Geen vogelgriep bij koeien in Nederland, wel grote problemen in Amerika

In Nederland loopt al een goed monitoringsprogramma. Dat bewaakt voortdurend welke ziekteverwekkers voorkomen onder landbouwhuisdieren en of er een nieuwe ziekteverwekker is binnengekomen of een bekende terugkeert.

Van alle tienduizenden bloedmonsters die Royal GD binnenkrijgt wordt altijd een deel bewaard. Zo kan achteraf worden gezien of een dierziekte waar niet specifiek naar is gezocht toch voorkomt en sinds wanneer. Zo'n retrospectief onderzoek is nu uitgevoerd naar vogelgriep bij melkkoeien in opdracht van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.

Royal GD heeft hiertoe een gerichte steekproef genomen van monsters die zijn verzameld van januari 2022 tot februari 2024. Van alle ruim 11.000 bewaarde monsters zijn er zo'n 2.200 onderzocht uit hoogrisicogebieden waar vogelgriep heerste onder wilde vogels, zwerfkatten en/of pluimveebedrijven.

Bij vier van deze monsters zijn antistoffen tegen het influenzavirus gevonden. Maar er werden geen antistoffen tegen het huidige hoogpathogene H5N1-vogelgriepvirus aangetroffen of tegen andere hoogpathogene H5- of H7-vogelgriepvirussen. Er zijn dus geen aanwijzingen dat er vogelgriep onder melkkoeien in Nederland heerst.

Enorme uitbraak vogelgriep in VS

In de VS is sinds maart dit jaar wel sprake van een uitbraak van vogelgriep op melkveebedrijven en de verspreiding hiervan is zeker nog niet gestopt. Meest recent is deelstaat Californië getroffen, waarschijnlijk via veetransport vanuit Idaho. In Californië gaat de verspreiding snel; sinds de eerste uitbraak op 30 augustus zijn al 105 bedrijven melkveebedrijven besmet geraakt. Daarmee komt het totaalaantal besmette bedrijven in de VS uit op 305.

De melkveebedrijven in Californië zijn doorgaans erg groot. Er zijn circa 1.100 melkveehouderijen die samen 1,7 miljoen koeien houden die gemiddeld zo'n 11.000 kilo melk per koe produceren. Californië produceert hiermee eenvijfde deel van de melkproductie in de VS.

Ook medewerkers besmet

In Californië raken ook medewerkers van veehouderijen besmet. De Center for Disease Control heeft het over zes bevestigde besmettingen. Daarmee komt het totaal aantal met vogelgriep besmette mensen in de Verenigde Staten dit jaar uit op twintig. Daarvan zijn er negen bij medewerkers van melkveebedrijven gevonden en in tien gevallen gaat het om personen die contact hebben gehad met besmet pluimvee. Eén besmetting is gevonden bij een persoon die geen contact heeft gehad met melk- of pluimvee.

Het aantal Amerikaanse pluimveebedrijven dat dit jaar is getroffen door vogelgriep staat tot nu toe op 62. Het gaat om 36 commerciële en 26 backyard-bedrijven. Dat komt in totaal neer op 18,75 miljoen besmette dieren in de pluimveesector.