'Wie grasland wil behouden, moet koeien behouden'

De mestcrisis is ernstig en niet op te lossen door er maar genoeg geld tegenaan te smijten. Het besef dat we razendsnel afstevenen op een financieel én fysiek probleem, is op het boerenerf al pijnlijk voelbaar. In Den Haag daalt het nog nauwelijks in. Om het plat te slaan: vanaf 1 september is er te veel stront en te weinig grond.

De afbouw van derogatie en aanwijzing van met nutriënten verontreinigde gebieden doen de melkveehouderij de das om. De verwerkings- en exportroute heeft niet de capaciteit om dit op te lossen. Ook op onze boerderij zitten we met de handen in het haar. Als we ons geen weg ingevochten krijgen op de mestmarkt, blijft de keuze over: koeien naar de slacht of een milieudelict begaan.

Als Kamerlid vind ik het daarom volkomen onverantwoord als de overheid nu niks doet of geen richting kiest om deze 'shit' in de toekomst voor zijn. Ik zie boeren om me heen afhaken. Dat zijn niet alleen boeren op leeftijd zonder opvolger. Het is de toekomst van de sector die het niet meer ziet zitten of het domweg niet meer volhoudt.

Nu niks doen, is niet niks doen. Nu niks doen, is willens en wetens aansturen op een ongerichte koude sanering of generieke korting. Nu niks doen, zet de toekomst van het platteland op het spel.

Voor het CDA en de boeren is dat onverteerbaar. En ook voor minister Adema, gezien zijn brief. De opdracht voor die brief heeft de Tweede Kamer zelf gegeven, maar het is de vraag of er ook een Kamermeerderheid bereid is echt iets aan de mestcrisis te doen. Aan de formatietafel worden geen knopen doorgehakt over acute en gevoelige onderwerpen, en dat veroorzaakt onzekerheid en valse hoop.

Betere kaarten

Mijn opa leerde mij: je moet het doen met de kaarten die je hebt. Maar ik baal van deze kaarten. Het is niet uitlegbaar dat graslandderogatie niet kan, want juist dát is gunstig voor waterkwaliteit. Het is niet verteerbaar dat er buffers worden aangewezen na de belofte dat Natura 2000 geen 'trickle-down'-effect zou hebben. Dus moet het kabinet in Brussel blijven pleiten voor betere kaarten.

Maar wachten op betere kaarten kan niet de enige strategie zijn. Dan zetten we kwetsbare bedrijven in de etalage en begint de onvrijwillige uitverkoop van het platteland. Daarom moeten er knopen worden doorgehakt.

Het is verdrietig genoeg dat er zoveel interesse is voor de brede beëindigingsregeling. Maar een wijker kan ook ruimte en perspectief bieden voor boeren die door willen. Dan moeten we wel vrijkomende stikstofruimte inzetten om PAS-melders en interimmers eindelijk te legaliseren en de grond in de sector houden, zeker het grasland.

Koe weg, gras weg

Wil je grasland behouden, dan moet je melkveehouderijen behouden. Waar meer dan de helft van die bedrijven is verdwenen, verdween het grasland ook. Het CDA wil dat een graslandnorm wordt aangevlogen vanuit behoud van grasland, niet een zo groot mogelijke krimp van de veestapel. Koe weg, is gras weg. De uitvoering is cruciaal en juist daar heb ik vraagtekens bij.

Echte ruimte en toekomst voor gras en koe: daar lig ik wakker van en dat staat in mijn Kamerwerk centraal. Zodat we de hoogdrachtige pinken in de wei weer kunnen zien voor wat ze zijn: een hoopvolle belofte voor de toekomst, verpakt in een glanzend gevlekt jasje.