'In veertien jaar tijd is heel wat veranderd'

Het monopolie van Fonterra, Nieuw-Zeelands belangrijkste zuivelcoöperatie, is aangetast door speculatieve ondernemingen als OCC (Nieuw-Zeeland), Oceania/Yili (China), Yashili (China), Olam (Singapore) en Miraka (Maori/Vietnam). Deze nieuwkomers konden vooral beginnen omdat hun leveranciers geen aandelen hoefden te kopen, wat aantrekkelijk was voor boeren die wilden beginnen of uitbreiden. Fonterra verwerkt nu zo'n 79 procent van de Nieuw-Zeelandse melk. Dat was 97 procent in 2003.

We leerden het belang van afgrazen op het driebladstadium, met als gevolg een betere drogestofopbrengst met hogere suikergehaltes en lagere, overtollige eiwitgehaltes in de plant. Het kost helemaal niets en het kan de grasopbrengst met zo'n 20 tot 30 procent verhogen ten opzichte van de traditionele methodes.

Stijging melkprijs

De melkprijs schommelt en zal dat altijd blijven doen, maar er was een duidelijke sprong in 2007-2008, toen de EU-exportsubsidies werden stopgezet. Waar we rond de 4 dollar per kilo milk solids (vet en eiwit), omgerekend 16 eurocent per kilo melk, zaten, sprong dat naar 6 dollar (23 eurocent). De laatste jaren was het zelfs 9 dollar per kilo milk solids (35 eurocent per kilo melk).

In korte tijd spoelde een golf van milieuregelgeving over ons heen. Dit begon met mineralen, met name stikstof. Een limiet van 190 kilo stikstof per hectare uit kunstmest werd in 2021 van toepassing. Maar dit wordt tegenwoordig overschaduwd door de problematiek van methaan- en N2O-uitstoot. Dat heeft hier sterk politieke kanten en al is het laatste woord nog niet gezegd, het lijkt erop dat we hier weer naar een all grass-systeem worden gedrukt. Ironisch genoeg is dat veel slechter voor het milieu dan een hybride systeem van weidegang met krachtvoer.

De kleinere bedrijven worden steeds meer overgenomen door grotere en de gezinsbedrijven komen in de knel. Die grote bedrijven zijn sterk afhankelijk van arbeidskrachten uit de Filipijnen en Zuid-Amerika, dus ga maar na wat er gebeurde tijdens de covidperiode.

Verdubbeling rentekosten

De laatste twee à drie jaar zien we een stijging van de productiekosten. Zo'n vier jaar geleden zaten we rond de 4,50 dollar per kilo milk solids (18 eurocent), nu is dat 6,50 dollar (bijna 23 eurocent). Ook zijn de rentekosten over de laatste jaren verdubbeld. De break-evenmelkprijs is nu zo'n 8 dollar per kilo milk solids (31 eurocent).

Ik hoop dat u net zoveel plezier heeft beleefd aan deze columns als ik bij het schrijven ervan. We zijn met pensioen en Akky en ik gaan een paar jaar zeilen in de Pacific. Haere ra!