Regeling tijdelijk afstoten melkvee: fosfaatrechten doorgehaald

In de Kamerbrief schetst Wiersma hoe de regeling voor het tijdelijk extensiveren van de veestapel er op hoofdlijnen uit gaat zien. De regeling is gebaseerd op voorstellen van zeven organisaties uit de melkveesector, waaronder LTO Nederland, Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK), Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) en De Natuurweide. Daarin wordt uitgegaan van een tijdelijke krimp van 10 tot 20 procent van het aantal melkkoeien op een bedrijf.

De tijdelijke krimp van de melkveestapel moet ervoor zorgen dat de sector in balans wordt gebracht met het mestproductieplafond en er een einde komt aan de mestcrisis. Daarnaast kunnen melkveehouders besparen op de mestafzetkosten. De Tweede Kamer riep de minister vorig jaar in meerderheid op het sectorplan uit te werken in een regeling. Woensdagmiddag debatteert Wiersma met de Tweede Kamer over het mestbeleid.

De sector stelt als voorwaarde voor de regeling een marktconforme vergoeding voor de doorgehaalde fosfaatrechten. Daarnaast moet er compensatie komen voor de netto gederfde inkomsten. De vergoeding moet boeren in staat stellen na afloop van de regeling fosfaatrechten terug te kopen. De zuivelsector is zelf ook bereid om een financiële bijdrage te leveren om boeren te helpen om deze periode te overbruggen.

Beperkt effect op ammoniakemissie

Wiersma schrijft in de Kamerbrief dat het doorhalen van de fosfaatrechten ook een bijdrage levert aan de klimaatdoelen voor de landbouw. Wageningen University & Research voert nog een kwantitatieve analyse uit van het effect van een afname van het aantal melkkoeien met 10 tot 20 procent op de ammoniakemissie uit stallen bij een gelijkblijvend vloeroppervlak. Vooralsnog is de inschatting dat dit een beperkt effect heeft op de stalemissie.

'Omdat de fosfaatrechten definitief worden doorgehaald, zal de melkveehouder fosfaatrechten moeten kopen van een andere (stoppende) melkveehouder om zijn dieraantallen, indien hij daarvoor kiest, weer aan te vullen na de looptijd van de regeling. Er zal dus ook een reductie-effect voor ammoniakemissies als gevolg van het doorhalen van de fosfaatrechten op de lange termijn zijn. Het is nu nog niet te zeggen waar, op welke locatie, dat effect zal zijn en hoe groot dat effect zal zijn', schrijft Wiersma.

Binnen de begroting van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur is nog geen dekking voor de regeling. Dat ligt bij de onderhandelingen voor de voorjaarsbegroting op tafel. Ook moet de Europese Commissie toestemming geven in het licht van eventuele staatssteun. Voorwaarde zal zijn dat een subsidie voor extensivering een aantal verplichtingen moet bevatten.

'Daarbij denk ik aan de voorwaarde dat de melkveehouder het aantal melk- en kalfkoeien tijdens de periode niet boven het gereduceerde aantal mag laten toenemen, de ontvanger zijn areaal grasland niet kan laten dalen en het aantal overige graasdieren op het bedrijf in die periode ook niet mag stijgen', schrijft Wiersma.

De minister debatteert woensdagmiddag vanaf 13.30 uur met de Tweede Kamer over haar mestbeleid. Het debat is hieronder live te volgen.