NSC pleit voor agrarische hoofdstructuur en behoud voedselproductie

Een van de opvallende punten wat betreft de landbouw in het verkiezingsprogramma is het pleidooi voor een agrarische hoofdstructuur voor akkerbouw en veeteelt. In dit gebied wordt landbouwgrond beschermd en krijgen innovatieve gezinsbedrijven ruimte om duurzaam te produceren voor de nationale en internationale markt, stelt NSC. 'We willen de unieke mondiale kennispositie van Nederland op het gebied van agrofood benutten en uitbouwen om onze rol als producent van veilig, gezond en duurzaam voedsel verder te versterken.'

In het programma neemt NSC afstand van het landbouwbeleid dat leidt tot verdere schaalvergroting. 'Overheid en banken hebben de schaalvergroting, innovatie en mechanisering in de sector jarenlang gestimuleerd. De beschikbaarheid van voldoende voedsel tegen een redelijke prijs stond centraal. Nu we aanlopen tegen de grenzen van de groei, moet er een nieuw en helder toekomstperspectief worden geboden dat de sector voldoende zekerheid biedt.'

Strategische autonomie

Nederland moet als vruchtbare delta wel een rol blijven spelen in de productie van voedsel, stelt de partij die pleit voor een strategisch industriebeleid. 'Zowel met het oog op de concurrentiepositie als de verduurzaming van onze bedrijven is strategische autonomie noodzakelijk.' Daaronder schaart NSC ook dat Nederland moet waken over het behoud van vruchtbare landbouwgrond en komt er een strategie voor het waarborgen van de voedselzekerheid.

'We willen jonge boeren die het bedrijf van hun ouders willen overnemen, duidelijkheid en perspectief bieden. De basis is een goed verdienmodel', meldt het verkiezingsprogramma. NSC wil onder meer een eerlijke prijs voor landbouwproducten en langjarige afspraken voor agrarisch natuurbeheer en diensten die bijdragen aan natuur- en waterkwaliteit. Daarnaast wil de partij af van gedetailleerde voorschriften over de bedrijfsvoering (kalenderlandbouw), zoals ten aanzien van het voerbeleid en de oogstperiode.

Voor de veehouderij heeft NSC een boodschap die bij boeren in minder goede aarde zal vallen. De partij wil de veeteelt meer in evenwicht brengen met de omgeving. 'De hoeveelheid vee moet beter afgestemd worden op de milieugebruiksruimte en de beschikbare grond in Nederland. Wij kiezen voor een meer grondgebonden melkveehouderij die op regionaal niveau zoveel mogelijk circulair is en de drager is van ons weidelandschap.'

Iets kleinere veestapel

Hoeveel kleiner de veestapel moet worden, vermeldt het programma niet. 'Iets kleiner', staat er, 'maar het zal ruimte geven voor jonge boeren om hun bedrijf duurzaam te ontwikkelen'. En verder: voor intensieve varkens-, geiten-, kalver- en kippenhouderij zal minder ruimte zijn, vanwege de grootschalige import van veevoer en afvoer van mest.

'Ook deze sectoren zullen meer grondgebonden en circulair moeten worden, meer moeten bijdragen aan biodiversiteit, landschap en dierenwelzijn en aan verminderde risico's voor de volksgezondheid. In het opkoopbeleid wordt de focus verlegd naar de intensieve veehouderij in de concentratiegebieden. Er komen geen nieuwe vergunningen voor megastallen', stelt NSC.

In de akkerbouw wordt als het aan NSC ligt duurzaam bodemgebruik leidend. 'We steunen de sector bij innovaties om met minder water, energie, meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen een goede productie te halen. Ook stimuleren we de teelt en toepassing van plantaardig eiwit en vezelgewassen in eigen land. Dit draagt bij aan het verminderen van grondstoffen voor onder meer de bouw en de textielsector, en aan een nieuw verdienmodel voor de landbouw.'

Terugdringen pesticidengebruik

NSC erkent de economische betekenis van de tuinbouw en sierteelt voor Nederland. 'De reeds ingeslagen weg van verduurzaming moet voortgezet worden. De sierteelt moet de komende jaren stevige stappen zetten op het terugdringen van pesticidengebruik en de vervanging door middelen die vriendelijker zijn voor insecten en minder risico voor de volksgezondheid opleveren. We zien erop toe dat de toelatingscommissie van gewasbeschermingsmiddelen (Ctgb) de gebruikte middelen, de combinaties en concentraties hiervan kritisch en onafhankelijk blijft volgen.'

Over handelsverdragen is NSC kritisch. Er komt geen steun voor afspraken die de verduurzaming van de voedselproductie in eigen land en de EU ondermijnen. 'We bevorderen dat er in de keten afspraken worden gemaakt over een betere toegang van consumenten tot biologische en streekproducten. De voorwaarden waaraan boeren moeten voldoen om eigen producten op eigen erf te verkopen moeten worden versoepeld.'

Nederland moet op EU-niveau streven naar een aanscherping van de eisen voor dierenwelzijn, veilige stalinrichting, voorkomen van dierziekten en transport van dieren, zodat in de hele EU een diervriendelijkere en duurzamere veehouderij ontstaat, schrijft NSC. 'We streven op EU-niveau naar meer natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen en een verdere vermindering van antibioticagebruik.'

NSC is kritisch op de ingezette stikstofaanpak. De partij wil af van de aanpak op basis van rekenmodellen. 'De Europese eis van instandhouding van Natura 2000-gebieden is door Nederland ingevuld met een modelmatige detailsturing op de maximale hoeveelheid stikstof die per hectare natuur mag neerdalen. Als deze grenswaarde is overschreden, wat in veel natuurgebieden het geval is, krijgen activiteiten met de geringste stikstofuitstoot geen vergunning meer. Dit heeft een desastreus effect op gemeenschappen, agrarische bedrijven en mensenlevens in het landelijke gebied.'

Reductie aan de bron

De partij erkent dat de uitstoot van stikstof 'significant moet zijn teruggedrongen in 2035'. Daartoe wil ze de normen voor stikstofdepositie in de wet vervangen door reductiedoelen voor stikstofuitstoot, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen uitstoot van ammoniak en stikstofoxiden. Deze uitstoot wordt gemeten en beperkt bij de bron. 'Alle sectoren – industrie, verkeer, zee- en luchtvaart en landbouw – dragen bij aan de doelstelling en nemen maatregelen.'

Bij het nemen van maatregelen wil NSC de sociaaleconomische gevolgen betrekken, zoals ook de EU-richtlijn bepaalt. 'We introduceren een wetenschappelijk onderbouwde en juridisch houdbare grenswaarde, die in lijn ligt met de grenswaarde in de ons omringende landen. Boeren krijgen meer ruimte om te bepalen hoe zij de emissienormen halen, op basis van een afrekenbare stoffenbalans.'

NSC wil de huidige aanpak met de opkoop van piekbelasters die gebaseerd is op het neerslagmodel Aerius stopzetten. Toekomstige opkoopprogramma's spitsen zich toe op concentratiegebieden, stoppers en verouderde bedrijven. 'Voor jonge boeren, duurzame boeren en bedrijven moet er een toekomst zijn. Zij worden met een transitieplan ondersteund. De legalisatie van de PAS-melders en interimmers die al jarenlang in een schrijnende positie verkeren, krijgt de hoogste prioriteit.'

Bij natuurbehoud en -herstel wil NSC zich laten leiden door onderzoek en monitoring, onder de verantwoordelijkheid van terreinbeheerders en met de Ecologische Autoriteit als toezichthouder. Hierbij wordt niet alleen naar stikstof gekeken, maar naar de actuele staat van de natuur. 'In en rond Natura 2000-gebieden nemen we gebiedsgerichte maatregelen voor het behoud of herstel van de natuur. Het rijk maakt in dit kader afspraken met de provincies over agrarisch natuurbeheer, ecosysteemdiensten en het extensiveren of verplaatsen van bedrijven.' De partij van Omtzigt is tegen het gedwongen opkopen van boerenbedrijven.