Welzijnseisen koeien in Nederland laag vergeleken met andere landen

Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoekers in Denemarken, Zweden, Duitsland, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Voor het dierenwelzijn van kalveren gelden Europese regels. Voor melkkoeien zijn er alleen algemene eisen aan het dierenwelzijn. Wel zijn er specifieke eisen voor biologische melkkoeien.

Het ontbreken van Europese regels verklaart de grote verschillen tussen landen die in het onderzoek zijn gevonden. De Deense en Zweedse overheid hebben zelf regels voor het dierenwelzijn van jongvee en melkkoeien opgesteld. In Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk zijn er minder regels vanuit de overheid.

Red Tractor

In het Verenigd Koninkrijk hebben bedrijven samen via het keurmerk voor voeding en agrarische producten Red Tractor dierenwelzijnsregels opgesteld voor melkkoeien. Daar doet 95 procent van de melkveehouders aan mee. Daardoor scoort het Verenigd Koninkrijk goed. De eisen die de dierenwelzijnsprogramma's in Duitsland en Nederland stellen, blijven hierbij achter waardoor deze landen minder goed scoren.

Dat er in Duitsland en Nederland minder regels gelden, wil volgens de onderzoekers niet zeggen dat het welzijn van melkkoeien in deze landen slechter is dan in de andere landen uit dit onderzoek. Melkveehouders zullen een deel van de criteria waarvoor geen regels gelden in de dagelijkse praktijk wel zelf toepassen. Alleen zullen er hierbij grote verschillen zijn, stellen de onderzoekers.

Inspanningen niet meetbaar

De inspanningen van de verschillende melkveehouders zijn niet zichtbaar te maken met criteria die de overheid of, zoals in het Verenigd Koninkrijk, een overkoepelende organisatie heeft opgesteld.

Om een vergelijking te kunnen maken van de effecten van de dierenwelzijnseisen in de verschillende landen, hebben de onderzoekers een lijst met 47 meetbare criteria opgesteld die invloed hebben op het dierenwelzijn van het jongvee en de koeien. Het zijn vier algemene criteria, tien criteria voor vaarskalveren tot 6 maanden, dertien criteria voor vaarzen van 6 tot 24 maanden en twintig criteria voor melkkoeien.

Bij een aantal van die criteria is het eenvoudigweg een kwestie van wel of niet. Dat geldt bijvoorbeeld voor het hebben van regels voor de luchtkwaliteit in de stal of het aanbinden van jongvee of melkkoeien.

Uitloop

Voor andere dierenwelzijnscriteria zijn er drie of meer niveaus tot aan zes toe. Dat laatste geldt bijvoorbeeld voor de uitloop van koeien naar buiten. Dat kan alleen een uitloop zijn of een weide met weinig of veel gras en al dan niet met beschutting tegen de zon.

De 47 criteria zijn voorgelegd aan dierenwelzijnsonderzoekers in heel Europa. Op basis daarvan is een score voor ieder criterium gemaakt, zodat dit als benchmark is te gebruiken.

Luchtkwaliteit

Voor wat betreft de algemene criteria gelden er in Denemarken, Duitsland en Zweden eisen voor de luchtkwaliteit in de stal en is onbeperkte toegang tot drinkwater vanuit de overheid verplicht.

In Denemarken en Zweden gelden eisen voor de verlichting voor jongvee en melkkoeien. In het Verenigd Koninkrijk zijn de eisen voor luchtkwaliteit, drinkwater en verlichting opgenomen in de Red Tractor-overeenkomst.

Red Tractor stelt ook normen voor uitval, kreupelheid en mastitis. In Nederland en Duitsland maken de diergezondheidseisen deel uit van duurzaamheidsprogramma's, maar die gaan minder ver dan in het Verenigd Koninkrijk. Red Tractor omschrijft bijvoorbeeld eisen aan de body condition score en kreupelheid.

Kreupelheid

Voor kreupelheid zijn er vier niveaus: van een goede mobiliteit tot een duidelijk slechte mobiliteit. Koeien met een verminderde mobiliteit moeten binnen 48 uur worden behandeld en bij een slechte mobiliteit is direct ingrijpen.

In Denemarken en Zweden moeten de klauwen van melkkoeien tweemaal per jaar worden gecheckt en indien nodig worden behandeld. In Nederland is een jaarlijkse controle verplicht. Bij PlanetProof Duitsland is dit onderdeel van de dierenwelzijnsprogramma's.

Andere eisen zijn bijvoorbeeld de verplichting tot een ziekenboeg en aparte afkalfruimte in Denemarken en Zweden. Ook Red Tractor verplicht dit.

Voereisen

Voor het aantal vreetplaatsen voor jongvee en melkkoeien zijn er geen Europese eisen. Denemarken en Zweden eisen dat alle jongvee tegelijk kan eten. In de meeste andere landen moet de helft van de dieren tegelijk kunnen eten.

Denemarken eist ook dat het jongvee twintig uur per dag ruwvoer kan eten, De meeste andere landen eisen alleen toegang tot ruwvoer. Melkkoeien moeten in Zweden allemaal tegelijk kunnen eten. Denemarken stelt hieraan geen eisen. Maar er moet wel dagelijks twintig uur ruwvoer ter beschikking zijn.

Weidegang verplicht

Droge koeien mogen in Denemarken niet worden gevoerd met alleen stro en water en in Zweden moeten ze minimaal zoveel voer krijgen dat hun gewicht behouden blijft. Opvallend is verder dat melkkoeien in Zweden naar de weide moeten kunnen, terwijl Denemarken helemaal geen uitloop naar buiten verplicht.

Verder zijn er hoge eisen aan de bezettingsdichtheid in Denemarken en Zweden. Er moet bijvoorbeeld altijd een ligplek voor iedere koe zijn. Het ligbed moet zacht zijn. De Europese Unie en ook Nederland stellen geen eisen aan het ligbed.