Voorwaarden punt van aandacht bij renure

Recovered nitrogen from manure (renure) is een meststof met anorganische stikstof. Wat betreft risico op nitraatuitspoeling is het vergelijkbaar met kunstmest. Om renure als kunstmestvervanger te kunnen toepassen, is Europese goedkeuring nodig.

Al jaren loopt er een pilot waarbij renure kan worden ingezet als kunstmestvervanger. Daarbij gaat het om mineralenconcentraat en groene weidemeststof. Deze pilot is in december met een jaar verlengd.

Druk verlichten

Renure toelaten kan de druk op de mestmarkt verlichten, doordat ondernemers volgens een voorstel van de Europese Commissie maximaal 100 kilo stikstof als kunstmestvervanger kunnen toepassen. Zeker nu de druk steeds groter wordt.

Voor 2026 wordt 278 miljoen kilo stikstof in de vorm van dierlijke mest ingezet. De totale mestproductie is 389 miljoen kilo, terwijl 173 miljoen kilo stikstof aan kunstmest wordt gebruikt, becijfert directeur Jan Roefs van het Nederlands Centrum voor Mestverwaarding (NCM).

'Je ziet zelfs dat er met de 20 procent kortingen op nitraatgevoelige gebieden, iets van 60 procent van het landbouwareaal, toch ruimte is voor kunstmestvervangers om de mestmarkt te ontlasten', zegt Roefs.

Specifieker bemesten

'Daarnaast kun je veel specifieker bemesten, bijvoorbeeld door de vaste fractie op mais in te zetten en de renure-fractie op percelen waar snelle stikstof nodig is. Dit betekent ook dat de bemestende waarde van drijfmest hoger wordt', licht de NCM-directeur toe.

In april 2024 kwam de Europese Commissie met een voorstel voor goedkeuring van renure. Roefs: 'Op zich waren we hier enthousiast over, hoewel we wel kanttekeningen plaatsten. Zo vonden we 100 kilo stikstof als kunstmestvervanger per hectare beperkend. Ik denk dat die norm er wel in blijft staan.'

Eisen

Daarnaast gelden er eisen voor onder meer de hoeveelheid anorganische stikstof en maximumgehalten aan koper, zink en pathogenen. Dat laatste is in de ogen van de NCM-directeur 'onlogisch en vreemd'. 'Het heeft niets met de waterkwaliteit te maken. Voor export moet de mest worden gehygiëniseerd. Maar hier lopen koeien gewoon in de wei. Beschouw het gewoon als mest.'

Het NCM heeft, net als LTO Nederland, dit ook ingebracht richting de Europese Commissie, vooral omdat renure lokaal wordt ingezet.

Roefs sprak hier onlangs over tijdens een bijeenkomst van de Commissie Bemesting Akkerbouw/Vollegrondsgroententeelt en de Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen in het Gelderse Nijkerk.

Drie technieken

Vooralsnog worden drie technieken toegestaan. De eerste is strippen en scrubbing. 'Hier is veel belangstelling voor. Niet alleen van mestverwerkers en loonwerkers, maar ook steeds meer op boerderijschaal. In feite laat je ammoniak verdampen en die vang je met een luchtwasser weer terug. Met zwavelzuur krijg je ammoniumsulfaat en met salpeterzuur ammoniumnitraat', legt de NCM-directeur uit.

Dit betekent bij ammoniumsulfaat een 7 procent stikstofoplossing, maar ook veel zwavel. Dat is best een punt, vindt Roefs. 'Zwavelzuur is goedkoop en wordt veel gebruikt, ook in luchtwassers, maar er mag niet te veel zwavel afspoelen. Daarbij is de bemestende waarde met ammoniumnitraat uit salpeterzuur twee keer zo hoog.'

De NCM-directeur krijgt bijval van onderzoeker Wim van Dijk van Wageningen University & Research. 'Terwijl de behoefte 40 kilo zwavel per hectare is, kun je zomaar naar de 85 tot 100 kilo zwavelaanvoer per hectare gaan, zo blijkt uit voorbeeldberekeningen', zegt Van Dijk.

Dat heeft in zijn ogen effect, niet alleen als wordt gekeken naar de zwavelafspoeling, maar ook omdat een overmaat aan zwavel leidt tot minder opname van sporenelementen bij gewas en dier.

Mineralenconcentraat

De tweede door de EU goedgekeurde techniek is mineralenconcentraat. Roefs: 'Het lijkt op theewater waarbij met omgekeerde osmose water wordt uitgeperst. Zo maken ze meststoffen voor de akkerbouw. Water vervoeren is minder interessant.'

De derde techniek is struviet, een magnesiumammoniumfosfaat dat ontstaat door magnesiumchloride toe te voegen en de zoutkristallen uit de mest te scheiden.

Weinig praktijkervaring

Een opvallende keuze, vindt de NCM-directeur. 'Dit is geen snelwerkende, maar een langzaam werkende meststof die vooral waarde heeft voor fosfaatarme grond. Daarbij is er amper praktijkervaring met deze mestvorm. Verder denk ik dat struviet, wanneer die wordt afgezonderd, niet aan de koolstof-stikstofverhouding voldoet.'

Maar of dit daadwerkelijk kan worden toegepast, wordt duidelijk bij een eventuele goedkeuring. Roefs hoopt van wel. 'Je kunt beter bemesten op maat, terwijl renure zich vaak goed leent voor precisiebemesting. Ook is er plek voor renure, vooral in regio's met veel melkveehouderij. Belangrijk is dat het voldoende wordt toegepast.'

De voorwaarden zijn belangrijk, vindt de NCM-directeur. 'De voorwaarde van ontsmetting is killing, anders denk ik dat er snel een opschaling is. Zelf denk ik dat filtratietechnieken worden onderbelicht.'