Melkveehouders Ziel stappen over naar regeneratief

Harm Ziel heeft in Ens, in het agrarisch gebied van de Noordoostpolder, een melkveehouderij, samen met zijn zoon Jasper die vorig jaar tot de maatschap is toegetreden. ‘Wij hebben een gangbaar bedrijf met 45 melkkoeien, die jaarlijks zo’n 10.000 kilo melk per koe produceren’, zegt Ziel. ‘Daarnaast verbouwen we samen met onze buurman Jarco van Koulil aardappelen en uien.’

Sinds vorig jaar pachten de twee bedrijven een kavel van 62,5 hectare op werelderfgoed Schokland van Flevo-Landschap, waarop zij regeneratieve landbouw zullen toepassen. Uitgangspunten daarbij zijn niet-kerende grondbewerking, alleen chemie gebruiken als de oogst in gevaar is, kruidenrijk grasland en beweiding.

Vorig jaar heeft Ziel op 45 hectare van de gepachte grond al kruiden uit vijf plantenfamilies, waaronder scherm- en vlinderbloemigen en grassen, ingezaaid om de bodem beter te doorwortelen en daardoor meer ruimte te geven aan het bodemleven. ‘Bij het grazen van de koeien houden we goed in de gaten hoe het gaat met hun gezondheid en melkgift’, zegt Ziel. ‘Daarover is nog niet zoveel kennis. Maar we zijn in de Flevopolders gewend om te pionieren.’

Hij prijst zich gelukkig dat hij gedurende het hele traject heeft kunnen sparren met accountmanager Koos Oetsen van Rabobank, waarmee hij al sinds 2019 zaken doet en die ook enthousiast was over de overstap naar regeneratieve landbouw.

Toekomstbestendig

De boer vertelt dat de overstap niet zomaar uit de lucht komt vallen, omdat dat hij zo’n twintig jaar geleden mee heeft gewerkt aan een onderzoek van Wageningen University & Research naar regeneratieve landbouw. ‘Ik was toen al enthousiast over het principe en vind het een uitdaging om op het werelderfgoed Schokland met nieuwe natuur aan het werk te gaan.’

Zijn accountant reageerde sceptisch toen hij in februari met hem om tafel ging om zijn plannen uit de doeken te doen, omdat hij de productie terug wil brengen tot 7.000 kilo melk per koe met een verlaagde krachtvoergift van twee tot vier kilo per koe, om daarmee de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

Het lukte toch om de accountant te overtuigen dankzij het plan om de veestapel geleidelijk te laten groeien naar 70 koeien. ‘Ik ben 60 en Jasper is 26, dus het moment dat hij ons relatief kleine bedrijf over gaat nemen komt eraan’, zegt de boer. ‘Dan wil je wel dat het toekomstbestendig is.’

Samen hebben ze een businessplan geschreven, met daarin onder andere het verwijderen van asbest uit oude opstallen, de bouw van een nieuwe kapschuur en de aanschaf van een mobiele melkstal. Daarover gingen ze in gesprek met het Investeringsfonds Duurzame Landbouw (IDL) en Rabobank.

Dierenwelzijn

‘Zij waren direct gecharmeerd van onze plannen, maar over het rondkrijgen van de financiering ging wel wat tijd heen’, zegt Ziel. ‘Het is nu rond en dat is eigenlijk een geluk bij een ongeluk, omdat we gebruik kunnen maken van de gunstige voorwaarden van de transitiefinanciering bij Rabobank. De lage rente daarop was een grote meevaller.’

In de cofinanciering neemt IDL 60 procent van de lening op zich en Rabobank 40 procent. De transitiefinanciering gebruikt de familie Ziel voor de verbouwing van de jongveestal, die verouderd en te krap is. In plaats daarvan komt een openfrontstal, aansluitend aan de ligboxenstal.De nieuwe potstal, met ruimte voor 30 stuks jongvee, verbetert het dierenwelzijn. Bovendien ontstaat er zo ruimte in de ligboxenstal om op termijn meer melkkoeien te kunnen houden.

‘Met een vrijloopstal hadden we altijd al veel aandacht voor dierenwelzijn’, zegt de boer, ‘maar met deze potstal met roostervloer kunnen we meer vaste mest creëren.’ Hij legt uit dat hij het als een morele verplichting ziet om het land daarmee meer te gaan bewerken. Ook dat is wat hem betreft pionieren in de ontwikkelingsfase.

Ziel schetst dat een transitie naar een andere bedrijfsvoering niet alleen veel geld kost, maar ook veel arbeid en denkvermogen. ‘Maar ik zie het als een uitdaging, omdat de boerderij mijn passie is. En het contact met Koos Oetsen van Rabobank heeft er zeker toe bijgedragen dat we door zijn gegaan, complimenten daarvoor!’

Aantrekkelijke voorwaarden voor ondernemers die extensiveren, omschakelen, innoveren, verplaatsen of stoppen

Accountmanager bij Rabobank Koos Oetsen kan zich voorstellen dat financieringstrajecten in de beleving van klanten soms lang duren. ‘Ze willen liever gisteren dan vandaag beginnen met de uitvoering van hun plannen.’ Hij is blij dat hij de familie Ziel in Ens de transitiefinanciering van Rabobank aan heeft kunnen bieden. Ondernemers die kiezen voor extensiveren, omschakelen, innoveren, verplaatsen of stoppen kunnen hier gebruik van maken. Daarbij gaat Rabobank niet op de stoel van de ondernemer zitten, maar vraagt hij deze om met een goed doordacht plan te komen en overtuigend ondernemerschap laten zien. ‘De familie Ziel heeft dat voor het Schoklandplan zeker gedaan, zodat wij als Rabobank alleen nog een faciliterende rol hoefden te spelen.’ Agrarische ondernemers staan de komende tijd voor moeilijke, maar belangrijke keuzes. Wij helpen en adviseren onze klanten graag bij de veranderingen die op ze afkomen. Ga je innoveren? Wil je je verbreden of denk je na over opvolging? Plan een strategisch gesprek met jouw accountmanager via rabo.nl/landbouw-transitie

Dit artikel is gecreëerd door onze kennispartner Rabobank