NAJK mist concrete uitwerking van plannen in regeerakkoord

In het nieuwe regeerprogramma van het kabinet-Schoof dat vrijdag werd gepresenteerd ligt de nadruk op perspectief voor de blijver en het vergroten van het aantal succesvolle bedrijfsopvolgingen. Dit alles moet gebeuren binnen de gestelde duurzaamheidsdoelen. Dat vraagt volgens NAJK om een concrete uitwerking. 'Maar er ligt wel een basis om er wat van te maken. NAJK wil hier graag aan meewerken', stelt NAJK-voorzitter Roy Meijer.

Het kabinet gaat voor een sterke generatievernieuwing op agrarische bedrijven door een samenhangend pakket te ontwikkelen voor het vergroten van het aantal succesvolle bedrijfsopvolgingen binnen en buiten de familie. In het GLB wordt gewerkt aan de nieuwe interventie 'Samenwerken aan generatievernieuwing'. Hierin staan vernieuwde concepten die landbouwgrond toegankelijker maakt voor jonge boeren centraal.

Daarnaast wordt samen met NAJK het kenniscentrum bedrijfsovername vormgegeven. 'Onze sector vergrijst snel. Deze voornemens zijn meer dan nodig voor een toekomstbestendig agrofoodcluster', zegt Meijer.

Belangrijke rol

In het regeerakkoord valt te lezen dat het kabinet het Nederlandse agrocomplex een duidelijke functie en meerwaarde geeft. De sector heeft een belangrijke rol voor voedselzekerheidsopgaven op mondiaal niveau. Volgens het regeerakkoord vervult de agrarische sector in Nederland dit door hoogproductief en efficiënt te zijn.

Daarnaast heeft de Nederlandse land- en tuinbouw veel kennis die wereldwijd kan worden verspreid. Meijer: 'Het kabinet laat zien waarom onze sector ertoe doet. Dat is cruciaal, omdat onze sector hierdoor sterker komt te staan in bijvoorbeeld afwegingen over welke sector welke milieugebruiksruimte krijgt om in te produceren.'

NAJK vindt het verder positief dat het kabinet werk wil maken van doelsturing. 'Boeren en tuinders die voldoen aan de doelen wat betreft stikstof- en broeikasgasemissies moeten extra ondernemersruimte krijgen en zij die niet voldoen moeten worden aangepakt', vindt Meijer.

Ook is de NAJK-voorzitter al langer voorstander van stikstofemissiebeleid, waar het kabinet nu voor kiest. 'Boeren kunnen sturen op lagere stikstofemissie. Daardoor zakt de stikstofdeken en ontstaat er minder depositie.' Wel mist NAJK bij doelsturing de handvatten om dit toe te passen bij de dossiers waterkwaliteit en mestbeleid, de belangrijkste onderwerpen van de komende jaren.

Volgens Meijer geeft het kabinet duidelijke aanknopingspunten voor stikstofemissiebeleid, maar mist de concrete uitwerking van stimuleringsmaatregelen nog. Het stelt hem tevreden dat het kabinet kiest bij de besluitvorming over de Europese goedkeuring en nationale toelating van gewasbeschermingsmiddelen onafhankelijke wetenschappelijke adviezen van instanties te respecteren. 'We moeten rationeel kijken naar gewasbeschermingsmiddelen.'

500 miljoen euro voor agrarisch natuurbeheer

Verder wil het kabinet vanaf 2026 jaarlijks structureel 500 miljoen euro beschikbaar stellen voor langjarig en marktconform betaald agrarisch natuurbeheer. Hiermee hoop het kabinet boeren te vergoeden die een bijdrage leveren aan gebiedsspecifieke opgaven. NAJK vindt dit een goede ontwikkeling, maar vraagt zich af of deze gelden genoeg zijn voor voldoende agrarisch natuurbeheer door boeren die ervoor zorgen dat duurzaamheidsdoelen kunnen worden gehaald.

Daarnaast ziet het kabinet het belang van Brussel als het gaat om nationaal en/of internationaal beleid. 'Het is nu zaak om dat gezamenlijk vorm te geven en een passende strategie te maken die past bij de langetermijnbelangen van Nederland en Europa', geeft Meijer aan.

Het kabinet wil ook meer mogelijkheden bieden voor brancheorganisaties om collectieve afspraken te maken. Ook wil het kabinet onderzoeken of een hernieuwde vorm van de in 2014 afgeschafte productschappen nodig is. NAJK is daar voorstander van en vindt deze ideeën goed. 'Momenteel missen we een uitvoeringsorganisatie met politiek mandaat waarin boeren, bedrijfsleven en overheden snel met elkaar kunnen schakelen om collectief beleid te ontwikkelen', zegt Meijer.

Legaliseren PAS-melders en interimmers

NAJK mist in het regeerakkoord wel een duidelijke uitwerking wat betreft het legaliseren van PAS-melders en interimmers. De laatste categorie komt niet eens in het regeerakkoord voor. Het kabinet wil wel legaliseren, maar heeft daarvoor geen duidelijke aanpak omschreven.

Meijer: 'Veel van onze leden blijven nog steeds in onzekerheid zitten over de vraag of ze wel of geen natuurbeschermingswetvergunning krijgen. Alleen opschrijven dat het moet, maar niet met welke aanpak, geeft hen weinig tot geen houvast. We missen de concreetheid in de uitwerking in dit regeerakkoord. Pas als ambities of intenties worden uitgewerkt weten jonge boeren en tuinders waar ze aan toe zijn. Dat geeft rust en ruimte voor langetermijnkeuzes.'