100 miljoen euro voor Groninger gebiedsproces

Met het geld kan in Groningen een achttal gebiedsprocessen op gang worden gebracht, verwacht de provincie. Daarbij is volgens verantwoordelijk gedeputeerde Johan Hamster naast het halen van de gestelde natuur-, milieu- en klimaatdoelen ook ruimte voor perspectiefverbetering voor de landbouw. 'We kijken breder dan alleen de landbouw, al doet die sector nog steeds het meest. We spreken bijvoorbeeld ook de industrie aan, zoals de productielijnen van Nedmag in Veendam.'

Het geld kan worden ingezet voor boeren die zich melden om hun bedrijven aan te kopen of bij het ruilen van gronden, zodat de mogelijkheid wordt gecreëerd voor stikstofreductie en natuurherstel. 'De provincie heeft zo de ruimte om vrijwillige stoppers een oplossing te bieden en om stappen te zetten in de aanpak van natuurherstel, waterbeheer en klimaatadaptatie', aldus de gedeputeerde. Inmiddels heeft zich een tiental bedrijven aangemeld bij de provincie.

Onbekend aantal interimmers

Vrijkomende stikstofruimte moet volgens Hamster allereerst naar de tachtig Groningse PAS-melders gaan, naast nog een onbekend aantal interimmers. De gedeputeerde wijst er daarbij op dat stikstofvermindering op verschillende manieren kan.

'Hoewel ik niet uitsluit dat vermindering van dieraantallen ook echt aan de orde zal zijn, zullen we dat zoveel mogelijk vrijwillig organiseren. Uiteindelijk moet er een acceptabele bedrijfsvoering komen met liefst minder dieren.'

Kritische massa

Regiobestuurder Lammert Westerhuis van LTO Noord zegt er vanuit te gaan dat die vrijkomende grond dan ook landbouwgrond blijft. 'Er moet immers een kritische massa overblijven aan agrarische bedrijven om te kunnen blijven innoveren. Avebe en Cosun moeten ook voldoende aanvoer houden. Ik zie het als een ruilverkaveling om verbetering mogelijk te maken van de bedrijven die overblijven en om te zorgen voor ruimte die voor andere doelen nodig is.'

Gedeputeerde Hamster benadrukt dat Groningen geen ambitie heeft om zelf iets met de vrijkomende gronden te doen. 'We willen vooral strategisch daarmee bezig gaan. Afhankelijk van de gebiedsprocessen bepalen we welke bestemming waar komt. Niet alleen voor het beperken van de stikstofneerslag, maar ook voor watermaatregelen en klimaatadaptatie.'

Beperkingen

Westerhuis wijst erop dat veel boeren niet naast natuur willen komen te zitten, bang voor de beperkingen die dat oplevert. 'Goede grond blijft in principe agrarische grond', belooft Hamster. 'We kopen vooral aan om te ruilen. Alleen zal dat niet in 100 procent van de gevallen zo zijn. Zo is nog een klein deel nodig voor het afmaken van het NNN-natuurnetwerk.'

Johan Lingbeek geeft als programmamanager van de Groninger gebiedsprocessen aan dat de tijd tot januari wordt gebruikt om met de eerste aanzet voor een gebiedsplan te komen. 'Dat betekent om de opgaves scherp krijgen en de regionale verschillen te duiden. In het Lage Midden met zijn veenweiden ligt de problematiek weer anders dan in de Veenkoloniën, het Westerkwartier of het Hoge Land en Westerwolde. Dat leidt ook tot andere oplossingsrichtingen. We praten daarna in de gemeenten op gebiedsniveau verder.'