Nieuwe regeling helpt boeren in aardbevingsgebied weer op weg

Wie het erf op loopt, merkt al snel dat er veel staat te veranderen op het gemengde bedrijf van Jaap en Dianne Pestman in het Groningse Schildwolde. Een deel van de oude werktuigenberging is al gesloopt, er is een betonnen vloer gelegd voor een nieuwe schuur en een naburige loonwerker is bezig met een graafmachine. 'Hier komt de schuur en daar onze nieuwe woning', zegt Jaap Pestman met een wijds armgebaar. Trots laat hij ook de onlangs zelf gerenoveerde jongveestal zien.

Aan die aanpassingen gaat een hele historie vooraf. Het bedrijf ligt midden in het Groningse aardbevingsgebied en had te kampen met lekkage in de mestkelder onder de ligboxenstal uit 2017. 'Onze mestkelder was zo lek als een mandje', omschrijft Pestman de situatie.

Klaarmaken voor toekomst

Ook de schuren en de jongveestal waren verouderd. Het woonhuis zou moeten worden versterkt en voldeed niet meer aan de eisen van een jong gezin met een tweede kind op komst. Daarom zochten Jaap en Dianne Pestman naar uitwegen om hun hele boerderij klaar te maken voor de toekomst.

Net zoals veel andere boeren in de regio bleek het voor de ondernemers een hele toer om een correcte schadevergoeding te krijgen voor bijvoorbeeld hun kapotte stal en alle vergunningen voor herbouw van de schuur en de woning rond te krijgen. Zo verhaalt Jaap Pestman van het taxatieteam dat de schade aan hun mestkelder kwam opnemen. 'Tot mijn verbazing hoefden ze de kelder zelf niet te zien. Ze kwamen alleen praten, zeiden ze. Het getaxeerde schadebedrag viel daarna veel te laag uit, wat we slechts met de nodige moeite hebben weten te corrigeren.'

Drie jaar geleden hoorde Pestman over het Agroprogramma. Dat werd toen opgezet om boeren in het Groningse aardbevingsgebied te ondersteunen met het vinden van een nieuwe toekomst van hun bedrijf. Door alle onzekerheid over vergoedingen en mogelijke toekomstige schade was de bedrijfsontwikkeling daar immers grotendeels stilgevallen.

Het bedrijf van de familie Pestman werd geselecteerd als een van de vijftien bedrijven voor de pilotfase van de Maatwerkregeling. Die regeling is bedoeld voor bedrijven die al meedraaien in een renovatie-, herbouw- of versterkingsregeling, maar door de jaren van stilstand en onzekerheid achterop zijn geraakt.

De regeling is verder uitgewerkt en kent een aantal vaste thema's. Zo kunnen door aardbevingsschade getroffen bedrijven subsidie krijgen. Dat maakt de inschrijving makkelijker. Ook voor het inhuren van deskundigheid is vergoeding mogelijk. Zo'n tweehonderd bedrijven worden nu begeleid.

Nieuwe stal

Dat het bedrijf kon meedraaien in de Maatwerkregeling, was voor Jaap en Dianne Pestman een uitkomst. De periode ervoor was extra zwaar, omdat de maatschap net een nieuwe stal had neergezet, toen de fosfaatwetgeving werd aangescherpt en daarmee onverwacht ook nog eens moest worden geïnvesteerd in fosfaatrechten. 'We zaten toen echt op zwart zaad. Een betere melkprijs en tijd en moeite steken in het vinden van de juiste regelingen hebben ons er weer bovenop gebracht', zegt Jaap Pestman.

Als pilotbedrijf moesten de ondernemers eerst uitvinden hoe die steun eruit kon zien zonder bijvoorbeeld de Europese regels voor staatssteun te overtreden. Maar met hulp van consulent Mirjam Balkema van het Agroprogramma kregen ze dat voor elkaar.

Deel bouwkosten vergoed

De Pestmans kregen 40 procent van de bouwkosten van hun nieuwe machineberging vergoed. 'Als we dit uit eigen zak hadden moeten betalen, dan was het waarschijnlijk niet gelukt. Het gebied is al achtergesteld en de marges voor een redelijk inkomen worden zo alleen maar kleiner. Dat maakt het moeilijk om met ons verdienmodel het hoofd boven water te houden', zegt Jaap Pestman.

Zijn vrouw vult aan: 'We zijn nu op een punt dat we vooruit kunnen. Drie jaar geleden was dat wel anders: de woning moest worden versterkt, de schuren en jongveestal waren verouderd. Als we daar niets aan hadden gedaan, zakten de dakplaten er nu doorheen.'

Neventak

De gesprekken onderling en met Balkema hebben hun ook veel gebracht, stelt Dianne Pestman vast. 'We weten nu hoe wij er willen komen en wat onze drive is. Zo willen we meer mensen kennis laten maken met het boerenleven en dit koppelen aan een neventak op de boerderij.'

Jaap Pestman is optimistisch: 'We hebben de jongveestal vergroot. Met de melkkoeien op hetzelfde niveau en de herschikking van het erf bereik je misschien geen nettogroei, maar het is wel een flinke stap in de optimalisatie van het bedrijf.'