Glasgroentesector zet in op chemievrije teelt

Met de proef 'chemievrije paprikateelt' wordt bij onafhankelijk onderzoeksinstituut Botany in het Limburgse Meterik de grens opgezocht van de duurzame teelt onder glas en op substraat. De opdracht luidt: start het seizoen zonder inzet van chemische bestrijdingsmiddelen en blijf de gewasbescherming volhouden met een combinatie van groene middelen en biostimulanten en biologische gewasbescherming.

De proef bij Botany is een onderdeel van het driejarige project 100% Groen geteeld van Federatie Vruchtgroente Organisaties (FVO) dat dit jaar is gestart. De zeven pilots worden uitgevoerd op teeltbedrijven die zijn aangesloten bij de afzetorganisaties Oxin Growers, Growers United, The Greenery en Harvest House.

Veiling ZON is ook partner en opdrachtgever van de proef bij Botany. Specialisten van Koppert, Van Iperen, Hoogendoorn Growth Management, LetsGrow.com, Rijk Zwaan en Van der Knaap Groep ondersteunen het project met middelen en kennis.

FVO heeft het initiatief genomen omdat het middelenpakket steeds krapper wordt en de markt steeds meer duurzaamheid verlangt. 'Een voorspelling van Wageningen Economisch Research over de beschikbaarheid van chemische gewasbescherming in 2027 gaf voor ons nog eens de urgentie aan om in te zetten op verduurzaming', vertelt Ronald Grootscholten van Florpartners, woordvoerder namens FVO.

'Naast de sterke daling van beschikbaarheid is er ook de maatschappelijke druk en weerstand van telers zelf tegen chemie in hun kas', verklaart Grootscholten. Daarom zette FVO dit project op met als doelstelling: rendabel telen met groene, biologische en technische oplossingen. In het verleden hielden de producentenorganisaties zich alleen bezig met de handel en verpakkingen. Tegenwoordig werken ze ook aan niet-concurrentiële thema's zoals de 'license to produce'.

Afwijkende pilot

'Onze pilot wijkt iets af van de anderen omdat we hier niet in een productieomgeving zitten maar in een kleinere kas voor onderzoek. Daardoor kunnen we meer risico's nemen en extremer de grenzen opzoeken', vertelt projectleider Frank Huijs van Botany.

De proef is opgezet in een deel van het onderzoeksinstituut waar planten kunstmatig kunnen worden geïnfecteerd met plagen en ziektes in het belang van onderzoek. Huijs: 'De proef is eind december gestart op drie types substraat: steenwol, kokos en organisch substraat van Lensli. Na een aanloopperiode hebben we de planten geïnfecteerd.'

Kunstmatige plaag

Trips, luizen en spint die Botany zelf opkweekt werden in het gewas gebracht. 'Met als doel om een kunstmatige plaag op te bouwen om te testen hoe je daar uitkomt met alleen maar groene middelen en biologische bestrijders', legt Huijs uit. Zo werd het een optimale beproeving van de beschikbare groene gewasbescherming zonder dat de focus op de productie lag.

'Volgend seizoen gaan we dit herhalen met enkele aanpassingen.' Afgelopen seizoen was het nastreven van een goede oogst geen uitgangspunt, aldus Huijs. 'Komend jaar willen we in overleg met de begeleidingscommissie toe naar een complete aanpak en nog een stapje verder binnen de mogelijkheden van de groene middelen. Ook wordt gekeken naar de bemestingsstrategie en optimale teeltomstandigheden. Het idee is om dan zoveel mogelijk paprika's te telen en schoon te blijven.'

Het onderzoek wordt nauwlettend gevolgd door een begeleidingscommissie bestaande uit een aantal paprikatelers uit de regio. Een van hen is Frank Bakker uit Sevenum. Zijn bedrijf Bakker Sweet Peppers teelt oranje paprika's op 5,2 hectare. 'Elk jaar worden de normen aangescherpt en wordt het middelenpakket kleiner. Er is ons veel aan gelegen om te vergroenen. Die weg is al jaren geleden ingeslagen.'

Maar voordat volledig kan worden overgestapt valt er nog veel te leren, geeft Bakker aan. 'Het mooie van deze proef is dat we bij Botany de grens kunnen opzoeken en er zelfs overheen gaan. Die ruimte hebben we niet in onze bedrijven.'

Omdat de onderzoekskas geen recente paprikahistorie had, moesten de plagen er ingebracht worden. 'Dat viel niet mee. Maar toen de plaagdruk er eenmaal was konden we zien dat er met groene middelen en biologische bestrijders veel kan. Meer dan we dachten. Helemaal schoon krijg je het gewas niet, maar we halen wel een acceptabel niveau', vindt de paprikateler. 'Het is goed om te zien dat er een combinatie van middelen beschikbaar is die werkt.'

Wat de telers niet hadden verwacht, was dat ze dit seizoen zelfs al wat kennis uit het onderzoek overbrachten naar hun eigen bedrijven. Dat geldt ook voor Bakker. 'Ik heb een groen middel toegepast dat ik eerder niet aandurfde vanwege het risico op gewasschade. Bij Botany zag ik dat dit meevalt, mits je de juiste gebruikswijze toepast. Denk aan het goede moment van de dag en de juiste omstandigheden en hoeveelheid. Dit luistert heel nauw.'

Naast lessen trekken uit het onderzoek, valt er ook te leren door het intensieve contact met de collega's in de begeleidingscommissie, merkt Bakker. 'Iedereen pakt de gewasbescherming weer iets anders aan en er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Je kunt ook leren van elkaars ervaringen.'

De teler kijkt uit naar de uitbreiding van de pilot naar alle facetten van de teelt, waarmee wordt gestreefd naar een normale productie. Dat gebeurt komend jaar. 'Je kunt een nieuwe duurzame werkwijze alleen in praktijk brengen als deze ook marktconform is.'