MOB pauzeert handhavingsverzoeken PAS-melders

Dat liet MOB-voorzitter Johan Vollenbroek donderdag weten tijdens een gesprek met Kamerleden over oplossingen voor de stikstofproblematiek. Op 1 maart liep de periode af waarin PAS-melders werden gedoogd en gevrijwaard van handhaving. Het kabinet zou rond 1 april met nieuwe stikstofplannen komen, maar dat is uitgesteld.

Tegenover de Kamerleden vertelde de MOB-voorzitter dat er binnen zijn organisatie een interne discussie gaande is over doorgaan met de handhavingsverzoeken tegen PAS-melders of dat de aandacht meer moet gaan naar de vergunningen van megastallen. 'Wij zijn er niet op uit om PAS-melders te pesten, maar we willen wel dat de stikstofuitstoot naar beneden gaat', zegt Vollenbroek.

Tijdens het gesprek in de Tweede Kamer betoogden LTO Nederland en Agractie dat het voor de reductie van stikstofemissies uit de landbouw belangrijk is dat eerst de vergunningverlening weer op gang komt. 'Het is een kip-en-ei-verhaal. Andersom is een sprookje', zegt Sjoerd Mensonides van Agractie.

Politieke wens

'Om te investeren in innovatieve oplossingen zijn handvatten nodig, vergunningverlening is er daar een van', zegt Herman Litjens, beleidsadviseur omgeving bij LTO Nederland. Hij doelt ook op de politieke wens om via doelsturing te komen tot geborgde emissiereductie. 'Dat duurt een paar jaar, de overheid moet daar dus klaar voor zijn. Boeren hebben ook een inwerkperiode nodig.'

De boerenorganisaties betogen dat buiten een straal van 250 meter de emissie van een boerenbedrijf geen effect meer heeft op de natuur. Het opkopen van bedrijven buiten die zone vinden deze organisaties dan ook niet effectief. Bij de instandhouding van de natuur wordt te veel gestuurd op stikstof, stelt Agractie.

'Ik ben niet tegen emissiereductie, maar op mijn bedrijf moet ik een half miljoen euro investeren om 0,1 tot 0,2 mol te verminderen op een natuurgebied dat op 20 kilometer afstand ligt. Is dat doelmatig? Dat gaat de natuur echt helpen', houdt melkveehouder Mensonides de Kamerleden voor.

Er verandert veel

Litjens wijst op boeren die meedoen met de opkoopregelingen. 'Er verandert al veel. Wanneer je kijkt hoeveel varkenshouders zich hebben aangemeld, dan vindt eigenlijk al structuurbeleid plaats. Gemeenten maken zich zorgen of er wel genoeg boeren overblijven voor het beheren van graslanden.'

Hoogleraar Milieustudies Jan Willem Erisman is het niet eens met de stelling dat er buiten 250 meter geen effecten meer zijn op de natuur. 'Dat is niet mijn stand van de wetenschap. Uit onderzoek blijkt dat op 6 kilometer afstand nog sterk verhoogde deposities meetbaar zijn uit vee-intensieve gebieden.'

Samen met Chris Backes, hoogleraar Omgevingsrecht, schreef Erisman een rapport over het oplossen van de stikstofproblematiek. Zij zijn voorstander van sectorplafonds voor industrie, mobiliteit en landbouw gecombineerd met flankerend beleid dat ondernemers ondersteund. Van daaruit kunnen bedrijfsspecifieke reductiedoelen worden geformuleerd.

'Die doelen moeten voor een lange termijn vaststaan. Ondernemers die investeren in reductie profiteren en worden gehonoreerd. Het werkt innovatie bevorderend. Wel vergt het een goede monitoring en handhaving om te verzekeren dat de emissie ook echt daalt', zegt Erisman.

Enige mogelijkheid

Wanneer sectoren onder hun respectievelijke emissieplafonds komen, ontstaat ruimte voor vergunningverlening en het legaliseren van bedrijven. 'Dat is de enige mogelijkheid die ik zie', zegt Backes.

Dat de Raad van State positief adviseert over het voorstel van landbouwminister Femke Wiersma voor een hogere rekenkundige ondergrens, acht Backes niet heel kansrijk. 'Er is een grote kans van niet. Het huidige systeem borgt een voldoende hogere stikstofreductie niet.'