'Voorkom dat voedselarmoede maatschappelijk probleem wordt'

De politiek moet daarvoor de koers bepalen in het spanningsveld tussen verduurzaming en bestaanszekerheid, stelt Van der Tak. In de Troonrede stond koning Willem-Alexander stil bij armoede en bestaanszekerheid. Hij constateerde dat er dagelijks berichten in de media verschijnen over hoge voedselprijzen in de supermarkt en consumenten die deze niet meer kunnen betalen.

In de miljoenennota komt het kabinet met een financiële impuls om de inkomenspositie van minima te compenseren, blijkt uit uitgelekte stukken. 'Met het oog op de verdere verduurzaming van onze landbouw zijn we op een kruispunt beland. Want door te voldoen aan nieuwe eisen voor natuur, milieu, klimaat en dierenwelzijn zal ons voedsel onvermijdelijk in prijs blijven stijgen. En zonder een eerlijke en marktconforme vergoeding is er geen bestaanszekerheid voor boeren en tuinders', verzekert de LTO Nederland-voorzitter.

Gestegen voedselprijzen

'Onze boeren en tuinders zijn er trots op goed, gezond en betaalbaar voedsel te maken. Consumenten profiteren hiervan. Want ondanks gestegen voedselprijzen zijn de daadwerkelijke uitgaven aan voeding in Nederland relatief laag', zegt Van der Tak.

'Echter wordt van boeren en tuinders verwacht dat zij steeds meer inspanningen leveren ten behoeve van verduurzaming', vervolgt hij. 'Als we onze voedselvoorziening verder blijven verduurzamen en willen dat gezond Nederlands voedsel ook in de toekomst betaalbaar blijft, dan zal de politiek deze verduurzaming financieel moeten ondersteunen.'

Ecosysteemdiensten

Van der Tak noemt een voorbeeld. 'Kijk naar de vergoeding die boeren krijgen voor de ecosysteemdiensten die zij leveren. We willen dat boeren meer ruimte geven aan natuur op boerenland en meer landschapselementen beheren. Maar zulke maatregelen moeten linksom of rechtsom ook gefinancierd worden. Vanuit LTO roepen we het kabinet en de Tweede Kamer op om hiervoor in de miljoenennota voor 2024 alsnog een bedrag van 750 miljoen euro te reserveren.'

In dat licht is het goed dat er een eenmalige impuls komt ter versterking van de biologische landbouw in Nederland. LTO is ook positief over de ondersteuning voor jonge boeren met het oog op bedrijfsopvolging. 'Het is goed dat het kabinet financiële middelen beschikbaar stelt aan provincies. Die kunnen daarmee blijven investeren in toekomstperspectief voor boeren die in hun bedrijfsvoering willen investeren met technische innovaties, door te extensiveren, te verplaatsen of om te schakelen.'

Vanuit de samenleving en de politiek wordt steeds meer ingezet op verduurzaming, maar een doordachte kabinetsvisie op wat dit voor onze voedselproductie betekent, ontbreekt volgens LTO. 'In die visie moeten cruciale vragen over de rol van voedsel in relatie tot gezondheid en geluk, het voedingspatroon, de productie-eisen die we stellen en wat ons dat als samenleving mag kosten, worden beantwoord. Bovendien vergt deze een duidelijke Europese- en geopolitieke component.'

Verzoeken aan het kabinet

Met dit in gedachten doet LTO vier concrete voorstellen. Ten eerste stelt LTO voor dat het kabinet samen met de land- en tuinbouw een heldere, toekomstgerichte Voedselvisie 2050 ontwikkeld. Ook moet het kabinet zorgen voor een gelijk speelveld in Europa in verband met de open interne markt.

Verder vraagt het kabinet de ontwikkeling en introductie te stimuleren van een 'Oranjebonus' om zodoende meer Nederlandse producten in de schappen te krijgen. Tot slot verzoek LTO om een systeem waarin boeren en tuinders marktconform voor maatschappelijk gewenste of vereiste ecosysteemdiensten betaald worden uit belastingmiddelen.