Wateroverlast bezorgt gewastelers veel stress

'Ja, dit zorgt voor behoorlijke stress', erkent Sander Tacken in het Limburgse Meterik. 'Wij hopen nog dat de gevolgen van de aanhoudende wateroverlast meevallen, maar vrezen op dit moment voor vele tonnen aan financiële schade voor ons bedrijf.' Tacken runt samen met twee neven het grote landbouwbedrijf Taco Agro, dat via eigen teelt en contractteelt fritesfabrikanten en conservenfabrikanten belevert met aardappelen en diverse soorten groenten.

Op zo'n 800 hectare teelt Taco Agro in Noord-Limburg aardappelen en groenten als erwten, sperziebonen, peen, prei en spinazie. Van het geplande aardappelareaal is nog maar 25 procent gepoot en in het teeltschema voor de vollegrondsgroenten zitten al flinke gaten, omdat percelen niet begaanbaar zijn.

Deze week kreeg Tacken op zijn bedrijf bezoek van voorzitter Ger Koopmans van LTO Nederland en van voorzitter Tineke de Vries van LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente om de actuele situatie van de wateroverlast te bekijken. Samen bezochten ze een perceel in buurt van Venray waar de suikerbieten van vorig jaar nog voor een deel in de grond staan en een perceel waar spinazie voor een tweede keer is gezaaid. Na de eerste keer zaaien rond half april bleek het opkomend gewas na enkele dagen al volledig verzopen.

Sporen halfjaar vol water

Tacken: 'Eigenlijk is het hier vanaf september vorig jaar al veel te nat. We hebben daarom een deel van onze gewassen niet kunnen oogsten of onder moeilijke omstandigheden. Daarvan en van de vele neerslag van dit voorjaar ondervinden we nu de gevolgen en het einde is nog niet in zicht. Er zijn hier in de omgeving percelen waar in diepe sporen al meer dan een half jaar water staat. Daar is niets te beginnen.'

Bij het bietenperceel van 12 hectare vertelt Tacken dat daar eigenlijk nu erwten hadden moeten staan. Uiteindelijk hoopt de ondernemer dat het perceel in de zomer nog zo kan worden bewerkt dat een herfstteelt met spinazie mogelijk is. 'Dit is huurland, waarvoor we dit jaar ook gewoon de pacht betalen. Het is voor ons een uitdaging om hier nog iets van inkomsten vanaf te halen.'

Ook het perceel waar voor de tweede keer spinazie is ingezaaid, toont een weinig florissante aanblik. Op natte plekken komt het gewas nauwelijks op. Dit gaat geen optimale opbrengst opleveren, constateert Tacken nuchter. De grootste schade verwacht hij overigens op te lopen met de aardappelen. 'We stellen alles in het werk om het pootgoed goed te houden. Het is maar afwachten wat we nog kunnen poten, maar het zal ver in juni worden voor we daarmee klaar zijn.'

Niet profiteren van betere prijzen

Een veel kleinere opbrengst zal voor Taco Agro niet resulteren in betere opbrengstprijzen. Tacken legt uit dat van de meeste gewassen de nog te oogsten volumes al op contract zijn verkocht. 'We zullen dus niet kunnen profiteren van een betere prijsvorming. Verder zullen we voor vooral de aardappelen, maar ook een deel van onze groenten niet aan onze leveringsplicht kunnen voldoen. Ook daar hebben we zorgen over.'

De Vries vindt dat in geval van overmacht iets moeten worden gedaan aan de leveringsplicht in contracten. Het is een van de onderwerpen die zij deze week wil aankaarten bij het ambtelijk overleg van LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. 'Verder pleiten we voor coulance in de regelgeving. Het mag duidelijk zijn dat met deze dramatische start van het teeltseizoen geen sprake kan zijn van kalenderlandbouw. We kunnen nu al voorspellen dat veel ondernemers in de knel komen met de 1 oktoberregeling. Dat geldt ook bijvoorbeeld voor de verplichting om 1-op-4 rustgewassen te telen en de voorwaarden voor groene braak.'

Ook Koopmans verwacht van de overheid vooral voldoende begrip voor de getroffen ondernemers. 'Deze mate van overlast zoals we die hier zien, is niet te doen. Het heeft niets met de kwaliteit van het ondernemerschap te maken.' De LTO-voorzitter benadrukt dat hij zo snel mogelijk met het ministerie van Financiën in overleg wil over de mogelijkheid voor ondernemers om fiscaal te kunnen reserveren voor eventuele calamiteiten. Hij heeft daarover al contact gehad met de betreffende staatssecretaris.