Pluimveedemobedrijf Dalem draait zes rondes zonder medicatie tegen coccidiose

'Als we een uitbraak of ziekte bij een koppel kunnen voorkomen, is de noodzaak van coccidiostatica overbodig. Gedurende de rondes hebben wij maximaal ingezet op hygiëne om de omgeving van de kippen zo goed mogelijk coccidiosevrij te houden. Daarnaast hebben we ervoor gezorgd dat het koppel zelf voldoende ondersteuning krijgt om gezond te groeien', geeft Verhoeven aan.

Bij Dalem wordt onderzocht welke maatregelen in welke hoeveelheden en op welk moment – voor, tijdens of na de ronde – het meest effectief zijn in het voorkomen van coccidiose. De focus ligt daarbij op reiniging, desinfectie en coating. Dat zijn de drie pijlers onder de HyCare-methode zoals die onder andere ook wordt toegepast bij varkens en koeien.

Hardnekkige eitjes

De eencellige parasiet die coccidiose veroorzaakt, verspreidt zich snel. De oöcysten, ofwel eitjes van de parasiet, zijn hardnekkig en moeilijk te verwijderen, wat besmetting bijna onvermijdelijk maakt. Bij Dalem wordt onderzocht of een grondig reinigings- en desinfectieprotocol de eitjes effectief kan verwijderen. Speciaal geteste middelen worden ingezet om de eitjes te vernietigen, met als doel een zo schoon mogelijke stal bij de start van elke ronde.

Deze aanpak zorgde ervoor dat de coccidioseparasieten Eimeria tenella en Eimeria maxima nu geen problemen meer veroorzaken. De stal in Hapert is gecoat en dat biedt voordelen als het gaat om reinigen en desinfecteren. Minder kiemen, parasieten en bacteriën blijven achter omdat ze zich niet in het poreuze beton kunnen nestelen en vuil is gemakkelijker te verwijderen. Dat blijkt uit de vergelijking tussen de HyCare-stal en een reguliere niet-gecoate stal.

Naast Eimeria tenella en Eimeria maxima, zorgt met name Eimeria acervulina in de vleeskuikenhouderij voor problemen. Verhoeven noemt dat een sluipmoordenaar. In tegenstelling tot bij de eerste twee coccidiosesoorten, oogt het koppel bij Eimeria acervulina doorgaans niet ziek. Maar aan het einde van de ronde is het vaak net te licht, met een ongunstigere voederconversie. Lopend onderzoek op Dalem richt zich op de aanpak van deze soort. Welke van de drie de meeste problemen geeft, verschilt per bedrijf.

Natuurlijke plantenextracten

In Dalem loopt ook een studie die is gericht op natuurlijke plantenextracten ter vervanging van coccidiostatica. Het doel is om weerstand op te bouwen en te beschermen, legt nutritionist Tim Verbruggen uit. 'Beschermen betekent voor ons dat de parasiet aanwezig mag zijn en dat de kip weerstand kan opbouwen, maar dat het dier er geen negatieve gevolgen van ondervindt. Wij moeten er met de extracten voor zorgen dat de darmwand daarbij beschermd blijft, zodat de kip alsnog goed kan presteren.'

De eerste resultaten van deze onderzoeken zijn positief. 'De uitkomsten zijn veruit beter dan verwacht en lijken effectief te zijn in het beschermen van de darmen', aldus Verbruggen. Het gebruik van plantenextracten leidde tot minder gewichtsverlies in vergelijking met de onbehandelde groep. 'We werken aan een alternatief voor coccidiostatica, met minimaal tot geen resultaatverlies. Dit bereiken we door de genoemde methodes te combineren. Het is een kwestie van en-en.'