Laan en Goorhuis: 'In tijden van spanning is verbinding zoeken goed'

Het interview vindt plaats op het ouderlijk bedrijf van Patrick Goorhuis in Twente. Amber Laan en Goorhuis zijn niet alleen leeftijdsgenoten, ook zijn ze beiden afkomstig van een melkveehouderij en hebben ze een voorliefde voor besturen.

Als je in de stad hebt gestudeerd en bij LNV werkt, kan de stap naar het boerenerf groot zijn

Patrick Goorhuis, voorzitter Jong E&L

Laan is voorzitter van het Hollands Agrarisch Jongeren Kontakt (HAJK) en Goorhuis van Jong E&L, de vereniging van jonge ambtenaren van de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Samen organiseerden ze een uitwisseling tussen beide 'achterbannen'.

Als boerenzoon uit Twente werd u beleidsmedewerker bij het ministerie van LNV. Wat trok u om naar Den Haag te gaan?

Goorhuis: 'Rond mijn zestiende besloot ik dat ik geen boer wilde worden. Er was toen al veel onzekerheid en onrust in de sector en dat zag ik niet zitten. Ik heb eerst Bouwtechnische Bedrijfskunde gestudeerd en daarna aan de Universiteit Twente mijn master Construction Management and Engineering gehaald.

'Voordat ik als beleidsmedewerker mest bij het ministerie van LNV werkte, was ik trainee bij Rijkswaterstaat. Vanuit dat kantoor langs de A12 zag ik de boerenprotesten. Dat was voor mij een van de redenen om bij het ministerie aan de gang te gaan. De combinatie van doordeweeks op kantoor in Den Haag en zaterdags op de trekker in Twente vind ik gaaf.'

Waarom vinden jullie een uitwisseling zo belangrijk?

Goorhuis: 'Er werken best wel wat jonge mensen met een agrarische achtergrond bij het ministerie, maar anderen zijn nog nooit op een boerenbedrijf geweest. Daarin wilde ik graag verandering brengen. Dat was mijn drive om voorzitter van Jong E&L te worden, want zo kwam ik in de positie om dit soort activiteiten te organiseren. Uiteindelijk hebben 24 jonge ambtenaren van LNV twaalf boerenbedrijven in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht bezocht, het werkgebied van de HAJK. Voor een eerste editie van deze actie zijn we daar best trots op.'

Laan: 'Als boeren en ambtenaren meer van elkaar afweten, hebben ze ook meer begrip voor elkaar. De uitwisseling vond in juni plaats. We hebben overwogen om het te verzetten vanwege de vele boerenprotesten. Maar uiteindelijk hebben we het toch door laten gaan. In tijden van spanning is het goed om de verbinding op te zoeken.'

Goorhuis: 'Nu ik bij het ministerie van LNV werk, merk ik dat er veel meer bij het besluit van een minister komt kijken dan ik vooraf dacht. Een minister krijgt advies van de ambtenaren, maar heeft ook te maken met bijvoorbeeld belangenbehartigers en de politieke wereld. Ik hoop dat de jonge boeren door deze uitwisseling ook wat inzicht hebben gekregen hierin.'

Wat viel op tijdens de bezoeken?

Goorhuis: 'Ik ben op bezoek geweest bij een akkerbouwer in het Zuid-Hollandse Oud-Beijerland. Daar werd een praktisch voorbeeld genoemd over een subsidieregeling waar voornamelijk elektrische heftrucks mee werden gesubsidieerd. De boer was blij met zijn heftruck, maar we hadden beiden liever gezien dat de regeling zich nog meer zou richten op voorlopers die bezig zijn met verduurzaming. Dat signaal neem ik mee naar het ministerie. Al weet ik dat het ontwikkelen van een subsidieregeling tijd kost. Er zitten veel juridische aspecten aan, niet mijn favoriete werk.'

Laan: 'Ik kreeg een medewerker van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) op bezoek. De NVWA staat bij boeren vaak bekend als negatief omdat ze zaken controleren. Soms gaat dat heel ver. Ook de medewerker van het NVWA vindt dat niet leuk. Ik kwam erachter dat zij ook op een andere manier het werk willen organiseren, maar dat zij vastzitten aan het systeem dat wordt gehanteerd.'

Jullie zijn ook naar de Tweede Kamer geweest.

Laan: 'We hebben een rondleiding gehad door de Tweede Kamer. Dat was voor veel boeren en zeker ook voor mij een eyeopener, dat er een groot verschil is tussen de ambtenaren en politieke wereld. Ook stonden we stil bij de manier van werken in de Tweede Kamer. Zo vroeg een van de jonge boeren: 'Wordt er niet veel gepraat in de Kamer, maar niets gezegd?' Dat kon bijna iedere aanwezige beamen.
'We hebben bovendien nog kort gesproken met de inmiddels oud-minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Henk Staghouwer.'

Wat gaat er veranderen na de uitwisseling?

Laan: 'We hopen de verbinding te behouden. We hebben telefoonnummers uitgewisseld. De deelnemende boeren waren kritisch, maar de gesprekken verliepen in een constructieve sfeer. Je hoeft het niet 100 procent eens te zijn. Maar het is belangrijk dat we over en weer blijven luisteren en uitwisselen.'

Goorhuis: 'Net als een boer het lastig kan vinden om wegwijs te raken in een stad als Den Haag, vonden sommige jonge ambtenaren het ook best spannend om naar een boerderij te gaan. Als je in een stad bent opgegroeid en vervolgens bij het ministerie van LNV gaat werken, kan de stap naar het boerenerf groot zijn. Die drempel hebben we in ieder geval overwonnen.'

Goorhuis: 'Dat we elkaar nu beter weten te vinden, betekent niet dat het beleid in Den Haag morgen ineens anders is. Wel is er een brug gelegd tussen partijen om genuanceerder naar elkaar te kijken en elkaar beter te begrijpen. Dat vind ik een belangrijke stap.'