Troonrede: koning toont begrip voor emoties onder boeren

Dat de emoties in het land oplopen, was ook te zien tijdens de rijtoer van en naar de Koninklijke Schouwburg in Den Haag waar deze Prinsjesdag de troonrede werd uitgesproken. Langs de route stonden tal van demonstranten met de omgekeerde Nederlandse vlag. Soms ook voorzien van een boerenzakdoek. De traditionele balkonscène op Paleis Noordeinde werd begeleid met een luid boegeroep.

De koning haakte tijdens de troonrede in op de protesten. Hij noemde het 'zorgwekkend dat mensen in een volwassen democratie als de onze het vertrouwen verliezen in het oplossend vermogen van politiek en bestuur'. Hij benoemde daarbij de groeiende onzekerheid van mensen over de dag van morgen en de verder weg gelegen toekomst.

'Over koopkracht en woningnood. Over de opvang van asielzoekers en de oorlog in Oekraïne. Maar ook over de grote veranderingen die op ons afkomen op terreinen als arbeidsmarkt, klimaat, energie en stikstof. Al deze onderwerpen zijn bepalend voor de manier waarop wij en onze kinderen straks wonen, werken, ondernemen en met elkaar samenleven.'

Houvast aan verleden

Nederlanders kunnen volgens de vorst houvast ontlenen aan de manier waarop het land in het verleden stapsgewijs grote veranderingen heeft doorgemaakt.

'Die geleidelijkheid is wezenlijk. Niet alles kan en hoeft tegelijk, ook niet in het hier-en-nu. Vaak beseffen we pas achteraf hoe ingrijpend ontwikkelingen zijn geweest. Denk bijvoorbeeld aan de periode van de industriële revolutie of, dichterbij, de introductie van het internet. Denk aan de grote ruilverkavelingen en de bouw van grote nieuwe woonwijken in de tweede helft van de vorige eeuw. Of denk aan de moeilijke periode van de naoorlogse wederopbouw.'

Vitaal platteland

Het kabinet zal al het mogelijke doen om een breed draagvlak te krijgen voor de aanpak van het stikstofprobleem, zei de koning. 'Industrie, mobiliteitssector én landbouw moeten de uitstoot naar beneden brengen. Het doel is natuurherstel, een vitaal platteland en een goede toekomst voor de Nederlandse boeren. Daarom is halvering van de stikstofuitstoot onontkoombaar, ook vanwege gerechtelijke uitspraken en om te zorgen dat de vergunningverlening niet stil komt te liggen.'

De koning toonde begrip voor de emoties van boeren die vrezen voor de toekomst van hun familiebedrijf. 'De omslag naar kringlooplandbouw vraagt veel, maar biedt boeren perspectief op een goede toekomst en een fatsoenlijk inkomen. Het is belangrijk om komend jaar voldoende tijd te nemen voor de precieze uitwerking per gebied. Soms zal een andere bedrijfsvoering uitkomst bieden, soms nieuwe technologie, soms bedrijfsverplaatsing en soms zal uitkoop de beste optie zijn.'

Ook banken, veevoerfabrikanten, supermarkten en consumenten hebben volgens de koning een eigen verantwoordelijkheid. 'Het komende jaar werkt het kabinet met alle partijen verder aan gezamenlijke oplossingen.'