Diarree bij biggen? Ongericht zoeken naar ziekteverwekkers is moeite waard

Dierenarts Von Berg uit het Duitse Essen beschrijft de problematiek van een bedrijf met 450 zeugen in een artikel in TopAgrar. De biggen hadden al in de eerste levensdagen te maken met diarree. Het begon doorgaans bij de eersteworpszeugen en daarna werden ook de biggen van de oudere zeugen getroffen.

De biggen hadden gele, waterige diarree en door het verlies van vocht, elektrolyten en voedingsstoffen raakten ze snel in een slechte toestand. Slechts een deel van de dieren kreeg hij er weer bovenop. En dat kon ook alleen door de pasgeboren biggen intensief te controleren, direct elektrolyten te verstrekken aan biggen met diarree en hygiënepoeders te gebruiken die zorgen voor een droge omgeving.

Sneltesten toonden rotavirus A en C aan en meerdere bacteriële ziekteverwekkers. Bij een daaropvolgende PCR-test – die kijkt naar genetisch materiaal – werden de rotavirussen niet meer gevonden, maar wel de bacteriële ziekteverwekkers. Na een gevoeligheidsonderzoek zijn de antibiotica enrofloxacine en amoxicilline ingezet. Dat hielp nauwelijks. Ook de inzet van een stalspecifiek vaccin waarin de gevonden ziekteverwekkers aanwezig waren hielp niet genoeg.

Nogmaals diepgaand onderzoek

Omdat dit alles niet hielp en de voortdurende controle veel tijd kost, zijn nogmaals monsters ingestuurd van biggen met diarree die nog niet waren behandeld met antibiotica. Zieke biggen zijn geëuthanaseerd en opgestuurd voor onderzoek. Hierbij werden de bacteriële ziekteverwekkers Clostridium perfingens, Clostriodides difficile en E. coli gevonden. Von Berg had niet de indruk dat deze de oorzaak waren van de diarree. De gebruikte antibiotica zouden die ziekteverwekkers afdoende moeten aanpakken en het stalspecifieke vaccin zou ook moeten helpen.

In overleg met de dierenarts van het laboratorium besloot Von Berg een ongericht onderzoek, dat alle mogelijke genetische informatie van ziekteverwekkers opspoort, uit te voeren. Zulke onderzoeken werden voorheen vanwege de hoge kosten niet uitgevoerd, maar inmiddels zijn ze betaalbaar met 180 euro per monster. Deze ongerichte testen zijn ook in België en Nederland beschikbaar via Pathosense en Royal GD.

Rotavirus B

Bij dit ongerichte onderzoek is een groot aandeel rotavirus B gevonden, naast alle andere ziekteverwekkers die bij de gerichte PCR-testen al aan het licht kwamen. Voor rotavirus B is er geen gerichte PCR-test, dus dat is toen niet naar voren gekomen. De symptomen op het bedrijf passen bij die van rotavirus B, dus dat is zeer waarschijnlijk de oorzaak van de diarreeproblemen.

Tegen rotavirus B bestaan geen vaccins en een stalspecifiek vaccin maken is vanwege de lastige kweekomstandigheden niet haalbaar. De zeugenhouder moet dus terug naar de aanpak waarmee hij was gestart. Hij geeft nu nog meer aandacht aan de adaptatie van de gelten, door intensief contact met het materiaal van de oudere zeugen uit de kraamstal. Het doel is om het vervangingspercentage onder de 40 procent te houden.

De intensieve controle van de biggen blijft bestaan. Wel wordt nog meer aandacht besteed aan het klimaat in de kraamstal. De temperatuur in het biggennest moet 35 graden zijn en dat nest moet droog blijven, mede door hygiënepoeders te gebruiken. Als biggen toch diarree krijgen, worden antibiotica ingezet om een bijkomende bacteriële infectie te voorkomen.