Kwekerij Andromeda vindt opvolger via platform Boer zoekt Boer

Friso Termeer is de beoogde opvolger van Peter van de Rijdt en Wim Steman op snijgroenkwekerij Andromeda in het Noord-Hollandse Loosdrecht. Hij heeft na zijn hbo-opleiding Toegepaste Biologie aan Aeres Hogeschool in Almere vier jaar in de rozenveredeling gewerkt, maar had altijd al de ambitie om voor zichzelf te beginnen. ‘Ik ben afkomstig uit een landelijk gebied, maar mijn ouders hebben geen agrarisch bedrijf’, zegt hij. Daarom heeft hij zich aangemeld bij het online platform Boer zoekt Boer van het NAJK.

Boer zoekt Boer is bedoeld voor jongeren die mogelijk een agrarisch bedrijf willen overnemen én voor geïnteresseerde agrariërs zonder bedrijfsopvolger. Omdat overname van buiten de familie niet zo vaak voorkomt in de agrarische sector, krijgen geïnteresseerden goede begeleiding vanuit het NAJK. Dit gebeurt in samenwerking met Rabobank, LLTB, ZLTO en LTO Noord.

Via het platform kwamen de drie mannen met elkaar in contact. In juni 2023 is Termeer op de kwekerij begonnen en hij heeft het drukke oogstseizoen, van half september tot half december, inmiddels achter de rug.

De in 1955 door Maarten Scheltema opgerichte kwekerij is vernoemd naar de dwergstruik leucothoe, ook wel Andromeda genoemd. Er staan nog steeds bomen uit de begintijd op het bedrijf. In 1999 namen Van de Rijdt en Steman het voormalig woonhuis van Scheltema over van de tweede eigenaar en een jaar later de kwekerij van zijn buurman in Loosdrecht.

Van de Rijdt had in 1983 samen met zijn oudere broer het fruitteeltbedrijf van zijn ouders in het Flevolandse Biddinghuizen overgenomen. In 1998 droeg hij zijn werkzaamheden over aan een neef en kwam bij een re-integratiebedrijf in Almere terecht, waar hij mensen uit de agrarische sector begeleidde.

Bijzondere soorten

Steman had Van de Rijdt ontmoet toen hij als marketingmanager voor hard- en zachtfruit bij The Greenery werkte. Daar was hij terechtgekomen na verschillende marketing- en productmanagementfuncties. ‘We dachten: we proberen het gewoon met de kwekerij’, zegt hij. ‘En het lukte ons wonderbaarlijk genoeg om een lening voor onze plannen te krijgen bij de ING.’

Op 1 september 1999 gingen ze met het decoratiegroen aan de slag. ‘We kwamen, net voor de oogst, meteen in de drukte terecht’, zegt Van de Rijdt. ‘Dat inspireerde ons om toekomstplannen te maken.’ Het tweetal besloot om zich in een aantal bijzondere soorten snijgroen te specialiseren en zich alleen op de kerstperiode te richten.

Oorspronkelijk verzorgden de twee ondernemers daarnaast leerwerktrajecten voor het UWV. ‘Dat lag in het verlengde van mijn re-integratiewerkzaamheden’, zegt Van de Rijdt. Na tien jaar werd daar zo op bezuinigd dat ze het over een andere boeg gooiden.

Ze begonnen een gay camping, waarop ze mannen een veilige omgeving willen bieden met maximaal 35 plaatsen voor caravans of tenten. ‘Daar bleek echt behoefte aan te zijn’, zegt Steman. ‘Het belangrijkste moment is de dagelijkse koffiepauze om 10.30 uur. Dat biedt ook single mannen de gelegenheid om contact te leggen en aansluiting te vinden.’

Kerststukken

Sinds de overname door Van de Rijdt en Steman in 1999 is kwekerij Andromeda flink gegroeid. Samen met de kleine 4 hectare die het echtpaar sinds 2002 pacht op het nabijgelegen Landgoed Zonnestraal, meet deze ongeveer 7,5 hectare. ‘We hebben daar op de kale grond de beplanting van het begin af aan opgebouwd’, zegt Van de Rijdt. ‘En op de bestaande kwekerij hebben we ook veel verjonging doorgevoerd.’

Hij legt uit dat het na het planten van een boom wel vijf jaar kan duren voordat ze het eerste groen kunnen oogsten. Het duurt zeker tien jaar voordat die boom volop productie oplevert.

Het assortiment bestaat tegenwoordig uit zo’n dertig soorten, zoals de cryptomeria japonica ballerina, de chamaecyparis lawsonia of blauwe conifeer, de chamaecyparis lawsonia geel of gele conifeer, de thuja plicata atrovirens of groene conifeer, groene en gele taxus, de chamaecyparis pisifera filifera en leucothoe.

‘Veel van deze groene planten komen oorspronkelijk uit Japan’, legt Termeer uit. De meeste zijn daar ontdekt door Philipp Franz von Siebold, een Duitse arts die in de negentiende eeuw werkzaam was op de Nederlandse handelspost op het bij Nagasaki gelegen eilandje Deshima.

‘Omdat we relatief onbekende producten hebben, laten we graag de toepassingsmogelijkheden zien’, vertelt Steman. ‘We hebben contact met topbloemisten, die kerststukken en kerstkransen, boeketwerk en rouwstukken maken waarin ze onze takken verwerken.’ Foto’s komen daarna ter inspiratie terecht in publicaties als bloemistenbladen in Nederland en Duitsland en op social media.

Meer aandacht voor marketing

Ook stonden de heren op beurzen met een mooi aangeklede stand en leveren ze hun klanten op hen afgestemde brochures, folders, posters en content voor social media. ‘Je merkt dat groothandels hun marketing steeds serieuzer nemen’, zegt Steman. ‘Vroeger had ik alleen contact met de verkopers, nu hebben groothandels vaak een aantal dames in dienst om het mooie verhaal achter onze producten te vertellen.’

Alle verkochte takken gaan via directe verkoop naar veelal Nederlandse groothandels, die ze vooral leveren aan bloemisterijen en speciaalzaken, voor zo’n 70 procent in het buitenland. ‘In Duitsland begint het seizoen bij Allerzielen en Allerheiligen, begin november’, licht Van de Rijdt toe. ‘En kerstgroen willen ze daar al vanaf de adventstijd, vier weken voor Kerstmis’, vult Steman aan. ‘Terwijl dat in Nederland pas na Sinterklaas begint.’

Half september begint de oogst, waarvoor de ondernemers tijdelijke werknemers inhuren, deels mensen uit de buurt en deels Poolse medewerkers, waarvoor ze zelf de huisvesting verzorgen. ‘Het lukt elk jaar nog om voldoende mensen te vinden’, zegt Steman. ‘Sommigen werken hier al meer dan tien jaar.’

Duurzaam

Met startsetjes van drie of vier emmers aan het begin van het oogstseizoen kunnen klanten eerst kijken wat ze willen hebben en daarna grotere hoeveelheden bestellen. In kerststukken willen consumenten de laatste jaren steeds meer natuur zien. Termeer: 'Dat betekent bijvoorbeeld dat ze hechten aan natuurlijke, grillige vormen en aan een 'groene' geur. Het draait vooral om gevoel.'

Tijdens de coronacrisis verliep de verkoop wat vertraagd, omdat bloemenzaken afwisselend wel en niet open mochten blijven. 'Maar het blijkt onmogelijk om mensen de sfeer af te pakken die bij fijne kerstdagen hoort', laat Steman weten. 'Dus de verkoop is gelukkig niet al te veel teruggevallen.'

Kwekerij Andromeda is MPSA+-gecertificeerd en werkte altijd al duurzaam, omdat alle bomen buiten staan en niet gevoelig zijn voor ziektes en plagen. Het enige plaaginsect waar ze wel eens last van hebben is de mineermot, die ze met een biologisch middel te lijf gaan. Voor het bestrijden van onkruid gebruikten ze tot nu toe chemische middelen, maar ze hebben recentelijk een rijenfrees aangeschaft om dat voortaan mechanisch te doen. ‘Die is ontworpen voor de biologische fruitteelt en we gaan er dit seizoen mee experimenteren’, zegt Termeer. ‘Het verschil is dat onze bomen aan de onderkant wel begroeid zijn en fruitbomen een kale stam hebben, maar daar komen we vast wel uit.’

Voor de overname hadden de eigenaren oorspronkelijk hun zinnen gezet op een gay opvolger, maar die bleek moeilijk te vinden. ‘Iemand tipte ons over het platform van het NAJK’, zegt Van de Rijdt. ‘Het was wel een beetje een afknapper dat de kandidaten bijna allemaal melkveehouder wilden worden’, zegt Steman. ‘Maar we zijn heel blij dat we Friso hebben gevonden.’

Termeer krijgt zoveel mogelijk de vrijheid om het werk op zijn eigen manier in te vullen en Van de Rijdt en Steman hebben er alle vertrouwen in dat hij over een paar jaar de kwekerij over kan nemen.