Seinen staan weer op groen in de zuivelmarkt

Dat blijkt uit een rondgang bij verschillende marktdeskundigen. Na de dip van augustus stijgen sinds september de zuivelnoteringen weer. Voor het eerst sinds lange tijd merkt de melkveehouder daar ook weer iets van. Onder meer de melkprijzen van Royal FrieslandCampina en A-ware stijgen in november.

De gangbare melkprijs van Royal FrieslandCampina stijgt met 1,25 euro naar 42,25 euro per 100 kilo melk. Bij A-ware komt er 1,50 euro bij. De WP-melkprijs, de gewogen werkelijke melkprijs van Royal A-ware, komt daarmee uit op 44,50 euro. Bij beide bedrijven blijft de prijs voor biologische melk stabiel.

Melkproductie daalt

Voor het eerst in lange tijd is de melkaanvoer in september in Nederland gedaald ten opzichte van de maand ervoor. Volgens analisten kan dit al te maken hebben met het blauwtongvirus. Op door de ziekte getroffen melkveebedrijven duikelt de melkgift vaak omlaag. Op deze bedrijven wordt soms 10 tot 40 procent minder melk opgehaald.

Zuivelanalist Richard Scheper van Rabobank is 'best wel positief' over de zuivelmarkt. 'Het melkaanbod is zowel in Nederland als internationaal beperkt.' Daarnaast zijn er ook aan de vraagkant lichtpuntjes. 'De inflatie vlakt af, wat maakt dat de consument op termijn hopelijk meer gaat besteden. In de supermarkten in Nederland is de prijs voor zuivelproducten niet heel erg gedaald. In Duitsland is dat meer het geval. Dit kan ervoor zorgen dat de vraag weer aantrekt.'

China

Vooruitkijkend ziet Scheper meer vraag naar zuivelproducten vanuit andere delen van de wereld, zoals Zuidoost-Azië. Hij verwacht niet dat de vraag uit China terugkomt zoals eenzelfde niveau als eerder. 'Dat heeft deels te maken met de economische tegenwind in China die de Chinese consumenten treft en demografische ontwikkelingen. Maar het komt ook vooral doordat ze flink geïnvesteerd hebben in de melkveehouderij en zuivelindustrie. De eigen productie is omhoog geschroefd.'

Nieuw-Zeeland heeft de focus wat verlegd van vollemelkpoeders richting China naar meer mageremelkpoeder en boterproducten richting het Midden-Oosten en Noord-Afrika, constateert Scheper ook. Dit is ook het gevolg van een handelsverdrag dat tussen China en Nieuw-Zeeland is afgesloten.

'Hierdoor is het voor Nieuw-Zeeland uitdagender geworden om melk uit de piek van het seizoen richting China te exporteren', verklaart Scheper. 'Daarom wordt voor het gehele jaar naar alternatieven gezocht. Daar heeft Europa meer last van. We zijn meer concurrenten van elkaar geworden.'

Vraag is stabiel

Marktkenner Mathieu Geuskens van A-Insights ziet dat de vraag naar zuivel relatief stabiel is. 'Zeker in Europa, Noord-Amerika en Oceanië. Er is uiteraard sprake van prijs- en inflatiegedreven 'up-and-downtrading', waarbij de vraag naar goedkopere alternatieven toeneemt bij hogere prijsniveaus en andersom.'

Ook Geuskens denkt dat China niet meer zomaar terug is. 'Dit is ook een duidelijk onderdeel van het overheidsbeleid om minder afhankelijk te worden van (Westerse) leveranciers voor de aanvoer van voedingsmiddelen. De producten die nog geïmporteerd worden, lijken de wat meer specialistische ingrediënten en nicheproducten die niet gemakkelijk zelf gemaakt kunnen worden. Maar de import van bulkproducten is nagenoeg over.'

Prijsstijgingen zetten door

De sterke daling van de melkprijzen van afgelopen jaar ziet Geuskens als een correctie op 'een te forse stijging' in de voorgaande periode. 'De melkprijzen bleven stijgen, terwijl de zuivelprijzen alweer daalden. De stijgende prijs is vooral het gevolg van een gekrompen aanbod, wat doet vermoeden dat de prijsstijgingen nog wel even doorzetten.'

Dat laatste denkt Scheper ook. 'Voor de aankomende maanden wordt een verdere stijging van melkprijzen verwacht. Door de sluiting van het fiscale jaar is december wel een gekke maand. Voor het eerste kwartaal schatten wij zeker in dat de melkprijs door zal stijgen.'

Uit gegevens van de internationale melkprijsvergelijking van ZuivelNL blijkt dat de melkproductie in Europa als geheel sinds augustus niet meer groeit. De mate van stijging in Duitsland en Polen nam duidelijk af. De Ierse melkaanvoer laat sinds maart een krimp zien. Per saldo steeg de EU-melkaanvoer tot en met augustus met 0,7 procent ten opzichte van 2022.