‘Begin duurzaamheidsinvestering met eigen motivatie en ideeën’

John en Saskia Joha hebben in Nieuwveen (ZH) een kleinschalige biologische vleesveehouderij met Limousin-koeien en zwartbles-schapen. Alle vlees wordt in de eigen boerderijwinkel van Hoeve Kazan verkocht. Daarnaast is er onder meer een hoogstam boomgaard met fruit en noten en doen ze mee aan een bijenprogramma.

John Joha is afkomstig van een melkveebedrijf, Saskia komt niet uit de agrarische sector maar studeerde aan de HAS in Dronten. Beiden hadden altijd de droom een eigen bedrijf te beginnen met als uitgangspunten: met de natuur werken, midden in de samenleving staan en de producten door huisverkoop afzetten.

Na overal te hebben rondgekeken, kochten ze in 2003 een boerderij in Nieuwveen. Daar begonnen ze Hoeve Kazan met vier koeien en vijf schapen. Daarna volgde een geleidelijke, organische groei. Maar enkele jaren geleden was toch duidelijk dat de vleesveehouderij in de oude stallen uit z’n jasje groeide, vertelt Saskia. ‘De koeien pasten niet meer in de stal, en ook qua duurzaamheid en dierenwelzijn liet het te wensen over. Tegelijk was de vraag in de winkel bijzonder goed.’

Roundhouse-stal

Daarmee was het punt bereikt dat wéér een kleine uitbreiding geen optie meer was. John en Saskia Joha besloten tot een flinke stap voorwaarts door een hele nieuwe stal te bouwen. In 2009 hadden ze in Engeland al de allereerste roundhouse-stal gezien. Het idee om ooit zelf zo’n stal te bouwen bleef hangen.

Een nadeel was wel dat de roundhouse-stal van staal is gebouwd. ‘Dat vonden wij niet mooi, we wilden liever gebruik maken van hout. Toen een paar jaar geleden bleek dat dat ook mogelijk was, werden we helemaal verliefd op dit concept. Het past helemaal in onze filosofie.’

De investering zou zo’n 500.000 euro zou bedragen. ‘Om dat bij elkaar te krijgen wilden we graag ook crowdfunding inzetten’, aldus Saskia. Ze ziet als voordelen het persoonlijke contact met de investeerders en de bevestiging die je krijgt van wat je wilt gaan doen.

De oproep voor crowdfunding. Tekst gaat verder onder de video

De ruim 232.000 euro die de crowdfunding opbracht noemt ze ‘een mooie basis’ voor de financiering. Op dat moment kwam ook het Investeringsfonds Duurzame Landbouw (IDL) in beeld. ‘We hebben direct contact opgenomen met het Nationaal Groenfonds.’

Het leidde tot een aanvraag in de allereerste (proef)fase van het IDL. De beoordeling van hun plannen hebben de Joha’s als ‘best spannend’ ervaren. Het fonds is namelijk bedoeld om flinke stappen te zetten richting duurzaam boeren. ‘Terwijl we daarin al best ver waren. Maar anderzijds is het ook zo dat je nooit klaar bent met verduurzamen. Met de nieuwe stal maakten we bijvoorbeeld qua dierenwelzijn een enorme sprong. Ook op het gebied van mest, bodemleven en biodiversiteit zijn er duidelijke verbeteringen.’

John en Saskia Joha kregen uiteindelijk als één van de eersten groen licht van de IDL-beoordelingscommissie. Die concludeerde dat de bijzondere stal van Hoeve Kazan, samen met andere maatregelen, bijdraagt aan stikstofreductie, vermindering van nitraatuitspoeling, vergroting van biodiversiteit, duurzamer bodembeheer, meer circulair veevoergebruik en verbetering van het dierenwelzijn.

Deelfinanciering Rabobank

Na de toekenning van de IDL-bijdrage was nog een relatief kleine financiering door de Rabobank nodig. Dat bleek het lastigste deel van het traject, met name omdat de plannen van Saskia en John Joha niet zomaar pasten in de modellen die de bank hanteert. Maar ook dat kwam tot een goed einde dankzij de eigen inzet, de inzet van accountmanager Bouke Abma de Meijer van Rabobank en die van Christiaan Couperus, fondsmanager bij het Nationaal Groenfonds. ‘Op elke vraag van de bank konden we een tevredenstellend antwoord geven. Dat gaf hen het vertrouwen dat we er goed over nagedacht hebben.’

Het brengt Saskia Joha tot het advies om niet zomaar een externe adviseur een plan te laten schrijven. ‘Doe het zoveel mogelijk zelf. Laat het vooral jóuw plan en jóuw overtuiging zijn. Begin bij je eigen motivatie en je eigen ideeën. Wij waren trouwens door de feedback van de crowdfunders al extra getriggerd om heel goed na te denken over onze plannen.’

Fondsmanager Couperus is het daar helemaal mee eens. ‘Je bent tenslotte zelf verantwoordelijk voor de toekomst van je bedrijf. Het gaat in het IDL ook niet om een vastgelegd sjabloon: er zijn doelen geformuleerd, je mag zelf de maatregelen bedenken om die te bereiken. Dat zorgt ervoor dat er een plan komt dat past bij jouw bedrijf en jouw visie. Dus: zorg dat je de regie houdt over je eigen toekomst.’

Saskia en John Joha namen dat ter harte. Het leidde ertoe dat september vorig jaar de bouw van de nieuwe stal kon beginnen. Mede door de zachte winter lukte het om alles begin dit jaar al gereed te hebben voor de inmiddels 65 Limousin-koeien met bijbehorend jongvee.

De dieren waren binnen drie dagen gewend en John en Saskia ervaren de grote voordelen van de ruime dier- en gebruikersvriendelijke stal. ‘Het is voor ons veel makkelijker werken, we kunnen meer meters maken.’ En de vraag in de boerderijwinkel van Hoeve Kazan is nog steeds groter dan hun bedrijf kan leveren. Kortom: een verantwoorde groei met meer duurzaamheid en dierenwelzijn en een perspectiefvol verdienmodel.