF 48 moet zijn, oftewel deze moet minimaal 48 procent celwanden bevatten. Dit stimuleert de speekselproductie bij de koe, wat zorgt voor een goede vertering en een hoge pens-pH. Vervolgens is 16,5 procent ruw eiwit een must, omdat gras toch een eiwitbron is. Daarna komt de voederwaarde. Een goede graskuil heeft 950 VEM bij voldoende eiwit en NDF.'

Samenwerking tussen agrariërs in verschillende sectoren levert economisch rendement op. Dat blijkt uit een tussenbalans van het project 'Vruchtbare Kringloop Noord-Holland'. © Koen van WIjk

Opties

Voor ondernemers die beweiden is het volgens Ensing verstandig om in drie trappen te maaien. Een andere optie is om twee sneden over elkaar heen te kuilen. 'De eerste snede is vanwege de voederwaarde de basis voor alle kuilen, met veel suiker en energie. Goed ruwvoer. Bij dit systeem is het de kunst om die snede over zoveel mogelijk kuilen te verdelen.

Dit kost weliswaar veel plastic, maar het levert ook veel op. Je bespaart hiermee zomaar 20.000 euro. Niet alleen omdat er geen stro nodig is, maar ook omdat minder krachtvoer is vereist; het ruwvoer klopt eenvoudigweg beter.'

Over die eerste snede wordt de tweede snede gekuild. 'Deze combinatie is niet alleen goed voor de voederwaarde, maar ook voor de structuur. En wanneer de kuil beperkt opengaat is het nadelige effect daarvan verwaarloosbaar. Daarbij zijn inkuilmiddelen een pré. Die bevatten meer voorverterende zuren, waardoor de koeien meer melk geven.'

Droge stof

Ensing stelt wel dat het goed is om de droge stof van de kuil in de gaten te houden. De eerste snede kan droger worden ingekuild. Dat maakt deze snede rustiger in de pens. Deze kuil kun je beter met broeiremmer inkuilen en 50 procent droge stof, dan zonder deze toevoeging en met 40 procent droge stof.'

De tweede snede kan er wat vochtiger overheen, met pakweg 35 procent droge stof. 'Dit drukt niet alleen de eerste snede aan waardoor de kans op broei wordt verkleind, ook trekt het vocht van de tweede snede in de eerste. Dit zorgt voor een betere vertering.'

• Bekijk ook: Minder wormen bij schaap door cichorei