'Grasland is van blijvend belang'

Samenwerking tussen melkveehouders en akkerbouwers kan beide versterken, aldus André Hoogendijk van BO Akkerbouw. Daar ben ik het helemaal mee eens. Het uitruilen van grond, voer en mest levert beide sectoren ongetwijfeld winst op. Echter, het moet wel op de juiste wijze gebeuren, zodat we er ook milieutechnisch op vooruit gaan.

Wat is er aan de hand? We verliezen derogatie, er zijn met nutriënten-verontreinigde gebieden aangewezen en we hebben te maken met verlies van (melk)vee en verlies van grasland. Dit zijn allemaal ontwikkelingen die niet helpen om bijvoorbeeld nitraatuitspoeling te verminderen.

Het is een bekend en bewezen feit dat onder grasland het nitraatgehalte verreweg het laagste is en in grote meerderheid ruim voldoet aan de norm. Omdat de Nederlandse overheid uitgaat van gemiddelde getallen (dat vind ik discutabel), moet je dus zeer alert (en zuinig) zijn op gewassen die ruimschoots voldoen aan de norm. Dat zijn naast grasland ook bieten en granen (in de regel). Deze gewassen moet je koesteren en slim gebruiken in bouwplannen.

Grasland is een vreemde eend in de bijt. Het heeft meerdere voordelen. Denk aan het hoge organischestofgehalte, het bodemleven, de erosieremmende werking, het wateropnemendvermogen en de bijdrage aan biodiversiteit. Vooral oudere graslanden voldoen aan deze criteria.

De beoogde samenwerking met akkerbouwers moet dus ergens anders plaatsvinden. De meeste melkveebedrijven hebben naast grasland ook nog een areaal voedergewassen. Dit areaal is bijzonder geschikt voor uitruil met collega-akkerbouwers.

Doe je de uitruil handig, dan zorg je voor ruimere vruchtwisseling op beide bedrijven. Als je dan ook nog nastreeft om na een nitraatuitspoelingsgevoelig gewas een diepwortelend gewas te telen, zet je milieutechnisch grote stappen. Deze acties doen geen geweld aan je verdienmodel. Integendeel zelfs.

Gebiedsgerichte oplossing

Een gebiedsgerichte aanpak en samenwerking tussen sectoren is hierbij een must. Ieder gebied heeft zijn eigen grondsoort en bouwplannen. Geef de gebieden dan ook de kans om de waterkwaliteit te verbeteren. Diverse pilots hebben aangetoond dat gebiedsgerichte oplossingen waardevol zijn. Zelfs het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid toont dit aan.

Als we als sectoren deze handschoen oppakken, kunnen we aantonen dat de waterkwaliteit verbetert. Vervolgens kunnen we in Brussel een ander gesprek voeren.

Als je grasland, grasland laat, dan zal de akkerbouw daarvan profiteren omdat het gemiddelde nitraatgehalte zal dalen. Als je als melkveehouder ruim aan de nitraatnorm voldoet en toch wordt aangewezen als met nutriënten verontreinigd gebied (alleen het woord al!), dan voelt dat als een mes in de rug.

Als de sectoren gezamenlijk de handschoen oppakken, dan ben ik ervan overtuigd dat we stappen zetten in de goede richting. Daarbij is gras niet alleen op Wimbledon heilig, maar ook in Nederland. En daar horen koeien bij!