Kostprijs drukt toekomst Franse veesector

De 37ste editie van de beurs Space in het Bretonse Rennes, dit jaar van 10 tot en met 13 september, telde ruim 100.000 bezoekers. Niet verwonderlijk; het gebied in het noordwesten van Frankrijk kent veel veehouderijbedrijven. Zo ligt het aantal varkens in Bretagne in de buurt van het aantal in Nederland. Ook wordt 25 procent van de Franse melk in Bretagne geproduceerd, net als ruim 30 procent van het pluimveevlees en 42 procent van de eieren. De regio, en daarmee de beurs, is daarom ook aantrekkelijk voor Nederlandse bedrijven.

Toch was niet iedereen enthousiast. Tijdens het bezoek van Bruno Le Maire, minister van Economie en Financiën, aan de beurs protesteerden boeren vanuit de boerenbond Confederation Paysanne voor voldoende voedselsoevereiniteit. Ze vinden dat er meer aandacht moet zijn voor voldoende voedselproductie op het Franse platteland.

Meer pluimveevlees

Dit kwam ook naar voren tijdens de conferentie 'Voedselsoevereiniteit, hoe staat het met het vlees' van de Franse landbouwjournalistenbond AFJA. De Franse vleesconsumptie blijft op peil, al stappen consumenten de laatste jaren steeds vaker over op pluimveevlees. Een derde van alle vleesconsumptie in 2022 is pluimveevlees, blijkt uit cijfers van Inrae, het Franse onderzoeksinstituut voor de landbouw, voedsel en milieu.

Ondanks die totale gelijkblijvende consumptie, daalde de zelfvoorzieningsgraad van vlees van 116 procent in 2000 naar 91 procent in 2022. Vooral pluimvee maakte een forse daling door, van 158 procent in 2000 tot 83 procent in 2020, wat het gevolg is van de toenemende vraag en een krimp van de productie met bijna een kwart. De krimp is ook te zien in rundvee. In zes jaar tijd daalde de hoeveelheid melkkoeien met 343.000 en het aantal vleesrunderen met 494.000. Hiermee waren er in 2022 nog 3,4 miljoen runderen over.

Vergrijzing

Onder de veehouders, alsook in andere agrarische sectoren, is er sprake van vergrijzing en stoppende bedrijven omdat er geen opvolger kan worden gevonden. Jonge ondernemers zien onvoldoende financieel perspectief en het imago van de veehouderij is minder. De grondprijs is met 6.000 euro per hectare niet hoog. Vaak wordt de grond overgenomen door collega-veehouders, die met extra grond meer zelfvoorzienend willen worden in het voer en meer mest op eigen grond kunnen afzetten.

Volgens voorzitter André Sergent van de Regionale Kamer van Landbouw van Bretagne zijn er wel jongeren die boer willen worden. 'Maar velen van hen hebben een droom. Dat is minder dieren en minder werk. Dat past niet in de tijd van nu. We moeten juist werken aan een hogere zelfvoorzienendheid. En bij de huidige prijzen is minder produceren lastig.'

Landschapsbeheer

Net als in Nederland zijn de opbrengsten van het vleesvee aan de krappe kant. 'De opbrengsten zijn al twaalf jaar slecht. Vleesveehouders worden hier vooral gezien als landschapsbeheerders. De sector is afhankelijk van subsidies en die worden minder. Veel veehouders hebben dan ook geen opvolger. Om de vleesveehouderij hier in stand te houden, zijn goede prijzen nodig', stelt Sergent.

Voorzitter Thierry Meyer van Inaporc, de overkoepelende organisatie van de varkensvleesverwerkende industrie, signaleert dat veel geslachte runderen afkomstig zijn uit de melkveehouderij: 'Toen veertig jaar geleden de eerste McDonald's opende, geloofde ik niet in een succes, maar nu wordt veel rundvlees verwerkt tot gehakt. Dat maakt het lastig om de hoge kwaliteit vlees te vermarkten. Alleen de biefstuk is goed te verwaarden. De rest gaat met de grote stroom mee.'

Kleinere slachterijen

Meyer pleit er dan ook voor om in het vleesvee meer te gaan werken met kleinere slachterijen: 'De rundvleessector moet reorganiseren. Daarbij is het belangrijk dat we producten kunnen aanbieden die de consument weet te waarderen.'

De varkensstapel krimpt volgens Vincent Chatellier, economisch onderzoeker bij Inrae. In landen met lage lonen speelt dat minder. 'Vooral in Spanje, waar 23 procent van de Europese varkens wordt geproduceerd.'

Te hoge kwaliteit

Ook de pluimveehouderij krimpt. 'De Franse kip is van een te hoge kwaliteit. Die wordt vooral op de zondag gegeten. Op andere dagen wordt goedkopere standaardkip gegeten. Ook in de catering. Daarvan is 80 procent afkomstig uit het buitenland, vooral uit Polen, België en Nederland en sinds vorig jaar ook goedkope kip uit Oekraïne. Dat is lastig concurreren', stelt Chatellier.

De inflatie maakt biologische producten extra duur. Zo ligt de Franse biologische melkprijs onder de gangbare. Bioboeren mogen hun melk daarbij niet als gangbaar vermarkten. 'Het aandeel biologische melk lag enkele jaren geleden op 5 procent, nu is dat 3,5 tot 4 procent. Bij varkens is het bioaandeel 1,3 procent, waarbij een deel van het vlees wordt verkocht als gangbaar. De inflatie is de doodsteek voor de biologische veehouderij', aldus Chatellier.