Automatenwinkel brengt producten rechtstreeks van boer naar klant

Monique van Esch loopt voor het eerst De Smaak van Woensel in Eindhoven binnen. Normaal gesproken koopt de buurtbewoner weleens verse producten bij de boer als ze samen met haar man in de auto door de provincie gaat toeren. 'Dit is handig', zegt ze. 'De boer komt nu naar ons toe.'

Van Esch vindt het automatensysteem ideaal. Een winkel die zeven dagen per week van 7 tot 23 uur open is. Dat de prijzen van de producten iets hoger liggen dan in de supermarkt verderop, is voor de tweeverdiener geen probleem. 'Deze producten zullen niet voor iedereen zijn weggelegd, maar je kunt er ook voor kiezen om er wat minder van te kopen of af en toe.'

Locatie

Over de locatie is Van Esch ook te spreken: 'Ik loop hier vaak langs op weg naar andere winkels in het winkelcentrum.' Ze komt zeker terug, verzekert ze als ze met een walnotenkaas, eieren en een sapje de deur uitloopt.

Begin maart opende de onbemande automatenwinkel De Smaak van Woensel zijn deuren in Winkelcentrum Woensel in Eindhoven. De producten zijn afkomstig van lokale boeren in Noord-Brabant die zich bij het initiatief hebben aangesloten.

Het gaat om dertien agrariërs van Coöperatie Brabants Streekgoed en zo'n honderd agrarisch ondernemers die zijn aangesloten bij Beukk, een online inkoop- en verkoopplatform in de korte keten. Stuk voor stuk boeren die druk bezig zijn met het verduurzamen van hun bedrijf en een eerlijke prijs vragen voor hun ambachtelijke producten.

Personeelstekort

Corné Ansems van Kaasboerderij De Ruurhoeve in Hoogeloon is al langer enthousiast over een automatenwinkel dicht bij de consument, want personeel is moeilijk te krijgen. Maar zo'n automaat is duur en als ondernemer alleen is het bijna niet te doen, weet hij.

Dus hoefde Ansems niet lang na te denken, toen hem werd gevraagd om zich aan te sluiten bij De Smaak van Woensel. 'Dit is een mooie test om te kijken of de formule uitrolbaar is op andere locaties. Het is belangrijk dat je op een goede plek zit met je onbemande winkel.' Van Kaasboerderij De Ruurhoeve liggen tien 'hardlopers' in de Eindhovense automatenwinkel, verschillende soorten kazen die goed verkopen.

Ansems heeft al vaker meegedaan aan korteketeninitiatieven. De meeste stierven een stille dood. Deze ervaring heeft hem niet ontmoedigd. Integendeel.

'Ik geloof nog steeds in de korte keten. De consument gaat dit een keer omarmen. Maar wij als ondernemers moeten er wel energie in blijven steken door zelf ons verhaal te blijven vertellen. Zoals mijn ouders vorige week, die hier kaas uitdeelden aan het winkelend publiek. Als ze eenmaal hebben geproefd en het verhaal achter het product hebben gehoord, zijn de meesten wel overtuigd', zegt de ondernemer.

Duurzaam produceren

Wie boodschappen doet bij De Smaak van Woensel, koopt niet alleen lekker en gezond eten, maar steunt ook de boeren in de regio die duurzaam produceren, is de gedachte achter het initiatief.

Mede-initiatiefnemer Vincent van Rijsewijk wil lokale boeren een gezicht geven en hun producten rechtstreeks aan consumenten in de stad aanbieden, zodat ze er een eerlijke prijs voor krijgen. Daarvoor is het nodig om samen te werken, de krachten te bundelen. 'Nu doen de boeren het nog zelf, vaak op locaties waar geen menigte mensen langskomt. De stad belooft een grote groep nieuwe klanten.'

Voor De Smaak van Woensel is voor één locatie gezamenlijk geïnvesteerd in koel- en vriesautomaten, de logistiek en een team dat alles regelt. Behalve de productie, want dat doen de boeren.

Van Rijsewijk is ervan overtuigd dat het boerenverhaal leidend is voor het slagen van dit experiment dat tot het einde van dit jaar loopt. Dat verhaal moet nog een plekje krijgen in de winkel, bijvoorbeeld via borden, een televisie, folders of een QR-code. Maar de voormalige hortensiakweker moedigt de boeren ook aan hun producten zelf te komen promoten in de winkel.

Verschil weten

'Niemand is tegen verduurzaming en goede producten, maar dan moeten mensen wel het verschil weten met wat er in de supermarkt ligt. Daar selecteren ze vaak op prijs. Wij staan voor kwaliteit in een kleinschalig productieproces. Onze producten zijn vaak iets duurder, maar veel mensen hebben dat er uiteindelijk wel voor over.'

Niettemin is Van Rijsewijk realistisch. 'Ik heb niet de illusie dat klanten met 100 euro aan boodschappen de deur uitlopen, maar dat hoeft ook niet. De bulk kopen ze bij de supermarkt verderop, hier komen ze voor bijzondere producten.'

Dirk Pullens van de Ambachtshoeve in Raamsdonk en Raamsdonksveer kiest bewust voor de korte keten. 'Zodat we een eerlijke prijs kunnen rekenen en omdat we het zonde vinden als onze zuivelproducten verdwijnen tussen de massa in de supermarkt, zoals onze karnemelk die is onderscheiden als de beste van ons land.'

Om een goede boterham te kunnen verdienen, is vorig jaar besloten om op te schalen. 'Zo'n initiatief als De Smaak van Woensel is voor ons dus interessant', zegt Pullens.

De melkveehouder constateert dat consumenten weinig tijd hebben en kiezen voor gemak. Bovendien is er nauwelijks aan personeel te komen. 'Een automatenwinkel die bijna altijd open is, is dan een groot voordeel.' Hij gelooft wel in verkooppunten midden in de stad. 'Mensen kiezen steeds vaker bewust voor lokaal geproduceerd voedsel. Dan moeten we er ook voor zorgen dat ze het makkelijk kunnen kopen.'