Podcast Boeren in roerige tijden: pluimveebedrijf Van Ramshorst

Podcast Economie Tys Hallema 27 dec 2022 om 12:00uur

In deze podcastserie praten redacteuren van Nieuwe Oogst met boeren en telers over hoe zij overleven in een sterk veranderende wereld. En welke impact deze roerige tijd heeft op het ondernemerschap, het gezin en de kijk op de toekomst. Pluimveebedrijf Van Ramshorst in het Gelderse Nijkerk staat in deze aflevering centraal.

In de eerste aflevering zit redacteur Tys Hallema in de kantine van het pluimveebedrijf van Henri en Evert van Ramshorst. Zij houden in Nijkerk zo'n honderdduizend kippen. Op dit bedrijf worden beslissingen nooit door één persoon genomen.

De manier waarop het bedrijf wordt gerund door drie broers en twee van hun zoons, zorgt op meerdere vlakken voor verlichting. Zo is er voor iedereen ruimte voor vakantie en hobby's, en zorgen kunnen direct met elkaar worden besproken.

Henri en Evert van Ramshorst van pluimveebedrijf Van Ramshorst. © Kees Muizelaar

Op twee locaties in Nijkerk houden Henri en Evert van Ramshorst met hun oudere broer Bert, diens zoon en Henri van Ramshorsts zoon als zzp'er in totaal ruim 100.000 kippen. Het voorheen gemengde bedrijf heeft zich sinds enkele jaren volledig toegelegd op de kippen.

Mijn vrouw verklaart me voor gek dat we zoveel werken

Evert van Ramshorst, pluimveehouder in Nijkerk

Lastige tijd

Het Gelderse bedrijf gaat momenteel door een lastige tijd. De oorzaak: vogelgriep. 'Dat heeft best veel impact', zegt Henri van Ramshorst. 'We hebben in de zomer dertig dagen op slot gezeten, dat kost een hoop geld. Het is elke dag weer spannend. Nu is het bedrijf vrij, maar dat kan morgen weer anders zijn.' Broer Evert van Ramshorst voegt toe: 'Vorig jaar november hebben we een nieuwe stal geopend, die kippen zijn sindsdien nog niet buiten geweest.'

Vogelgriep is niet de enige zorg. Ook de gevolgen van de oorlog in Oekraïne hakken erin, al benadrukken de broers dat dit in het niet valt bij wat de mensen daar moeten doorstaan. 'Maar we zijn wel grote energieverbruikers', stelt Evert van Ramshorst.

Redacteur Tys Hallema in gesprek met pluimveehouders Henri en Evert van Ramshorst © René Eijsink

'Onze kosten waren al hoog, maar nu ons contract bijna afloopt gaan we drie, vier keer meer betalen. Daarom zijn we nu bezig met zonnepanelen, die zijn nodig om het enigszins betaalbaar te houden.' Henri van Ramshorst: 'De voerprijs is door de oorlog ook heel hoog. En doordat we contracten op de eieren hebben, kunnen we dat niet doorberekenen.'

Stal afgebrand

Wakker liggen de broers Van Ramshorst er niet van. 'We kunnen het allemaal nog betalen. Ik hoop dat het beter gaat worden, maar hoe het zich gaat ontwikkelen, weet niemand.' Evert van Ramshorst haakt in: 'Je kunt er toch niks aan doen. We kunnen het nog ronddraaien, maar uiteraard is het niet waar we op gerekend hadden toen we een nieuwe stal bouwden. Een jaar eerder hadden we dat ook al moeten doen nadat er een was afgebrand.'

• Lees en luister hier alle artikelen en podcasts van onze eindejaarserie Roerige tijden

Die brand, op de locatie die door broer Bert van Ramshorst wordt gerund, was een heftige gebeurtenis voor de familie. Het voordeel was dat ze steun aan elkaar hadden. Henri van Ramshorst: 'Er is altijd wel iemand om te praten als er iets is. We overleggen eigenlijk alles met elkaar. Over het algemeen gaat dat heel aardig, al hebben we ook weleens hele discussies gehad. Maar ook dan komen we eruit.'

Alles in overleg

Bij belangrijke zakelijke afspraken zorgen de broers altijd dat een van hen er niet bij is, legt Evert van Ramshorst uit. Dan hoeft er nooit direct een besluit te worden genomen. 'Zo doen we alles in overleg en dat zal ook wel moeten, anders kom je er nooit uit.'

Doordat de jongste generatie inmiddels ook betrokken is bij het bedrijf, houden de broers Van Ramshorst tijd over voor hun hobby's. Waar oudste broer Bert van Ramshorst op zijn 65ste nog wekelijks voetbalt, is Evert van Ramshorst een fanatieke darter. 'Niet de meest gezonde sport, maar wel altijd gezellig', lacht hij. Henri van Ramshorst is een duursporter en doet aan schaatsen, racefietsen, skeeleren en hardlopen. 'Met sport maak ik mijn hoofd leeg, dat is heel belangrijk voor me. Je moet ook sociale contacten hebben buiten je bedrijf.'

Echtgenotes

Met hun echtgenotes praten de mannen weinig over het bedrijf. 'Mijn vrouw verklaart me voor gek dat we zoveel werken', zegt Evert van Ramshorst. Ook de vrouw van Henri van Ramshorst werkt buitenshuis. 'Dat is een heel bewuste keuze geweest van ons allemaal', zegt hij. 'Als ik ergens mee zit, kan mijn vrouw dat wel merken. Ik word wat stiller als ik me kwaad of zorgen maak.'

Als de broers zich kwaad maken, is dat over de kloof tussen boeren enerzijds en burgers en politiek anderzijds. 'Als je vroeger vertelde dat je boer was, was je trots. Nu ben ik nog steeds trots, maar word je in de stad aangezien voor een vervuiler. Binnen Nijkerk is het respect er nog wel, maar het probleem is dat de beslissingen over de sector elders worden genomen.'

Landbouwakkoord

Evert van Ramshorst: 'Zo langzamerhand is de kloof niet meer te herstellen. Ook met het Landbouwakkoord zie ik daar geen verandering in komen. We proberen de burger er wel bij te betrekken. We hebben weleens een open huis gehad. Dan krijg je veel positieve reacties, maar mensen weten niet wat er speelt. Die denken aan kleine hokjes, aan legbatterijen.'

De broers Van Ramshorst concluderen dat het vertrouwen moet worden hersteld, zodat de nieuwe generatie bestaansrecht heeft. 'Ik denk dat er toekomst is voor mijn zoon. Maar hoe het zich ontwikkelt, weet ik niet. Er is al zoveel ten goede veranderd, maar het lijkt alsof het nooit goed genoeg is. Met de stikstofcrisis is een probleem gecreëerd en dat moet worden opgelost. De vraag is hoe. Ik hoop niet ten koste van de boeren, want het is toch nog altijd een mooi vak.'

Podcastbewerking:
voice-over: William Bossong
opname en montage: René Eijsink
muziek: René Eijsink & Jasmin Buitenweg