'Politieke discussie over dierenwelzijn zet aan tot polarisatie'

Waar LTO opgelucht is, spreekt de Partij voor de Dieren (PvdD) over een 'zwarte dag voor dieren in de veehouderij'. Fractievoorzitter Esther Ouwehand geeft aan dat haar partij de strijd voor een dierwaardige veehouderij onverminderd voortzet.

Politiek en maatschappij gaan klakkeloos voorbij aan de inspanningen die al zijn geleverd

Jeannette van de Ven, LTO-portefeuillehouder Gezonde dieren

In een reactie op X schrijft partijgenoot Leonie Vestering: 'De Tweede Kamer heeft zojuist de wettelijke bescherming van miljarden dieren in de vee-industrie uit de Wet dieren gewist.' Een amendement van haar hand leidde in 2022 tot de gesprekken over een Convenant dierwaardige veehouderij. Vestering is campagneleider bij Wakker Dier en verliet in september 2023 de Tweede Kamer.

De toon van de reacties vindt LTO-portefeuillehouder Van de Ven tekenend voor het politieke en maatschappelijke debat van dit moment. Dat noemt ze zwart-wit. 'Veehouders worden weggezet als mensen die tegen dierenwelzijn zijn en maar één doel hebben: geld verdienen.'

'Wanneer je BN'ers vraagt – zoals de PvdD doet – of ze voor meer dierenwelzijn zijn, dan ligt een volmondig 'ja' voor de hand', geeft Van de Ven aan. 'Maar door het zo simpel te stellen, sla je een complexe discussie heel bewust plat. In mijn ogen zet je dan aan tot polarisatie. Ik vraag me serieus af of dit de manier is om politiek met elkaar te bedrijven.'

Wat is de impact van de wetswijziging?

'Gaat de Eerste Kamer ook akkoord met de wetswijziging, dan moeten er binnen een jaar algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) liggen voor koeien, kalveren, varkens en kippen. In een tweede fase volgen AMvB's voor geiten, eenden, konijnen en kalkoenen. Daarin worden niet alleen de stappen voor de korte termijn geschetst, maar ook die voor de lange termijn.

'Op basis van de zes leidende principes zoals de Raad van Dierenaangelegenheden die formuleerde, weten we wel hoe een dierwaardigere veehouderij er over vijftien jaar uit zou moeten zien. Maar we weten nog lang niet hoe we dat kunnen realiseren. Daar is meer onderzoek en praktijkervaring voor nodig.

'Buiten kijf staat dat de veehouderij voor ingrijpende veranderingen staat. Dierenwelzijn is in de plaats gekomen van voedselzekerheid. Er is altijd voldoende voedsel van goede kwaliteit voorhanden. Voedselzekerheid is daarom geen issue meer.'

Hoe had u het liever gezien?

'Wij zouden graag zien dat het traject naar een meer dierwaardige veehouderij stapsgewijs wordt uitgevoerd. Op basis van wat wel of niet werkt en praktisch is, kan dan een volgende stap worden gezet en de randvoorwaarden die daarbij nodig zijn, worden ingevuld. Door onderzoek en ervaring ontstaan ook nieuwe inzichten.

'Voor de invulling van die AMvB's kan het Convenant dierwaardige veehouderij leidend zijn. De vier grote veehouderijsectoren hebben hun actieplan met een bijbehorend stappenplan al een heel eind ingevuld. Net als wat daarbij nodig is van de overheid en marktpartijen. Maar zolang het kabinet demissionair is, kunnen daarover geen afspraken worden gemaakt.'

Staat alles nu op pauze?

'Nee. Het gevolg van de wetswijziging is dat de veehouderijsector op korte termijn wel moet gaan leveren. De wijziging onderscheidt drie fases. Bij de eerste gaat het om maatregelen die veehouders relatief gemakkelijk kunnen doorvoeren, zonder dat ze daarvoor veel kosten hoeven te maken. Voorbeelden daarvan zijn permanente toegang tot voer en schoon drinkwater en een klimaatadaptatieplan.

'Voor alle drie de fases moet duidelijk zijn wat precies de opdracht is. Daarover vindt nu overleg plaats. Onderdeel van de wetswijziging is bijvoorbeeld ook een autoriteit voor dierenwelzijn, naar het voorbeeld van de Autoriteit Diergeneesmiddelen. Daar komt nogal wat werk achter weg.

'In gesprekken met het ministerie van LNV proberen we ook toezeggingen hard te krijgen. Zijn die er bijvoorbeeld op het vlak van vergunningverlening of als het gaat om geld, dan kan dat werken als een gaspedaal. Versnelling geven op meer dierenwelzijn.'

De stemming van 19 maart en de wetswijziging lijken veehouders niet erg bezig te houden.

'Klopt, dat idee heb ik ook. Het is angstvallig stil. De meeste collega's hebben dan ook meer dan genoeg aan hun hoofd, zoals het verlies van derogatie, het zevende actieplan Nitraatrichtlijn of de plannen rondom de inrichting van het landelijk gebied.

'Veel veehouders zijn murw door alle uitdagingen die op hun bordje liggen. Politiek en maatschappij gaan klakkeloos voorbij aan de inspanningen die de afgelopen jaren al zijn geleverd op het vlak van dierenwelzijn.'

Baart die gelatenheid u zorgen?

'Nee. Mijn grootste zorg zit bij het maatschappelijke debat dat we moeten voeren over de opgaven die er ook liggen ten aanzien van klimaat, water en milieu. LTO pleit voor een integrale benadering daarvan, inclusief dierenwelzijn.

'Een ondernemer kan nooit 100 punten scoren op alle vier die dossiers. In relatie tot elkaar moet worden gekeken naar het meest optimale. En de veehouder moet ook economisch bestaanszekerheid hebben. Maar voor dat debat is de tijd nog niet rijp.'

Wat is uw advies aan veehouders?

'Volg de ontwikkelingen en laat je goed informeren. Kijk naar wat in de toekomst past bij jou als ondernemer, je bedrijf en de omgeving waarin je veehouder bent. De uitdagingen zijn erg complex. Er wordt veel gevraagd van het vakmanschap van veehouders en niet minder van hun ondernemerschap.'