'Kaartlaag moet inzicht bieden in rotatie rustgewassen'

In het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn staat de verplichting dat gewastelers op zand- en lössgrond rustgewassen in een rotatie van 1 op 4 moeten telen. RVO is in 2023 begonnen met tellen. Dat betekent dat in de teeltjaren 2023, 2024, 2025 of 2026 minimaal één keer een rustgewas op het perceel heeft moeten staan. Binnen deze vier teeltjaren is het aan de ondernemers zelf wanneer ze een rustgewas telen.

De consequenties van het niet voldoen aan deze maatregel zijn fors, waarschuwt de LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente. De mestwetgeving valt onder milieubelastende activiteiten. Het Openbaar Ministerie behandelt milieudelicten en dat kan forse boetes opleveren. De hoogte van de boete is afhankelijk van in hoeverre een overtreden regel met opzet is gedaan.

Overmachtssituaties

De LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente verwacht dat er boeren en telers zijn die door de verplichte rustgewassenregeling in de problemen kunnen komen, bijvoorbeeld door overmachtssituaties. Zo kan het gebeuren dat ondernemers in 2026 geen rustgewas kunnen zaaien vanwege weersextremen.

'Maar ook kan het misgaan als bijvoorbeeld de teelthistorie van percelen onduidelijk is', voegt sectorspecialist akkerbouw en vollegrondsgroente Evelien Drenth van LTO toe. 'Dit zal bij huur en kortlopende pacht aan de orde zijn.

Communicatie en documentatie

'Neem als voorbeeld dat een teler kiest voor een korte teelt of een vroeg geoogst gewas, gevolgd door een onbemest vanggewas dat voor 1 september wordt ingezaaid. Dan tellen alleen in combinatie deze teelten mee als rustgewas.' Dat vergt volgens Drenth goede communicatie en documentatie van gebruikers van percelen, zodat hier geen discussie over ontstaat in 2026.

'Om ongelukken te voorkomen, is het daarom van belang dat er een kaartlaag beschikbaar komt op rvo.nl waarin is te zien in welk jaar een rustgewas is geteeld', stelt de sectorspecialist akkerbouw en vollegrondsgroente. 'Deze kaartlaag had er al moeten zijn om goede keuzes te kunnen maken, maar het is toch van belang dat deze kaart uiterlijk dit najaar er is.'

Oproep aan ministerie

Namens de LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente roept Drenth het ministerie van LVVN op RVO ertoe aan te zetten deze kaartlaag zo snel mogelijk beschikbaar te maken in Mijn percelen. 'Het ministerie van LVVN maakt het beleid. Dan moeten ze boeren ook faciliteren in het goed uitvoeren van dit beleid', vindt ze. 'Mocht de kaartlaag er in december komen, dan kunnen telers mogelijk nog schuiven in hun bouwplan.'

Tot slot is het volgens Drenth voor telers belangrijk om de registratie van rustgewassen goed op orde te hebben. 'Dit kan helpen als er zich een zaak gaat voordoen in de toekomst.'