Te veel middel in de sloot? 'Je snijdt jezelf in de vingers'

Gespreksleider Peter Knippels van LTO Nederland trapte het webinar af door te wijzen op de Kaderrichtlijn Water, die onder meer voorschrijft dat er vanaf 2027 geen normoverschrijdingen meer via perceels- en erfemissie mogen plaatsvinden. 'Die einddatum komt in beeld. Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden gaat nu werkzame stoffen herbeoordelen vanwege normoverschrijdingen.'

Al die werkzame stoffen, waaronder metazachloor in de herbiciden Springbok en Wing P, zijn essentieel voor de land- en tuinbouw, stelt emissiecoach Wim in 't Veld. 'Als die middelen wegvallen, ontstaan gaten in het teeltsysteem. Je moet dan bijvoorbeeld andere middelen zwaarder inzetten en je teelt krijgt meer last van insecten.'

Lang niet alle telers beseffen dat. 'Als iedere teler netjes volgens de regels werkt, kunnen we het aantal normoverschrijdingen tot een minimum beperken', zegt In 't Veld, die in de praktijk vaak schrikt. 'Het regent pijpenstelen, terwijl spuitmachines buiten op het erf staan. Dan spoelt een middel zo de sloot in. Wees scherp naar elkaar, spreek andere telers aan als je iets ziet dat niet klopt. Zo stuurde een teler mij een foto van een lege can in de sloot, met het bericht: 'Niet van mij, maar ga er eens achteraan.'

Praktische maatregelen

Met praktische maatregelen zijn emissies te reduceren. Denk aan de tank altijd binnen vullen op een vloeistofdichte of vloeistofkerende vloer. 'Kijk goed naar de routes van emissie op het bedrijf, dat is noodzakelijk', benadrukte akkerbouwer en bloembollenteler Sjaak Huetink. 'Als je kuubskisten met gerooide bollen die ontsmet zijn niet binnen kunt zetten, vang dan al het water op in een bassin. Dat is echt niet moeilijk.'

Een gebiedsgerichte aanpak en zelf waterkwaliteit meten, kan volgens DAW-coördinator Tjeerd Hoekstra ook normoverschrijdingen voorkomen. Dat vraagt niet alleen inzet van telers, maar van teeltadviseurs en toeleveranciers. 'Iedereen moet proactief aan de slag en normoverschrijdingen terugkoppelen naar telers. Maar je merkt terughoudendheid. Hoe gaat een adviseur met een teler in gesprek zonder dat het de relatie schaadt?'

Overtredingen

Vanuit het team expertise gewasbescherming van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) meldde Martine van IJzendoorn resultaten uit toepassingsinspecties in de periode 2021-2024. De overtredingen betreffen geen kantdop, geen 75 procent driftreducerende techniek, niet werken volgens drifteisen en spuitintervallen in het wettelijk gebruiksvoorschrift, gebruik van niet-toegelaten middelen, geen bewijs van vakbekwaamheid of het gebruik van niet-gekeurde spuitapparatuur.

'Bij een overtreding ontvang je een rapport van bevindingen en een boete', meldde Van IJzendoorn. Vooral het gedrag van de teler moet zorgen voor een betere naleving van gewasbeschermingsregels. 'Uiteindelijk zit u op de trekker', stelde de NVWA'er.