Babykamer met warmtepanelen kloek idee voor jonge kuikens

Het bedrijf van Erik Staal in het Gelderse Telgt was van oorsprong gemengd. Ruim dertien jaar geleden werd afscheid genomen van de melkkoeien en geïnvesteerd in een landwinkel. Op de plaats waar vroeger 's winters de koeien stonden, bevindt zich nu Landwinkel Arkelandshoeve. In de vitrines ligt diepgevroren vlees van de vleeskuikens en eenden van het eigen bedrijf. 'Zonder antibiotica', staat met grote letters op de deuren.

De ondernemer houdt 22.000 vleeskuikens en 17.500 eenden in twee leeftijden. Iedere vier weken komen er nieuwe eendenkuikens en elke acht weken nieuwe vleeskuikens. Alle stallen staan twee weken leeg voor de nieuwe kuikens komen. 'Dat is, in combinatie met een strenge selectie tijdens de eerste dagen, mijn manier om de ziektedruk laag te houden en de dieren gezond', legt Staal uit.

De pluimveehouder kreeg maandag 27 januari weer nieuwe eendenkuikens. De stallen voorverwarmen deed hij met gaskappen. 'Ik ben weg van plaatselijke verwarming, maar de kappen waren aan vervanging toe.' Staal wilde ook van het gas af en zocht naar een vervangend systeem dat plaatselijk kan verwarmen. Het werden elektrische infraroodpanelen in combinatie met schotten.

Met oplierbare schotten wordt in de 18 meter brede vleeskuikenstal een babykamer van 6 meter breed gemaakt. Aan de ene kant van de afscheiding bevindt zich nog 4 meter stal. Aan de andere kant 8 meter. De indeling hangt samen met waar in de stal de voerlijn en beide nippellijnen lopen. In de 6 meter brede strook hangen twee stroken met elektrische platen om comfortzones te maken.

In iedere strook hangt om de 2,4 meter een paneel van 121 bij 61 centimeter in één lijn, 80 centimeter boven de grond. Onder het paneel is de temperatuur 32 tot 35 graden Celsius, daaromheen 25 tot 27 graden en tegen de zijwanden 23 tot 24 graden. 'De panelen werken als een moederkloek, waar de kuikens onder kruipen als ze extra warmte zoeken. Ze komen er weer onder vandaan als ze warm genoeg zijn en bijvoorbeeld willen scharrelen.'

Activiteit stimuleren

De verschillende temperatuurzones zorgen voor activiteit. Wanneer de vlees- en eendenkuikens 3 dagen oud zijn, wordt de leefruimte vergroot met het smalste deel van de stal. Vanaf dag 6 hangen alle schotten en warmtepanelen hoog in de stal en hebben de dieren het volledige vloeroppervlak tot hun beschikking.

De warmtepanelen worden aangestuurd door een schakelkast van Smits Agro. Het systeem is aan of uit en schakelt op de temperatuur onder de panelen, de ruimte- en paneeltemperatuur. De paneeltemperatuur kan via de schakelkast worden ingeregeld. De optimale temperatuur wordt bereikt door te spelen met de inschakelduur.

Staal is elke dag thuis en keek in het begin redelijk vaak. 'Liggen de dieren veel onder de panelen, dan is het te koud. Liggen ze te veel naar de buitenkant, dan is het te warm. Het kostte een rondje of vier, vijf voor ik het in de vingers had. Ik controleer nu minder.' Stalverwarming.nl leverde het systeem en gaf begeleiding door op dag 1, 3, 5, 10 en 21 aanwezig te zijn. Eigenaar Kees van Roekel keek met de pluimveehouder mee.

Minder energiekosten

Belangrijkste voordeel van het systeem noemt Staal de forse verlaging van de energiekosten. 'Dat is natuurlijk afhankelijk van het energiecontract dat je hebt, maar bij ons halveerden de energiekosten naar gemiddeld 3 cent per vleeskuiken.' Wanneer de zon schijnt, gebruikt Staal energie die wordt opgewekt met de zonnepanelen op de staldaken. Bijkomend voordeel van elektrisch verwarmen noemt hij het gunstige effect op de CO2-voetafdruk.

'Ik vind verwarmingsplaten voor kuikens een uitermate mooi systeem. En de staltemperatuur is aangenaam om bij te werken, omdat die wat lager is.' Reden voor de pluimveehouder om een jaar geleden de stal waarin hij de eendenkuikens de eerste twee weken opvangt ook uit te rusten met het systeem.

Niet weer bij eenden

Toch zou Staal met de kennis van nu niet weer investeren in warmtepanelen bij de eenden. Niet om het systeem, maar om de netcongestie. Ondanks dat zijn bedrijf staat genoteerd als grootverbruiker, wordt ook een transportvermogen in maximale kilowatts contractueel met de netwerkbeheerder vastgelegd. In dit geval is dat niet voldoende om in koude periodes beide stallen tegelijk op te warmen als er nieuwe kuikens komen.

In zo'n periode spreidt Staal het opwarmen zoveel mogelijk en onttrekt hij geen piek aan het net. De accu waarin is geïnvesteerd, biedt in de zonloze maanden ook een uitkomst. Pas tegen 2030 is er sprake van netverzwaring in de regio. 'Tot die tijd ben ik 's winters in overtreding.' Dat is volgens de veehouder een punt van aandacht voor collega's die investeren in technieken die meer stroom vragen.