Discussie in Tweede Kamer over klimaatdoelen kantelt

Uit de Klimaat- en Energieverkenning van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijkt dat Nederland het wettelijk vastgelegde klimaatdoel met de huidige plannen waarschijnlijk niet gaat halen.

Klimaatminister Sophie Hermans heeft daarom extra maatregelen aangekondigd. Drie van de vier regeringspartijen, PVV, VVD en BBB, zien die maatregelen niet zitten omdat ze vrezen dat de economie daardoor een flinke tik krijgt. Zij willen een pas op de plaats maken.

Onveilige wereld

Dat de VVD nu ook pleit voor voorzichtigheid bij de te nemen maatregelen is nieuw. VVD-Kamerlid Silvio Erkens sprak vorige week tijdens een debat over 'een noodzakelijke koerswijziging' van zijn partij. 'We kunnen de kop niet in het zand steken voor de nieuwe geopolitieke realiteit. Het roer moet om, zodat de energietransitie er juist voor gaat zorgen dat de energierekening daalt en zodat we onze welvaart behouden in deze onveilige wereld.'

Erkens wil maatregelen die het land minder afhankelijk maken van buitenlandse energie en zorgen dat die industrie in Nederland blijft. De politicus stelt bijvoorbeeld voor om gas te winnen op de Noordzee. Verder constateert hij dat verduurzamingsplannen niet kunnen worden uitgevoerd omdat het stroomnet ontoereikend is. Dat maakt elektrificatie met nieuwe windmolens en zonnepanelen problematisch.

Het VVD-Kamerlid wil zich niet langer blindstaren op de reductie van megatonnen broeikasgasemissies. Hij pleit voor een realistische, haalbare aanpak. 'Het gaat mij er meer om met welke maatregelen je dat doet dan dat het mij per se gaat om 'wil ik 16 megaton?' of 'het moet koste wat het kost 20 megaton zijn'.'

Ook coalitiepartners PVV en BBB stellen dat economische en geopolitieke belangen moeten worden meegewogen.

PVV-Kamerlid Alexander Kops vindt dat er minder moet worden gepraat over klimaatdoelen, CO2-reductie en warmtepompen en meer over betaalbaarheid. Hij citeert vervolgens uit het hoofdlijnenakkoord van de regeringspartijen. 'Het klimaatbeleid moet draagbaar, haalbaar en uitvoerbaar zijn. Handelingsperspectief voor burgers en bedrijven is cruciaal.'

Uitvoering niet op orde

Ook BBB-Kamerlid Henk Vermeer ziet te veel praktische bezwaren om het klimaatbeleid door te zetten. 'Het probleem is dat het huidige beleid de uitvoering niet op orde heeft. De bouw van kerncentrales, die een belangrijk onderdeel van de energiemix zijn, loopt vertraging op. De ontwikkeling van groene waterstof blijft steken in een moeras van bureaucratie.'

Vermeer wijst erop dat Nederlandse bedrijven tot 75 procent meer betalen voor energie dan hun concurrenten in de buurlanden.

Onafhankelijk

De vierde coalitiepartij, NSC, blijft wel aan de klimaatdoelen vasthouden, zegt Kamerlid Wytske Postma. 'Klimaatdoelen halen is niet alleen nodig omdat we zorg dragen voor ons klimaat, maar ook omdat we in deze geopolitieke tijden onafhankelijk moeten zijn. We moeten wat betreft energie onze eigen broek op kunnen houden. Om die reden is het noodzaak dat we de uitrol van wind op zee doorzetten.'

Postma wijst ook op het hoofdlijnenakkoord waarin de vier coalitiepartijen hebben afgesproken zich te houden aan de bestaande klimaatafspraken.

Extra reduceren

Ook voor de landbouw ligt er een flinke taak om de emissie van broeikasgassen te reduceren. Landbouwminister Femke Wiersma ziet voor de agrarische sector wel mogelijkheden om extra te reduceren. Zo gaat het stikstofbeleid ook iets opleveren op het gebied van klimaat, zegt de minister. En de bedrijfsbeëindigingsregelingen hebben als neveneffect dat de emissie daalt.

Hoe de landbouw er op dit vlak voor staat, is niet helemaal duidelijk. Het PBL rekent alleen concrete maatregelen door. De plannen voor doelsturing op bedrijfsniveau, waar Wiersma aan werkt, zijn niet concreet genoeg om door te rekenen. Daar komt in de komende tijd meer duidelijkheid over.

Klimaatminister Sophie Hermans werkt intussen aan een extra maatregelenpakket om de afgesproken klimaatdoelen te halen. Dat wettelijke doel is een CO2-reductie van 55 procent in 2030 en 100 procent in 2050. Daarvoor moeten alle sectoren – mobiliteit, industrie, landbouw, elektriciteit en bebouwde omgeving – leveren, zegt Hermans. 'Het is voor dit kabinet ook van groot belang dat de transitie uitvoerbaar en betaalbaar is.'