Groningen is nog lang niet af van ganzenoverlast

Hoewel ganzen jaarrond in Groningen zijn te vinden, liggen de aantallen in het winterhalfjaar bijna een factor tien boven die in de zomer. De brandgans, kolgans en toendrarietgans zijn de talrijkste wintergasten. Bij de aantallen in de zomer gaat het voornamelijk om de grauwe gans, grote Canadese gans en nijlgans.

De gemelde schade door ganzen in Groningen wordt vooral veroorzaakt door de brandgans (489.000 euro in 2021) en de grauwe gans (359.000 euro in 2021).

Gestaag opgaande lijn

De kolgans is verantwoordelijk voor ruim 54.000 euro aan getaxeerde schade. Het merendeel van de schade in landbouwgewassen betreft grasland, bijna 8 ton in 2021. Voor wintergraan is dat 127.000 euro, snijmais ruim 53.000 euro en korrelmais ruim 11.000 euro. Het totale uitkeringsbedrag over 2021 oversteeg in dat jaar voor het eerst de 1 miljoen euro en laat een gestaag opgaande lijn zien.

Die toename komt overigens niet alleen door een groei in aantallen vogels, maar is bijvoorbeeld ook het gevolg van gestegen grasprijzen, merken Gedeputeerde Staten op in een toelichting op de voortgang van het evaluatieproces. 'Daarbij moeten de ontwikkelingen in de schade zowel in de ruimte, in de tijd, per gewassoort en per ganzensoort worden genuanceerd. De schade door ganzen op akkerland is bijvoorbeeld wel beheerst gebleven.'

Verjaging met ondersteunend afschot

Hoofddoel van het eerste Groningse ganzenakkoord was dan ook de getaxeerde schade in het tijdsbestek 2014-2020 terug te brengen naar een 'acceptabel niveau'. Om dat te bereiken, werd verjaging met ondersteunend afschot toegestaan en werd gestreefd naar een planmatige reductie van het aantal zomerganzen en populaties van exoten en gedomesticeerde ganzen.

Uit onderzoek van Sovon in opdracht van de provincie blijkt dat de getaxeerde schade ondanks de maatregelen naar verwachting de komende jaren nog blijft toenemen, maar ook dat er nog verbeteringen in het ganzenbeheer mogelijk zijn.

Foerageergebieden

Zo concluderen de onderzoekers van Sovon dat de aangewezen foerageergebieden, waar boeren een vaste basisvergoeding krijgen voor verminderde gewasopbrengst, tot nu toe matig functioneren, omdat slechts een klein deel van het totale aantal ganzen daarnaartoe trekt. Het gaat om gebieden bij het Leekstermeer en rondom het Hoeksmeer en Schildmeer.

De vogelonderzoekers geven als aanbeveling mee voor een nieuw akkoord meer naar lokaal maatwerk te kijken in plaats van te kiezen voor een provinciebrede aanpak. Dat kan door gebieden meer of juist minder aantrekkelijk te maken. Het is volgens Sovon opmerkelijk dat bepaalde gebieden in Groningen wel veel ganzen kennen, maar dat daar relatief weinig tot geen schade wordt gemeld, zowel op akker- als grasland.