Raad van State kraakt plan Wiersma om PAS-melders te helpen

Met het wetsvoorstel wil Wiersma zo snel mogelijk een programma vaststellen met maatregelen om PAS-melders te legaliseren. Een nieuw programma is snel nodig, omdat het vorige programma, het Legalisatieprogramma PAS-meldingen, op 28 februari 2025 is afgelopen. Dat programma heeft niet geleid tot legalisatie en het verlenen van vergunningen. Wiersma heeft daarom een nieuw programma gemaakt waarmee ze drie jaar de tijd wil nemen om PAS-melders te helpen.

Het doel van het nieuwe wetsvoorstel is om voor alle PAS-projecten een concreet uitzicht te bieden op een adequate oplossing. Daarbij gaat het niet alleen om alsnog vergunningen te verlenen voor de projecten, maar ook om andere oplossingen. Dat kan een combinatie zijn van aanpassingen in de bedrijfsvoering, extensiveren, innoveren, reduceren, omschakelen of schadevergoeding waarbij naar een oplossing wordt gezocht. Wiersma heeft dit voorstel eind januari ter advisering aan de Raad van State voorgelegd, zoals gebruikelijk is bij wetswijzigingen.

Raad is niet overtuigd

De Afdeling advisering van de Raad van State is er niet van overtuigd dat deze doelstelling met dit voorstel daadwerkelijk kan worden bereikt. De Afdeling advisering van de Raad van State adviseert de regering om het wetsvoorstel aan te passen, voordat zij dit bij de Tweede Kamer indient. De Tweede Kamer moet vervolgens stemmen over het voorstel.

Ten eerste wijst de Raad van State erop dat stikstofruimte verkrijgen essentieel is om vergunningen te verlenen voor PAS-projecten. Hiervoor is het nodig om gerichte bronmaatregelen te treffen om de gevolgen van stikstofdepositie die wordt veroorzaakt door PAS-projecten, ongedaan te maken. Maar het voorstel bevat geen gerichte maatregelen die de uitstoot van stikstof bij de bron aanpakken. Het advies aan de regering is dan ook om in de toelichting bij het wetsvoorstel in te gaan op gerichte bronmaatregelen die op korte termijn nodig zijn om zo een bijdrage te leveren aan de legalisering van PAS-projecten.

Verder merkt de Raad van State op dat in de toelichting onvoldoende concreet wordt gemaakt welke adequate oplossingen de regering voor ogen heeft. Bovendien ontbreekt een programma met maatregelen die zijn gericht op het kunnen bereiken van deze oplossingen.

Legaal maken

In het algemeen en in het omgevingsrecht betekent de gebruikelijke betekenis van legaliseren: legaal maken van een illegale situatie. Ook daar is de Raad van State kritisch over: in de toelichting op het wetsvoorstel wordt aan legaliseren een andere invulling gegeven, namelijk een adequate oplossing vinden voor PAS-projecten. Daarmee geeft de toelichting aan het begrip ‘legaliseren’ een invulling die niet bij dat begrip past. De wettekst en toelichting bij het wetsvoorstel stroken niet met elkaar, vindt de Raad van State.

De raad adviseert met het oog op de rechtszekerheid de wettekst aan te passen aan wat de toelichting voorstelt, namelijk dat niet langer alleen wordt ingezet op PAS-projecten legaliseren, maar ook op andere oplossingen.

Ten slotte gaat de toelichting bij het wetsvoorstel ervan uit dat het nieuwe programma en de termijn van uitvoering die daaraan is verbonden, de kans vergroot dat besluiten om niet handhavend op te treden tegen PAS-projecten zonder vergunning, bij de bestuursrechter in stand blijven. De toelichting bij het wetsvoorstel maakt niet duidelijk waarop deze veronderstelling is gebaseerd. De Raad van State adviseert de regering dit nader te motiveren.

Een woordvoerder van de minister laat weten dat zij het advies van de Raad van State goed gaat bestuderen. 'Daar waar mogelijk en wenselijk zullen we de adviesopmerkingen zo goed mogelijk verwerken. De minister zal inhoudelijk op het advies ingaan wanneer het wetsvoorstel wordt ingediend bij de Tweede Kamer.'