Voorlopig einde aan stijging levensduur afgevoerde koeien

Dat blijkt uit de jaarstatistieken van CRV over de melkcontroleregistratie in het boekjaar van 1 september 2023 tot en met 31 augustus. In dit boekjaar kwam de gerealiseerde levensproductie van afgevoerde stamboekkoeien uit op 38.283 kilo melk met 4,40 procent vet en 3,58 procent eiwit. Dit is 44 kilo melk minder en 0,2 procent vet en 0,01 procent eiwit meer, wat neerkomt op een plus van 5 kilo vet en eiwit.

Die lichte daling in melkproductie komt ook naar voren in de nationale melkleveringscijfers. Tot en met augustus gaven koeien 2 procent minder melk. Bekend is dat veehouders vanwege de mestafzetkosten scherper selecteerden in hun veestapel. Ook zijn stoppers gemeld. Het gemiddelde aantal koeien per bedrijf steeg met 1 naar 114.

Een mogelijke oorzaak van de extra afvoer is blauwtong. Het aantal afgevoerde dieren in de statistieken is met 265.308 dan ook beduidend hoger dan de 252.615 in 2022-2023.

Het hoge percentage afgevoerde dieren blijkt ook uit de registratie van het aantal runderslachtingen door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. In dat boekjaar, van week 36 in 2023 tot en met week 35 in 2024, zijn wekelijks 10.515 runderen geslacht, bijna 600 meer dan dezelfde periode het jaar ervoor.

Minder jongvee aanhouden

Volgens duurzaamheidsspecialist Willem van Laarhoven van Valacon komt dit niet helemaal onverwacht. 'Vanwege de fosfaatrechten zag je dat boeren de laatste jaren de koeien langer wilden aanhouden en minder jongvee hielden.'

Het leidde tot een flinke toename in levensduur sinds 2018. 'Je ziet altijd schommelingen in levensduur. Het gaat nooit in een strakke lijn omhoog, zeker niet bij de afvoerleeftijd. Het is belangrijk dat je daarbij de levensduur afstemt met de jongveeopfok. Dat is niet overal gebeurd, waardoor sommige ondernemers te weinig jongvee aanhielden', legt Van Laarhoven uit.

Daarbij komt dat koeien niet oneindig lang kunnen worden aangehouden. 'Je kunt wel zuinig zijn op koeien door ze verantwoord langer mee te laten gaan, maar op een zeker moment zul je zien dat veel oudere koeien in het koppel komen die ook weer verdwijnen. Dan er veel tegelijkertijd weg', zegt de duurzaamheidsspecialist.

'Dat zien we ook in de studiegroepen als de levensduur serieus toeneemt. Weinig uitval in de eerste vier lactaties en een stuwmeer van oudere koeien die de gemiddelde leeftijd omhooghalen. Als die verdwijnen, dan is de afvoerleeftijd even hoger, maar de gemiddelde leeftijd zakt weer. Als boeren op blijven letten, dan kan zich dat weer herstellen', zegt Van Laarhoven.