'Het is niet óf natuur óf landbouw, maar een kwestie van én-én'

Hij begrijpt de argwaan onder Brabantse boeren en tuinders. Een coalitie zonder BBB en CDA maar met GroenLinks, PvdA, SP, D66 en zijn eigen partij Lokaal Brabant, dat kan nooit veel goeds brengen. Marc Oudenhoven, gedeputeerde met agrarische ontwikkeling in portefeuille, doet in het gesprek zijn uiterste best om die zorg weg te nemen.

Stilzitters moeten aan de slag; Brabant moet weer open

Marc Oudenhoven, gedeputeerde in Noord-Brabant voor Lokaal Brabant

'Dit college heeft absoluut de ambitie om voor de agrarische sector de juiste keuzes te maken. Dat neemt niet weg dat we ook werk willen maken van een snel herstel van de Brabantse natuur. Het is niet óf natuur óf landbouw, maar én-én. Bovendien moet iedere sector een evenredige bijdrage leveren aan de stikstofreductie, dus ook luchtvaart, verkeer en industrie. We zullen het toch echt samen moeten doen', stelt Oudenhoven.

U bent nu zo'n twee maanden gedeputeerde. U was eerder wethouder. Zijn de verschillen groot?

'Ja. Als wethouder sta je dichter bij de inwoners, het provinciale beleid is abstracter. Ik kan me in deze functie niet meer met iedere individuele casus bezighouden.'

U heeft agrarische ontwikkeling in uw portefeuille. Onder uw voorganger heette dat nog landbouw en voedsel. Is dat louter een woordenspel?

'Nee, we willen echt inzetten op agrarische ontwikkeling. Op innovatie en vernieuwing. Er gebeurt zo ontzettend veel. Kijk eens welke producten Cosun anno 2023 uit suikerbieten weet te halen. Je vindt bestanddelen van de biet tegenwoordig terug in allerlei producten, van zonnebrandcrème tot allesreinigers en van autobekleding tot verfstoffen.

'Of neem Agrifirm. Dat maakt in Oss een geheel nieuw soort voer voor melkvee, waardoor de uitstoot van CO2- en stikstof daalt. Dat zijn innovaties die de sector vooruithelpen.'

Hoe kijkt u naar de eiwittransitie?

'Die transitie is al gaande. De generatie van 18 tot 35 jaar kiest al steeds vaker voor een ander eetpatroon. Daar speelt de sector ook volop op in. Dat was heel goed te zien tijdens de meest recente Dutch Food Week.

'Ik zie het ook binnen mijn gezin, ook daar wordt steeds vaker gekozen voor vegetarisch. Die transitie moet overigens niet uitmonden in een hetze tegen vlees. Iedereen moet zijn eigen keuzes kunnen blijven maken.'

Onlangs was er een bustour voor Statenleden langs innovatieve boerenbedrijven. Alleen BBB, 50Plus en Lokaal Brabant waren erbij. Wat zegt dat over de betrokkenheid bij de sector?

'Het zegt meer over beschikbaarheid, of zo'n bustour in ieders agenda past, dan over de betrokkenheid. Ik til niet zo zwaar aan die lage opkomst. Je moet deze coalitie vooral afrekenen op haar beleid.'

Bij uw aantreden ging het al heel snel over de stallendeadline.

'Dat is voor de provincie ook een belangrijk dossier. Maar de agrarische sector in Brabant is meer dan alleen veehouderij. Boomkwekerij, kassenbouw, de teelt van zachtfruit, daar hebben we het veel te weinig over. Terwijl die sectoren zich fantastisch ontwikkelen.'

Waarom handhaaft u de stallendeadline voor varkens- en pluimveebedrijven?

'Het stallenbeleid is al jaren geleden vastgesteld. Veel veehouders hebben daarop stalaanpassingen doorgevoerd. Toch zien we ook nog steeds voorbeelden van varkensstallen waar tientallen jaren niet is geïnvesteerd in emissiereductie. Die 'stilzitters' moeten aan de slag zodat Brabant weer open kan.

'Maar let wel, we hebben ook als coalitie gezegd: we gaan niet het onmogelijke van boeren vragen. Mocht men vastlopen in een juridisch moeras of in tijd, dan zal de provincie coulant zijn.'

Melkvee- en kalverhouders krijgen wel anderhalf jaar uitstel.

'In de melkvee- en vleeskalverhouderij lopen op dit moment verschillende onderzoeken naar emissiearme huisvestingssystemen. Die zijn nog niet afgerond. Voor melkvee is nu slechts één systeem beschikbaar dat aan onze eisen voldoet. Op één systeem kun je geen beleid baseren.'

Geiten worden in open stallen gehouden, net als kalveren en koeien. Toch vallen ze onder het regime van varkens en kippen. Waarom?

'Voor geitenstallen is een grote verscheidenheid aan luchtwassers beschikbaar.'

Gaat u veehouderijbedrijven in de buurt van natuurgebieden dwingen tot verkoop?

'Nee, beslist niet. Beleid op basis van vrijwilligheid werkt ook. Tot nu toe hebben 136 bedrijven in Brabant zich gemeld voor de opkoopregelingen Lbv en Lbv-plus.

'Daar komt bij dat veel ondernemers in het noordoosten van Brabant willen stoppen, maar hun bedrijven liggen niet in de buurt van Natura 2000. We gaan er als provincie alles aan doen om voor hen toch een aantrekkelijk bod op tafel te krijgen, bijvoorbeeld door de ruimte-voor-ruimteregeling op te rekken.'

Op 21 juni klapte het landbouwakkoord. Toch praat u in Den Haag nog steeds over delen van dat akkoord.

'Ja, dat doe ik namens het Interprovinciaal Overleg. Er zitten in Den Haag nog steeds partijen aan tafel zoals provincies en supermarkten. Samen vullen we bepaalde onderdelen concreet in. Denk aan afspraken binnen de afzetketen en het stimuleren van innovaties. Ik hoop overigens van ganser harte dat LTO, NAJK en andere landbouworganisaties terugkeren aan tafel.'

Hoe kijkt u eigenlijk naar jonge boeren?

'De nieuwe generatie zit totaal anders in de wedstrijd. Die heeft oog voor maatschappelijke ontwikkelingen en wil daar ook in meegaan. Dat stemt tot optimisme.'