Coalitie verdeeld: miljarden naar landbouw of kernenergie?

Dinsdag bleek dat de BBB-fractie in de Eerste Kamer wil dat het klimaatfonds ook wordt opengesteld voor de landbouw. Een dag later tijdens een debat in de Tweede Kamer met minister Hermans van Klimaat en Groene Groei over kernenergie botsen coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB over de vraag waar die miljarden vandaan moeten komen.

Het CDA deed tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen in september 2024 al een voorstel om de landbouw ook tot het fonds toe te laten. Ondanks de steun van GroenLinks-PvdA, D66, ChristenUnie en D66 kwam er geen meerderheid voor het voorstel. BBB was toen nog tegen op basis van afspraken in het coalitieakkoord met PVV, VVD en NSC.

De zorgen over de haalbaarheid van de klimaatdoelen voor de landbouw - na het schrappen van het transitiefonds – bleven echter bestaan. Deze week bleek de BBB-fractie in de Eerste Kamer de zorgen te delen en wel achter de motie van het CDA te staan die oproept 5 miljard euro uit het klimaatfonds over te hevelen naar de agrarische sector. Hierdoor nam de Senaat het voorstel aan.

Kaarten anders geschud

In het debat woensdag over kernenergie lijken de kaarten in de Tweede Kamer eveneens anders geschud. Naast BBB blijkt ook PVV-fractie daar nu voorstander van de extra financiële impuls voor de landbouw.

Van de 26 miljard euro in het klimaatfonds is 12 miljard euro al verdeeld. De resterende 14 miljard euro is gereserveerd voor de ontwikkeling van nieuwe kerncentrales. Die moeten de snel groeiende vraag naar elektriciteit in de energietransitie opvangen.

VVD wil niet tornen aan deze verdeling. Kamerlid Silvio Erkens van de liberalen noemt de draai van BBB en PVV een ‘anti-nucleaire coup’. ‘Kom tot inkeer’, luidt zijn oproep. ‘Als je nu miljarden weghaalt, laat je eigenlijk als Nederlandse politiek zien: we zijn niet serieus over kernenergie.’

Extra storten of niet

NSC wil van coalitiegenoot Henk Vermeer (BBB) weten waar hij het geld vandaan wil halen. Vermeer denkt dat een extra storting in het klimaatfonds een oplossing is. Hij loopt hierbij wel vooruit op mogelijke financiële meevallers voor de begroting van dit kabinet. PVV’er Alexander Kops wil de miljarden voor de landbouw in geen geval uit het budget voor kernenergie halen.

Minister Hermans liet zich dinsdag al negatief uit over het voorstel van de Eerste Kamer. Woensdag herhaalde ze dat standpunt. Volgens haar mag kernenergie niet het ‘koekoeksjong’ worden dat uit de energietransitie wordt gedrukt.