Voor geitenhouder Ter Veen is boeren een organisch proces

Ter Veen houdt het graag overzichtelijk. Zijn zestig tot zeventig melkgeiten met bijbehorend jongvee houdt hij grotendeels aan huis. Het is de kleinschalige woonboerderij van zijn ouders waar hij dagelijks vanuit de stad naartoe fietst, als forens tussen gezin en werkplek.

Maar met een huiskavel van 1,5 hectare, wat huurland van de buurman en een perceel op afstand voor het weiden van de jonge bokjes weet de veehouder zich prima te redden. Hij verwerkt de geitenmelk zelf tot zuivelproducten, verkoopt ze op de markt, net als het vlees van de slachtrijpe dieren en de groenten uit de moestuin. Daarnaast houdt hij nog veertig scharrelkippen en vier vleesvarkens die hem ook helpen bij het onderhoud van de bodem.

Van kinds af aan

Het veehouden begon bij Ter Veen toen hij als basisscholier een paar geiten kon overnemen van de kinderboerderij in het Groninger stadspark. 'Ik heb van kinds af aan boer willen worden. De geiten waren voor mij een leuke hobby en op de zaterdagen hielp ik al met melken bij een boer in de buurt.'

Na de basisschool volgde Ter Veen een groene opleiding veehouderij en werkte daarna als bedrijfsverzorger bij Abiant. Intussen groeide zijn veestapel gestaag. In 2015 maakte hij de overstap naar de professionele geitenhouderij om het als volwaardig bedrijf verder te ontwikkelen. 'Dieren, vee, de natuur; ik vind het mooi en leuk om ermee bezig te zijn. Ook honderd of meer koeien melken tijdens de stages vond ik geweldig. Dat het zelf professioneel dieren houden moeilijk kan zijn, hoorde ik alleen maar van anderen.'

Ter Veen omschrijft zijn geitenbedrijf en de ontwikkeling daarvan als een organisch proces. 'Het is zo gegroeid. Of het mocht, daar heb ik mij nooit in verdiept. Ik heb ook nooit een ondernemersplan opgesteld. Mijn bedrijfsvisie zit in mijn hoofd.'

Holistische visie

Het bedrijf is niet officieel biologisch, maar desondanks gebruikt de veehouder geen kunstmest en chemische middelen. 'Ik heb een holistische visie op boeren, voel mij natuurinclusieve boer en probeer de input zo laag mogelijk te houden. Het krachtvoer is niet biologisch omdat dat te duur is, maar ik ga in sommige opzichten ook verder dan biologisch, zoals in het graslandbeheer en het natuurlijker houden van geiten', legt hij uit.

'Kleinschalig kan dan een voordeel zijn omdat je flexibeler bent en de investeringen minder zijn. Als ik op de streekmarkt sta in Groningen of Leek, dan ben ik daar de enige met geitenzuivel en -vlees. Zo kan ik zelf de prijs bepalen van de producten die ik afzet. Dat is moeilijker als je een van de velen bent op die markt', zegt de ondernemer.

Voor het holistisch boeren heeft Ter Veen zich laten inspireren door voorlopers als Allan Savory in Zimbabwe en Joel Salatin in de Verenigde Staten en hij noemt ook Meino Smit in Nederland. 'Wij werken hier vanuit de natuur, niet vanuit opbrengstoptimalisatie. Door herstel van de bodem en het gras centraal te stellen, te boeren met zo min mogelijk impact, volgt op den duur die meeropbrengst ook wel.'

Zijn geiten gaan vaak wel 250 dagen per jaar naar buiten. 'Na hun pleksgewijze weidegang gaan daar de kippen aan het werk. Zij pedicuren de weide waar de geiten hebben gelopen door het krabben in de zode en zorgen via verloren veren voor bekalking.'

Eenzelfde soort rol is weggelegd voor de vier varkens op het bedrijf. Zij wroeten bijvoorbeeld in de winter de moestuin om, zodat ook daar de bodemstructuur los blijft. 'Ik zet de varkens in hun kracht.' Het klinkt mooi, maar Ter Veen erkent tegelijk dat het niet makkelijk is om zo te boeren. 'Het landschap en de grond zijn hier eenzijdig. Het is lastig om er dan voldoende mineralen uit te halen voor je dieren. Alleen wil ik het niet altijd laten oplossen door een voerleverancier of met technologie. Dat is als pleisters plakken.'

Optimaliseren

De ondernemer werkt nu fulltime op het bedrijf, bijgestaan door familieleden, stagiairs en vrijwilligers. Groter worden ziet hij niet zitten, omdat dit niet past bij het karakter van het bedrijf. Wel wil hij verder optimaliseren. 'We zitten als agrarische sector in een transitie. Met low input boeren is het dan makkelijker je aan te passen omdat daar minder geld mee is gemoeid.'

Dat de gemeente na een bestemmingsplanwijziging aandringt op het actualiseren van de vergunningen, heeft Ter Veen aan het denken gezet over de bestaanszekerheid van het bedrijf. 'Ik heb ingesproken bij de gemeenteraad. Dat was een soort vuurdoop. Maar ik kreeg veel steun voor mijn verhaal. Ook via een petitie die door 2.400 mensen is ondertekend. Die steun door de samenleving geeft vertrouwen voor de toekomst.'