Zuivelbedrijven blijven maar trekken aan melk

Royal FrieslandCampina verhoogt de melkprijs voor de maand augustus met 1,25 euro tot 49,25 euro per 100 kilo bij de standaardgehalten 3,58 procent eiwit en 4,45 procent vet. De gemiddelde garantieprijs voor boerderijmelk in 2024 komt bij FrieslandCampina daarmee tot en met augustus uit op 47,03 euro.

Hetzelfde beeld is te zien bij andere zuivelondernemingen. De melkprijs van A-ware stijgt deze maand met 1,35 euro per 100 kilo. Voor standaard boerderijmelk wordt 50,65 euro betaald.

Al sinds het najaar van 2023 beweegt de melkprijs geleidelijk naar boven. De zuivelnoteringen laten een meer wisselend beeld zien, maar met name naar vet en room is de laatste weken meer vraag, mede door het mooie zomerweer.

Markt vaster dan gedacht

'In de afgelopen week zijn de vetprijzen verder gestegen', vertelt zuivelanalist Martin Valstar van ZuivelNL. 'Daarmee is de markt voor room en boter nog vaster dan gedacht en het lijkt erop dat er nog voldoende vraag in de markt zit, die ook na de vakantie loskomt.'

Door de weersomstandigheden vallen de vetgehaltes in de melk wel wat tegen; ook dat speelt volgens Valstar een rol. Er verdwijnt bovendien het nodige vet aan de kaaskant. De markt voor mageremelkpoeder noemt de analist 'vlak', terwijl de vraag naar weipoeder weer wat lijkt aan te trekken.

De Nederlandse melkaanvoer bleef in juni ruim 2 procent achter vergeleken met juni vorig jaar. Van januari tot en met juni lag de melkproductie in Nederland 1,4 procent lager dan in dezelfde periode in 2023. Volgens ZuivelNL komt dit door na-ijleffecten van het blauwtongvirus in de tweede helft van dat jaar en de afbouw van derogatie.

De Europese melkaanvoer laat sinds februari wel een groei zien. In mei ging het om een plus van 0,8 procent ten opzichte van een jaar eerder. De grootste groeier was Polen met 4 procent. De Duitse melkaanvoer stijgt licht. In Frankrijk steeg de productie een paar maanden, maar sinds april is nauwelijks groei te zien. De daling in Ierland hield aan, met in mei een min van 2 procent ten opzichte van 2023.

Per saldo steeg de totale Europese melkaanvoer in de periode tot en met mei 2024 met 1,1 procent. In andere zuivelexporterende landen daalde de melkproductie ook, met uitzondering van Australië.

Weersomstandigheden

Volgens sectormanager melkveehouderij Marijn Dekkers van Rabobank wordt de 'slag om melk' steeds zichtbaarder in Nederland en andere Noordwest-Europese landen. 'Daar wordt natuurlijk al langere tijd over gesproken. Dit jaar heeft het voorjaar qua weersomstandigheden niet meegezeten en met name in het najaar speelde blauwtong een rol in de melkproductie.'

De belangrijkste reden voor de stijgende melkprijs is volgens Dekkers een krapper aanbod, wat mede door deze ontwikkelingen is ontstaan. 'Maar zuivelverwerkers doen er ook veel aan om leden en leveranciers te binden of nieuwe aan te trekken', stelt hij.

Waar melkveehouders met een melkprijs tegen de 50 euro in het verleden een gat in de lucht gesprongen hadden, is de huidige melkprijs nodig om uit de kosten te komen, ziet Dekkers. 'Sinds de inflatiegolf rond het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, zijn we in een andere werkelijkheid terechtgekomen. Voor afnemers en consumenten is zuivel gemiddeld 20 tot 25 procent duurder geworden.'

Hogere kosten

Dekkers verwacht niet dat dit nog verandert. 'Melkveehouders hebben veel hogere kosten, ook in het buitenland. In Nederland komt daar de mestproblematiek door het vervallen van derogatie nog eens bovenop, waardoor het kostenplaatje er heel anders uitziet voor boeren.'

De sectormanager houdt goed in de gaten wat de gevolgen van het natte voorjaar zijn. In diverse regio's zal de maisoogst- en kwaliteit waarschijnlijk tegenvallen. Dekkers: 'Boeren die zelfvoorzienend zijn, zullen dit compenseren met krachtvoer. Melkveehouders die mais aankopen, krijgen waarschijnlijk met duurdere mais te maken. De kwaliteit van graskuilen lijkt veelal wel redelijk goed te zijn.'

Uit de laatste internationale melkprijsvergelijking van ZuivelNL en European Dairy Farmers (EDF) blijkt dat de gemiddelde Europese melkprijs in juni uitkwam op 44,73 euro per 100 kilo. Gemiddeld steeg de prijs in juni met 0,65 euro. De sterkste stijger was het Zwitserse Emmi met 5,65 euro, gevolgd door het Britse Saputo Dairy UK met 2,15 euro en het Ierse Kerry Agribusiness met 1,51 euro.