Valsysteem insecten is geen goede landingsbaan

Fundamenteel onderzoek moet het pad effenen voor effectieve valsystemen en minder gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. 'Er is nog nauwelijks fundamenteel onderzoek gedaan naar de effectiviteit van valsystemen in kassen en in het veld, zegt entomoloog Rob van Tol van Wageningen University & Research.

Wat we weten, aldus Van Tol, komt vooral voort uit vergelijkend onderzoek: het ene systeem vangt onder bepaalde omstandigheden meer insecten dan het andere. 'Maar kijken we naar de effectiviteit, dan landt vaak slechts 10 tot 15 procent of zelfs minder van de aanwezige insecten op een val.'

Veel insecten worden weliswaar met geurstoffen naar de val gelokt, maar besluiten op het laatste moment van koers te veranderen. 'Vergelijk het met een landingsbaan zonder de juiste markeringen, waardoor de piloot geen diepte ziet en dus een doorstart maakt.'

Onderzoeksproject

Het internationale onderzoeksproject 'Leidt een voor insecten beter zichtbare val tot betrouwbaarder vallen?' moet de komende jaren antwoord geven op de vraag hoe het komt dat een insect een object herkent. Dat valsystemen maar ten dele effectief zijn, lijkt vooral te maken te hebben met hoe insecten precies kleuren, patronen en objecten zien.

Van Tol: 'Een insectenoog bestaat uit heel veel aparte lensjes die elk hun eigen beperkte reikwijdte hebben. Wij willen in kaart brengen hoe een insect precies ziet en wát het ziet. En vervolgens kijken we hoe zij hun visuele vermogen gebruiken om zich te oriënteren en om te besluiten wel of niet op een object te landen.'

Het onderzoek richt zich specifiek op twee beruchte plaaginsecten: de behaarde wants en de Californische trips. Van Tol verwacht dat het onderzoeksproject voor een doorbraak kan zorgen.

'Als we weten hoe een insect verschillen waarneemt als het een object nadert, kunnen we modellen voor effectieve valsystemen ontwikkelen. We zijn als het ware op zoek naar de ideale landingsbaan voor insecten die anders gewasschade zouden veroorzaken.'

Minder chemie

Slagen Van Tol en zijn collega's in hun opzet, dan levert dit grote kansen op voor producenten van valsystemen. Als insecten massaal zijn weg te vangen, zijn er minder chemische middelen nodig om de plaag te bestrijden. Zo draagt het project bij aan een duurzamere land- en tuinbouw.

Bij dit onderzoek werkt Wageningen University & Research samen met de Lincoln University uit Nieuw-Zeeland en de Zweedse Lund University. LTO Glaskracht, Koppert en de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen zijn co-financiers.