'Kabinet heeft jonge boer nodig voor halen natuur- en milieuopgaven'

Ministers komen en gaan, maar blijven jonge boeren en tuinders nog wel bestaan? Het kabinet heeft ons nodig om zijn grote politieke natuur- en milieuopgaven te behalen. We zijn eigenaar van bijna twee derde van de oppervlakte van ons land. Als wij niet meewerken, staat het land voor langslepende onteigeningsprocedures.

Toch heeft het kabinet zijn relatie met de agrarische sector verziekt en dacht het medewerking te kunnen afdwingen. Dat mislukte, onder meer door de ongenuanceerde kleurplaat van minister Christianne van der Wal voor Natuur en Stikstof. Die legde een onduidelijke boodschap op het bord van de provincies en liet boeren en tuinders zich afvragen of boeren in Nederland nog wel welkom zijn.

Remkes

Het orakel Johan Remkes werd erbij geroepen. Hij kan alleen maar concluderen dat het kabinet druk is met natuurbeleid, maar vergat te bedenken hoe het de sectoren die het afbreekt, in de nieuwe ecologisch situatie weer economisch perspectief wil bieden.

Een overheid kan geen commercieel-economisch perspectief maken. Dat moet ontstaan tussen verschillende actoren: de overheid bepaalt wat ik mag, de bank wat ik kan, de markt wat ik kan verdienen. Kijkend naar die drie kies ik hoe ik met mijn bedrijf omga.

Dynamisch proces

Perspectief is een dynamisch proces van contact tussen die drie actoren. Dat proces heb ik nodig als jonge boer of tuinder om er over vijftien jaar nog te zijn. De vraag is niet wat het perspectief is, maar hoe we het laten ontstaan.

Met dit beleid gooien zelfs jonge boeren en tuinders het bijltje erbij neer. Afbraak kan niet zonder wederopbouwbeleid. Er is wel natuurbeleid, maar geen wederopbouwbeleid dat weer sterke ketens maakt. De overheid schopt zelfs tegen de bestaande voedselketens aan, omdat die niet helpen om haar natuurbeleid te realiseren. Dom, want de overheid ziet niet dat ze verzaakt. Wie een ingrijpend natuurbeleid wil, moet ook de keten helpen zich aan te passen.

Geen opvolger

Ongeveer 50 procent van alle Nederlandse boeren en tuinders is 55 jaar of ouder. Meer dan de helft van hen heeft geen opvolger, maar belangrijke delen van hun grond en rechten blijven wel in de markt. Wij, jonge boeren en tuinders, zijn over vijftien jaar pas op de helft van onze ondernemerscarrière.

Wij zijn de mensen die vorm gaan geven aan het Nederlandse landschap en aan de toekomst van de voedselketen. Hoeveel ruimte krijgen we om zelf ons perspectief te maken? Binnen welke randvoorwaarden wil de overheid faciliteren wat de markt creatieve ondernemers kan bieden?

Gedeelde visie

Deze vragen kunnen alleen worden beantwoord wanneer de overheid, de voedselketen en de jonge boeren en tuinders een gedeelde visie ontwikkelen die antwoord geeft op de vraag: wat is straks de functie en meerwaarde van onze land- en tuinbouw op wereldwijde, Europese, nationale en regionale schaal?

We staan aan de vooravond van een grootse kavelruil. Die is nu alleen gericht op natuur met een hoog gehalte aan Hollands postzegeldenken, met als gevolg dat we veel kennis en kunde kapotmaken waar we meer dan 150 jaar aan hebben mogen bouwen. Jonge boeren en tuinders willen toekomstperspectief. Een gezamenlijke visie geeft ons weer trots en het gevoel dat wij bestaansrecht hebben.