Podcast Boeren in roerige tijden: multifunctioneel melkveehouder Jaco de Groot

Een biologisch melkveebedrijf met bijna driehonderd koeien en talloze neventakken. Nederlands kampioen fierljeppen, een gezin met drie kinderen en elke dag een drukte van belang op het erf. Jaco de Groot geniet ervan en ziet in elke bedreiging die op de sector afkomt een kans.

Het bedrijf van De Groot en zijn echtgenote Liesbeth in het Utrechtse Kamerik heet BoerBert. Vernoemd naar De Groots vader, die sinds vorig jaar officieel uit het bedrijf is gestapt. De melkveehouder is de vijfde generatie De Groot. Waar de eerdere generaties gemengde bedrijven hadden, ging zijn vader juist specialiseren. Toen De Groot in 2008 in de maatschap stapte, is er weer verbreed. 'Mijn vader waarschuwde wel: we zijn gespecialiseerd uit nood, om te zorgen dat je wat verdient. Het risico van verbreden, is dat je veel doet maar niks verdient. Voldoende schaal is noodzakelijk.'

Met een boerderijwinkel, kaasmakerij, paardenpension, boerderijeducatie, zonnepanelen, agrarisch natuurbeheer en verhuurde ruimtes aan een peuterspeelzaal en dementerende ouderen, ligt dat risico op de loer, erkent De Groot. 'Je hebt met alles te maken met regeltjes, papierwerk en jaarlijks zo'n dertig controleurs. Dat is denk ik wat mijn vader bedoelde.'

Maar het werk weegt voor De Groot niet op tegen de voordelen. Hij heeft plezier in het uitpluizen van regelgeving, administratie en vooral de gezellige drukte. 'Je ziet mensen genieten op je boerderij en je bent altijd onder de mensen. Zeker sinds we een boerderijwinkel hebben.'

Kritische mensen

In die winkel komen volgens De Groot de meest kritische mensen, GroenLinks- en D66-stemmers die geen vlees kopen of alleen vlees waarvan ze weten waar het vandaan komt. 'Het helpt mij om positief te blijven als je ziet hoe blij die mensen worden. Dat je eten kunt aanbieden, maar ook dat ouders hun kostbaarste bezit naar de peuterspeelzaal hier brengen.'

Als De Groot de media volgt, bekruipt hem het idee dat de boerderij slecht is voor het milieu en je als boer niet welkom bent. In de praktijk is dat anders. 'Ze kunnen bij de overheid roepen wat ze willen met hun regeltjes en bureaucratie, maar bij de mensen om me heen voel ik dat wij als boeren brood- en broodnodig zijn. Niet alleen voor het eten, maar ook voor de natuur, ruimte, frisse lucht en vieze handen. Dat stemt me positief, ongeacht wat ze in Den Haag doen.'

Bio is anders, niet beter

De Groot probeert de bezoekers op zijn boerderij ook uit te leggen dat, in tegenstelling tot wat zijzelf vaak denken, hij het als biologische boer niet beter doet dan een gangbare boer. 'Bio is anders, niet beter. Er zitten ook nadelen aan. Ik probeer een open en eerlijk verhaal te vertellen. Het is frustrerend dat men zo bevooroordeeld is over collega's die het net zo goed of beter doen.'

Frustratie over overheidsbeleid ervaart De Groot steeds minder. Iets wat hem in de tijd dat de fosfaatrechten werden ingevoerd meer moeite kostte. 'Ik was pislink, waarom word ik als bioboer ook gestraft, dacht ik. Ik vond het oneerlijk. Tegenwoordig kan ik me sneller over dingen heen zetten. Je kunt de huidige kabinetsplannen benaderen met de instelling: we zijn niet welkom, er is geen perspectief. Je kunt ook denken: de overheid pompt miljarden euro's in natuurbehoud en ik weet dat natuur zonder boeren niet lukt en dus zijn er kansen.'

Polarisatie

Wat de biologische boer wel pijn doet, is de polarisatie rondom de agrarische sector. Er wordt veel geframed, stelt De Groot. 'Vanuit beide kanten is de discussie soms extreem en daardoor ontbreekt de nuance. De kans op verzuring is groot. Je wordt hartstikke blind als je alle pessimistische berichten leest en naar de politiek luistert. Als agrarisch ondernemer heb je mensen nodig op je boerderij die je ogen openen, die komen genieten. Er is niks mooiers dan dat.'

Zijn sport polsstokverspringen, oftewel fierljeppen, is voor De Groot van jongs af aan een belangrijke uitlaatklep. Hij is regerend Nederlands kampioen en wereldrecordhouder met een sprong van 22,21 meter. 'Mijn vader wist vroeger al: op zaterdag moet ik de boerderij doen, want Jaco gaat de wedstrijd niet overslaan. Mijn sport heeft ervoor gezorgd dat ik andere vrienden en interesses heb dan alleen de boerderij. Mijn vader heeft ook hobby's, die is wijn gaan verbouwen sinds hij uit de maatschap is. Daardoor hebben Liesbeth en ik ruimte, hij let niet op alles wat in zijn ogen verkeerd gaat. Ik snap wel dat er boeren zijn zonder andere hobby's, het is ook zo'n leuk vak. Maar je weet dat je een keer gaat stoppen, denk daar ook over na.'

Podcastbewerking:
voice-over: William Bossong
opname en montage: René Eijsink
muziek: René Eijsink & Jasmin Buitenweg